ရန္ကုန္ ေလဆိပ္ကေန “ Q ” မဝင္ဘဲ အိမ္တန္းျပန္ ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား ( ၆ ) ေယာက္ အရႈပ္ေတာ္ ပုံ ( အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥမလုိ့ လူအမ်ား သိေအာင္ SHARE ျခင္းျဖင့္ ကူညီပါ )
ႏိုင္ငံျခားသား မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို ဝင္တဲ့ အခါ Fast Track နည္းလမ္းသုံး တဲ့ ကိစၥ။ Covid ျဖစ္ပြားမႈအမ်ားဆုံးႏိုင္ငံေတြ ထဲ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက နံပါတ္ ၁၆၅ မွာ ရွိေနေၾကာင္း အသိတစ္ေယာက္နဲ႔ ဝမ္းသာစြာ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ ပါ တယ္ ။ တစ္သက္ နဲ႔ တစ္ကိုယ္ မွာ ျမန္မာျပည္ဟာ ႏိုင္ငံအလိုက္ နံပါတ္ ၁၆၅ ခ်ိတ္တာ ဒီတစ္ ခါပဲ ဝမ္းသာရ တာ ပါ ။
သူ႔ဆီမွ မထင္မွတ္ထား တဲ့ သတင္းတစ္ခုၾကား ခဲ့တဲ့ အတြက္ ေသခ်ာေအာင္ လိုက္လံစုံစမ္း မိပါတယ္။ အေသအခ်ာ အျပည့္အစုံ သိရွိေအာင္ လိုက္လံႀကိဳးစားၿပီးမွ ဒီစာကိုေရး ပါတယ္။ ေလဆိပ္ကေန facility quarantine မဝင္ပဲ ေနထိုင္ရာ residence ဆီကို တန္းၿပီးလႊတ္ေပး လိုက္တဲ့ ကိစ ၥပါပဲ။
၂၀၂၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔ စာအမွတ္ – ၁၁၅၇/၂၆၄/COVID-19/ေကာ္မတီ (၂၀၂၀) အရ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္၍ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ေစာလ်င္စြာေဆာင္ ႐ြက္ႏိုင္ရန္ Fast Track နည္းလမ္းျဖင့္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ား လိုက္နာရမည္ လို႔ ဆိုထား ပါတယ္။
(က) သက္ဆိုင္ ရာႏိုင္ငံ မွ ေလယာဥ္ေပၚသို ႔မတက္မီ ၃၆ နာရီအတြင္း စစ္ေဆးထားေသာ Laborary evidence of Absence of Covid-19 infection (real time RT-PCR nasal swab result) ပါရွိရန္။
(ခ) ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေရာက္ ရွိခ်ိန္ မွာ သက္ဆိုင္ရာ facility quarantine ေန၍ ေနာက္တစ္ရက္၌ nasal swab (ႏွာေခါင္းတို႔ဖတ္) စစ္ေဆးခံယူေစရန္ႏွင့္ စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ (၅) ရက္အၾကာတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ nasal swab (ႏွာေခါင္း တို႔ဖတ္ ) ထပ္မံစစ္ေဆးခံ ယူေစရန္။
(ဂ) စစ္ေဆးခ်က္အရ PCR result Negative ျဖစ္မွသာ လုပ္ငန္းခြင္ သို႔ ဝင္ေရာက္ေစရန္ႏွင့္ က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ အား သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ မွသာ က်ခံေစရန္လို႔ ပါရွိပါတယ္။
အဲ့ဒီႏိုင္ငံေတာ္ ရဲ႕ လမ္းၫႊန္ခ်က္ အတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ ႐ြက္ရာ မွာ Pyay Garden Residence မွာေတြ႕ႀကဳံခဲ့တဲ့ ေအာက္ပါ case ေတြေၾကာင့္ loophole ေတြရွိႏိုင္တာကို သတိျပဳမိပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕လမ္းၫႊန္ခ်က္အတိုင္းေအာက္ေျခကေန အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရာ မွာ စနစ္တက်ေ ဆာင္႐ြက္တာ အားနည္းခဲ့ရင္ (ဒါမွမဟုတ္) ႏိုင္ငံေတာ္ထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့အခြင့္ထူးေပးခဲ့တာမ်ိဳးရွိခဲ့ရင္ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္တာကို တင္ျပခြင့္ျပဳပါ။
အျခားေနရာေတြ မွာ ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခေတြၾကားသိရေပမဲ့ အခ်က္အလက္အတိအက်ရတဲ့ Pyay Garden Residence က case ၂ ခုကို ဥပမာျပဳၿပီးတင္ျပေဆြးေႏြးလိုတာ ျဖစ္ ပါတယ္။
ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္ေန ႔ည ၁၀:၄၅ နာရီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို က်န္းမာေရး အကူအညီေပးေနတဲ့ NGO အဖြဲ႕ကကားနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသား မိသားစုဝင္ သုံးဦးဟာ Pyay Garden Residence ကို ေရာက္ရွိလာၿပီး သူတို႔ျမန္မာျပည္ က ဧၿပီလ မွာမထြက္ခြာခင္ ေနထိုင္ဖို႔ ငွားရမ္းထားတဲ့ အခန္း မွာ ျပန္လည္ေနထိုင္ဖို႔ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။
သူတို႔ဟာ ေလဆိပ္ကေန facility quarantine ေနမယ့္ Hotel သို႔ လုံးဝ မသြားပဲ ( သို ႔) ပို႔ေဆာင္ျခင္းမခံရပဲ Pyay Garden Residence ကို တန္းလာခဲ့တာျဖ စ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံျခားသား ေျခာက္ေယာက္ ( ရရွိတဲ့အခ်က္အလက္အရ သိရပါတယ္) Fast Track ႏွင့္ျဖစ္ေသာ္ လည္း quarantine ဝင္ဖို႔မၫႊန္ၾကားပဲ ေလဆိပ္က မလႊတ္ေပးသင့္ပါ။ ေလဆိပ္မွာေနထိုင္မယ့္ ေနရပ္ျဖည့္စဥ္ ကတည္းက Hotel quarantine လိပ္စာမဟုတ္ပဲ Residence လိပ္စာျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ facility quarantine ဝင္ရန္ ၾကပ္မတ္ေဆာင္႐ြက္ သင့္ပါတယ္။
အဲ့ဒီႏိုင္ငံျခားသားေတြ ကလည္း က်န္းမာေရးအကူအညီေပးေနတဲ့ NGO ကျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းမ်ားကို အတိအက်လိုက္နာရမည့္အစား အထူးအခြင့္အေရးေတြ ယူတာက ျပည္သူျပည္သားမ်ား အတြက္ အင္မတန္ အႏၲရာယ္ႀကီး ပါတယ္။
Pyay Garden Residence Management အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း Covid-19 ေရာဂါကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈ လုံးဝ မရွိေစေရး အတြက္တာဝန္သိစြာနဲ႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ႀကိဳးစားခဲ့တာေတြ႕ ရပါတယ္။
သူ႔တို႔ကို လက္မခံပဲ တာဝန္ရွိသူေတြကို အခ်ိန္မီအေၾကာင္းၾကားခဲ့ပါတယ္။ အခုလိုတာဝန္ရွိသူေတြကိုေခၚယူေနစဥ္မွာ ျမန္မာျပည္ကိုအကူအညီေပးေနတဲ့ NGO ျဖစ္ေၾကာင္း နဲ႔ Special permit နဲ႔လာတာျဖစ္ေၾကာင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာ ဆိုပါတယ္။
Special permit ၏အထူးအခြင့္အေရးကို တလြဲအာဏာအသုံးခ်တာဟာ မျဖစ္သင့္ေၾကာင္း ေထာက္ျပလိုပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ အထူးအခြင့္အေရး ရရွိသူမ်ားဟာ အထူး တာဝန္သိသူမ်ားျဖစ္မွသာ အားလုံးအႏၲရာယ္ကင္း မွာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ ကို က်န္းမာေရး အကူအညီေပးေနတဲ့ NGO အေနနဲ႔ Residence Management ရဲ႕ တာဝန္သိစြာ Covid မျပန႔္ပြားေရး အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားမႈ ကို ပိုလို႔ေတာင္ အသိအမွတ္ျပဳသင့္ ပါတယ္။
ထို႔အျပင္ hotel quarantine မသြားခင္ အိမ္သန႔္ရွင္းေရး အတြက္ service ေပးရန္ ျပင္ပႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ ၍ ဝန္ထမ္းႏွစ္ေယာက္ေခၚ ယူခဲ့လို႔ Residence Management မွ အခ်ိန္မီတားဆီးခဲ့ ရပါတယ္။
အဲ့ဒီ အိမ္သန႔္ရွင္းေ ရးအတြက္ service ေပးရန္ လာသူေတြမွ အနီးကပ္ထိေတြ႕မႈျဖစ္ၿပီး လူထုၾကားထဲ ေရာဂါျပန႔္ႏွံ႔သြားႏိုင္ ပါတယ္။
အကယ္ ၍သာ Pyay Garden Residence ကိုမလာခဲ့ပဲ ရပ္ကြက္တစ္ခုခုအတြင္းကအိမ္မွာသာ ငွားရမ္းထားလို႔ အခု case မွာလို ေလဆိပ္မွတန္းျပန္ၿပီးေနခဲ့ရင္ ဘယ္သူမွသိလိုက္မွာမဟုတ္ပဲ ျပည္သူလုထု community အတြင္း ကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈ ျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ အထိ အႏၲရာယ္ရွိ ပါတယ္။
ဇူလိုင္ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ တာဝန္ရွိသူေတြက သူတို႔ ကို လာေခၚခဲ့ၿပီး Hotel quarantine ဝင္ဖို႔ ပို႔ေပးခဲ့ပါတယ္။ ငါးရက္ၾကာတဲ့အခါမွာ Hotel quarantine (၅) ရက္ျပည့္ေၾကာင္းနဲ႔ home quarantine အျဖစ္ေနထိုင္ဖို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာ ပါတယ္ ။ ေဆးစစ္မႈ ရလဒ္မွာလည္း တစ္ႀကိမ္သာ စစ္ေဆးထားၿပီး Negative ဟုပါရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိလာခ်ိန္မွာ သက္ဆိုင္ရာ facility quarantine မွာ ေနထိုင္ၿပီး nasal swab ပထမအႀကိမ္ စစ္ေဆးခံယူကာ (၅) ရက္ေျမာက္၌ ဒုတိယအႀကိမ္ nasal swab ထပ္မံစစ္ေဆးခံယူရန္လို႔ ၫႊန္ၾကားခ်က္ရွိေပမယ့္လည္း အခုလို တစ္ခါပဲစစ္ေဆးထားတဲ့ လက္မွတ္ကို တင္ျပႏိုင္တာေတြ႕ရပါတယ္။
Pyay Garden Residence Management အေနနဲ႔ #ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္ Covid-19 ေရာဂါကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈလုံးဝမရွိေစေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာကို ၫႊန္ၾကားခ်က္ဆက္လက္ေတာင္းခံခဲ့ၿပီး သတင္းပို႔တိုင္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အမ်ားသုံးဓာတ္ေလွခါး မသုံးေရး၊ ဧည့္သည္ မဝင္ေရာက္ေရး တို႔ကို တာဝန္သိစြာ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အခ်က္သုံးခ်က္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြး လိုပါတယ္။
(၁) အဲ့ဒီႏိုင္ငံျခားသားေတြ ဟာ ေလယာဥ္ေပၚမတက္ခင္ ၃၆ နာရီအတြင္း ေဆးစစ္ခဲ့တာမွန္ေသာ္လည္း ေလယာဥ္စင္းလုံးငွားၿပီးလာတာမဟုတ္ရင္_ေလယာဥ္ေပၚမွာကူးစက္ခဲ့မႈရွိမရွိမေသခ်ာပါ။
ဒါေၾကာင့္ ေလယာဥ္ေပၚမတက္မီ ၃၆ နာရီအတြင္း ေဆးစစ္ခဲ့တာ မွန္ေသာ္လည္း ေလယာဥ္ စင္းလုံးငွားလာခဲ့တာ မဟုတ္ရင္ ျမန္မာျပည္ မွာ quarantine ဝင္ရာမွာ #အမ်ားနည္းတူဝင္သင့္တယ္ လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေဟာင္ေကာင္မွာ aircrew ေတြနဲ႔ seaman ေတြကို ေလ်ာ့ရိေလ်ာ့ရဲ ကိုင္ခဲ့ရာကေန Covid တတိယလႈိင္းျပန္ဝင္လာၿပီး ထိန္းမႏိုင္ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥကို ဒီရက္ပိုင္းသတင္းေတြမွာ ဖတ္ရပါတယ္။
အခု Case Study က ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ဟာ မိခင္ႏိုင္ ငံကို ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူတို႔ဟာ #ကမာၻမွာတတိယအမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံကျပန္လာတာျဖစ္ေနရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေန နဲ႔ အထူးဂ႐ုျပဳဖို႔ လိုပါမယ္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီၿမိဳ႕ေတာ္ မွာ ေလးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္က Covid ေရာဂါကူးစက္သူျဖစ္ေနတဲ့အထိ အေျခအေနဆိုးေနပါတယ္။ အခုလက္ရွိ Covid ေရာဂါအမ်ားဆုံးျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ကို Fast Track ေပးသင့္မေပးသင့္ အခ်ိန္မီျပန္လည္ သုံးသပ္သင့္ပါတယ္။
(၂) Special permit သမားေတြ ကို monitoring ႏွင့္ home quarantine procedures ေတြကို ျပည္သူအားလုံး တာဝန္သိစြာ ပူးေပါင္းပါဝင္ႏိုင္ေအာင္ ရွင္းလင္းစြာ အသိေပးဖို႔လိုပါတယ္။ Home quarantine ကာလ မွာလည္း follow up checking လုပ္သင့္တယ္လို႔ တင္ျပလိုပါတယ္။
စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ home quarantine ဝင္သူေတြ ကို video call ေခၚၿပီး အိမ္ထဲမွာ marking မ်ားလုပ္ကာ အဲ့ဒီအိမ္ထဲမွာ ရွိေနမေန အျပင္ထြက္မထြက္ video call နဲ႔ checking လုပ္ပါတယ္။ ဖုန္းမကိုင္ခဲ့ ရင္ အျမန္ဆုံး အဲ့ဒီအိမ္ ကို လိုက္ခ်သြား ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဆီမွာလည္း အလားတူလုပ္ေဆာင္တာမ်ိဳး လုပ္သင့္တယ္ လို႔ တင္ျပလိုပါတယ္။
(၃) အခုကိစၥဟာ က်န္ Residence အားလုံး အတြက္ေရာ ရပ္ကြက္ေတြရွိ ျပည္သူေတြအတြက္ေရာ ယခုလိုကိစၥမ်ိဳးမွာ ကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈမရွိရန္ မည္သို႔ေဆာင္႐ြက္သင့္ေၾကာင္းအေသးစိတ္လမ္းၫႊန္မႈ လိုအပ္လာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးျပေနပါတယ္။
တာဝန္ရွိသူေတြရဲ႕ပူးေပါင္းကူညီမႈ ကို လိုအပ္ ပါတယ္။ အတင္း အက်ပ္လက္ခံရန္ဖိအားေပးတာ မ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။ အဲ့ဒီလိုပဲ Fast Track အစီအစဥ္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ တစ္ေယာက္ကို လက္ခံဖို႔ Residence အခန္းရွင္ တစ္ေယာက္ က အတင္းအက်ပ္ေတာင္းဆိုလာတာကိုေတြ႕ရ ပါတယ္။
Covid-19 ကာလမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ ရဲ႕ပထမဦးစားေပးဟာ ျပည္သူလူထု အတြင္းေရာဂါကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈမရွိေစရန္ ကာကြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးျဖစ္တယ္ လို႔ နားလည္သေဘာေပါက္ထား ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ Home quarantine အစီအစဥ္မွာ home based quarantine shall be residence a specific location (a house with facilities which is not closed to the community) to identify as a Home quarantine point လို႔ အေသးစိတ္စီစဥ္ထားတာေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အခုလို Fast Track ကာလမွာ home quarantine အတြက္ residence ေတြဆီလႊတ္သင့္မလႊတ္သင့္နဲ႔ home quarantine မွ community အတြင္းမကူးစက္သြားေအာင္ ေနာက္ေနာင္ အေသအခ်ာ စီစဥ္ႏိုင္ရန္ တင္ျပလိုပါတယ္။
Fast Track အစီအစဥ္နဲ႔ (၅) ရက္ အၾကာ မွာ home quarantine ဝင္ဖို႔ Residence ေတြဆီလႊတ္မယ္ဆိုရင္ ရပ္ကြက္ေနျပည္သူေတြနဲ႔ Residence Management comittee အေနနဲ႔ မည္သို႔ေဆာင္႐ြက္သင့္ေၾကာင္း အေသးစိတ္လမ္းၫႊန္မႈ နဲ႔ သာလႊတ္ သင့္ပါတယ္။
ကမာၻမွာ Covid ေရာဂါတိုးပြားမႈဟာ အရွိန္ ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ျပန႔္ႏွံ႔ေန ပါတယ္ ။ ယေန႔မွာ ၁၆ သန္းျပည့္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ Daily New Cases graph ကို ၾကည့္ေျပာေနတာပါ။ ျမန္မာျပည္အတြင္းမွာ အေတာ္ မ်ားမ်ား ဟာ mask တပ္ျခင္း၊ social distancing စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာျခင္း မလုပ္ၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းကို ျပည္ပကေန ကူးစက္ျပန႔္ပြားခဲ့ မယ္ဆိုရင္ လုံးဝထိန္းလို႔မႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟာ ျပည္ပက ကူး စက္မႈ လုံးဝမရွိရန္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ တစ္ခုတည္းေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။
မေဝးေတာ့တဲ့ လပိုင္းကာလမွာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအခ်ိန္နီးစပ္လာၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပည္ပမွကူးစက္မႈမရွိေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း Covid-19 ေရာဂါကူးစက္ျပန႔္ပြားမႈလုံးဝမရွိေစေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္မွာ အခုလိုယိုေပါက္ေတြရွိေနတာကို အခ်ိန္မီသိရွိႏိုင္ရန္ တင္ျပလိုက္ ပါတယ္။
ဒီကိစၥဟာ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥမို႔ အမ်ားသိေအာင္တင္ျပရတာ ျဖစ္ ပါတယ္။
Richard Myo Thant
https://web.facebook.com/richard.myothant/posts/3653211608040255
Unicode
နိုင်ငံခြားသား များ မြန်မာနိုင်ငံ ကို ဝင်တဲ့ အခါ Fast Track နည်းလမ်းသုံး တဲ့ ကိစ္စ။ Covid ဖြစ်ပွားမှုအများဆုံးနိုင်ငံတွေ ထဲ မှာ မြန်မာနိုင်ငံက နံပါတ် ၁၆၅ မှာ ရှိနေကြောင်း အသိတစ်ယောက်နဲ့ ဝမ်းသာစွာ ဆွေးနွေးဖြစ်ခဲ့ ပါ တယ် ။ တစ်သက် နဲ့ တစ်ကိုယ် မှာ မြန်မာပြည်ဟာ နိုင်ငံအလိုက် နံပါတ် ၁၆၅ ချိတ်တာ ဒီတစ် ခါပဲ ဝမ်းသာရ တာ ပါ ။
သူ့ဆီမှ မထင်မှတ်ထား တဲ့ သတင်းတစ်ခုကြား ခဲ့တဲ့ အတွက် သေချာအောင် လိုက်လံစုံစမ်း မိပါတယ်။ အသေအချာ အပြည့်အစုံ သိရှိအောင် လိုက်လံကြိုးစားပြီးမှ ဒီစာကိုရေး ပါတယ်။ လေဆိပ်ကနေ facility quarantine မဝင်ပဲ နေထိုင်ရာ residence ဆီကို တန်းပြီးလွှတ်ပေး လိုက်တဲ့ ကိစ ္စပါပဲ။
၂၀၂၀ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ စာအမှတ် – ၁၁၅၇/၂၆၄/COVID-19/ကော်မတီ (၂၀၂၀) အရ နိုင်ငံခြားသားများမြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်၍ လုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ရာတွင် စောလျင်စွာဆောင် ရွက်နိုင်ရန် Fast Track နည်းလမ်းဖြင့် အောက်ပါ အချက်များ လိုက်နာရမည် လို့ ဆိုထား ပါတယ်။
(က) သက်ဆိုင် ရာနိုင်ငံ မှ လေယာဉ်ပေါ်သို့မတက်မီ ၃၆ နာရီအတွင်း စစ်ဆေးထားသော Laborary evidence of Absence of Covid-19 infection (real time RT-PCR nasal swab result) ပါရှိရန်။
(ခ) မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက် ရှိချိန် မှာ သက်ဆိုင်ရာ facility quarantine နေ၍ နောက်တစ်ရက်၌ nasal swab (နှာခေါင်းတို့ဖတ်) စစ်ဆေးခံယူစေရန်နှင့် စစ်ဆေးပြီးနောက် (၅) ရက်အကြာတွင် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် nasal swab (နှာခေါင်း တို့ဖတ် ) ထပ်မံစစ်ဆေးခံ ယူစေရန်။
(ဂ) စစ်ဆေးချက်အရ PCR result Negative ဖြစ်မှသာ လုပ်ငန်းခွင် သို့ ဝင်ရောက်စေရန်နှင့် ကျန်းမာရေး ကုန်ကျစရိတ် အား သက်ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ် မှသာ ကျခံစေရန်လို့ ပါရှိပါတယ်။
အဲ့ဒီနိုင်ငံတော် ရဲ့ လမ်းညွှန်ချက် အတိုင်း လိုက်နာဆောင် ရွက်ရာ မှာ Pyay Garden Residence မှာတွေ့ကြုံခဲ့တဲ့ အောက်ပါ case တွေကြောင့် loophole တွေရှိနိုင်တာကို သတိပြုမိပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ရဲ့လမ်းညွှန်ချက်အတိုင်းအောက်ခြေကနေ အကောင် အထည်ဖော်ရာ မှာ စနစ်တကျေ ဆာင်ရွက်တာ အားနည်းခဲ့ရင် (ဒါမှမဟုတ်) နိုင်ငံတော်ထုတ်ပြန်ချက်နဲ့ မကိုက်ညီတဲ့အခွင့်ထူးပေးခဲ့တာမျိုးရှိခဲ့ရင် အန္တရာယ်ရှိနိုင်တာကို တင်ပြခွင့်ပြုပါ။ အခြားနေရာတွေ မှာ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေတွေကြားသိရပေမဲ့ အချက်အလက်အတိအကျရတဲ့ Pyay Garden Residence က case ၂ ခုကို ဥပမာပြုပြီးတင်ပြဆွေးနွေးလိုတာ ဖြစ် ပါတယ်။
ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်နေ့ည ၁၀:၄၅ နာရီမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ကျန်းမာရေး အကူအညီပေးနေတဲ့ NGO အဖွဲ့ကကားနဲ့ နိုင်ငံခြားသား မိသားစုဝင် သုံးဦးဟာ Pyay Garden Residence ကို ရောက်ရှိလာပြီး သူတို့မြန်မာပြည် က ဧပြီလ မှာမထွက်ခွာခင် နေထိုင်ဖို့ ငှားရမ်းထားတဲ့ အခန်း မှာ ပြန်လည်နေထိုင်ဖို့ ရောက်ရှိလာပါတယ်။
သူတို့ဟာ လေဆိပ်ကနေ facility quarantine နေမယ့် Hotel သို့ လုံးဝ မသွားပဲ ( သို့) ပို့ဆောင်ခြင်းမခံရပဲ Pyay Garden Residence ကို တန်းလာခဲ့တာဖြ စ်ပါတယ်။ နိုင်ငံခြားသား ခြောက်ယောက် ( ရရှိတဲ့အချက်အလက်အရ သိရပါတယ်) Fast Track နှင့်ဖြစ်သော် လည်း quarantine ဝင်ဖို့မညွှန်ကြားပဲ လေဆိပ်က မလွှတ်ပေးသင့်ပါ။ လေဆိပ်မှာနေထိုင်မယ့် နေရပ်ဖြည့်စဉ် ကတည်းက Hotel quarantine လိပ်စာမဟုတ်ပဲ Residence လိပ်စာဖြစ်နေတဲ့ အတွက် facility quarantine ဝင်ရန် ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက် သင့်ပါတယ်။
အဲ့ဒီနိုင်ငံခြားသားတွေ ကလည်း ကျန်းမာရေးအကူအညီပေးနေတဲ့ NGO ကဖြစ်ပြီးတော့ နိုင်ငံတော်ကချမှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းများကို အတိအကျလိုက်နာရမည့်အစား အထူးအခွင့်အရေးတွေ ယူတာက ပြည်သူပြည်သားများ အတွက် အင်မတန် အန္တရာယ်ကြီး ပါတယ်။
Pyay Garden Residence Management အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း Covid-19 ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှု လုံးဝ မရှိစေရေး အတွက်တာဝန်သိစွာနဲ့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ကြိုးစားခဲ့တာတွေ့ ရပါတယ်။ သူ့တို့ကို လက်မခံပဲ တာဝန်ရှိသူတွေကို အချိန်မီအကြောင်းကြားခဲ့ပါတယ်။ အခုလိုတာဝန်ရှိသူတွေကိုခေါ်ယူနေစဉ်မှာ မြန်မာပြည်ကိုအကူအညီပေးနေတဲ့ NGO ဖြစ်ကြောင်း နဲ့ Special permit နဲ့လာတာဖြစ်ကြောင်း အကြိမ်ကြိမ်ခြိမ်းခြောက်ပြော ဆိုပါတယ်။ Special permit ၏အထူးအခွင့်အရေးကို တလွဲအာဏာအသုံးချတာဟာ မဖြစ်သင့်ကြောင်း ထောက်ပြလိုပါတယ်။ အမှန်တော့ အထူးအခွင့်အရေး ရရှိသူများဟာ အထူး တာဝန်သိသူများဖြစ်မှသာ အားလုံးအန္တရာယ်ကင်း မှာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာပြည် ကို ကျန်းမာရေး အကူအညီပေးနေတဲ့ NGO အနေနဲ့ Residence Management ရဲ့ တာဝန်သိစွာ Covid မပြန့်ပွားရေး အစွမ်းကုန်ကြိုးစားမှု ကို ပိုလို့တောင် အသိအမှတ်ပြုသင့် ပါတယ်။
ထို့အပြင် hotel quarantine မသွားခင် အိမ်သန့်ရှင်းရေး အတွက် service ပေးရန် ပြင်ပနှင့်ချိတ်ဆက် ၍ ဝန်ထမ်းနှစ်ယောက်ခေါ် ယူခဲ့လို့ Residence Management မှ အချိန်မီတားဆီးခဲ့ ရပါတယ်။
အဲ့ဒီ အိမ်သန့်ရှင်းေ ရးအတွက် service ပေးရန် လာသူတွေမှ အနီးကပ်ထိတွေ့မှုဖြစ်ပြီး လူထုကြားထဲ ရောဂါပြန့်နှံ့သွားနိုင် ပါတယ်။
အကယ် ၍သာ Pyay Garden Residence ကိုမလာခဲ့ပဲ ရပ်ကွက်တစ်ခုခုအတွင်းကအိမ်မှာသာ ငှားရမ်းထားလို့ အခု case မှာလို လေဆိပ်မှတန်းပြန်ပြီးနေခဲ့ရင် ဘယ်သူမှသိလိုက်မှာမဟုတ်ပဲ ပြည်သူလုထု community အတွင်း ကူးစက်ပြန့်ပွားမှု ဖြစ်သွားနိုင်တဲ့ အထိ အန္တရာယ်ရှိ ပါတယ်။
ဇူလိုင် ၁၁ ရက်နေ့မှာ တာဝန်ရှိသူတွေက သူတို့ ကို လာခေါ်ခဲ့ပြီး Hotel quarantine ဝင်ဖို့ ပို့ပေးခဲ့ပါတယ်။ ငါးရက်ကြာတဲ့အခါမှာ Hotel quarantine (၅) ရက်ပြည့်ကြောင်းနဲ့ home quarantine အဖြစ်နေထိုင်ဖို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာ ပါတယ် ။ ဆေးစစ်မှု ရလဒ်မှာလည်း တစ်ကြိမ်သာ စစ်ဆေးထားပြီး Negative ဟုပါရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာချိန်မှာ သက်ဆိုင်ရာ facility quarantine မှာ နေထိုင်ပြီး nasal swab ပထမအကြိမ် စစ်ဆေးခံယူကာ (၅) ရက်မြောက်၌ ဒုတိယအကြိမ် nasal swab ထပ်မံစစ်ဆေးခံယူရန်လို့ ညွှန်ကြားချက်ရှိပေမယ့်လည်း အခုလို တစ်ခါပဲစစ်ဆေးထားတဲ့ လက်မှတ်ကို တင်ပြနိုင်တာတွေ့ရပါတယ်။
Pyay Garden Residence Management အနေနဲ့ #မြန်မာနိုင်ငံအတွင် Covid-19 ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုလုံးဝမရှိစေရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာကို ညွှန်ကြားချက်ဆက်လက်တောင်းခံခဲ့ပြီး သတင်းပို့တိုင်ကြားခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီနိုင်ငံခြားသားများ အများသုံးဓာတ်လှေခါး မသုံးရေး၊ ဧည့်သည် မဝင်ရောက်ရေး တို့ကို တာဝန်သိစွာ စောင့်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ အချက်သုံးချက် ထည့်သွင်းဆွေးနွေး လိုပါတယ်။
(၁) အဲ့ဒီနိုင်ငံခြားသားတွေ ဟာ လေယာဉ်ပေါ်မတက်ခင် ၃၆ နာရီအတွင်း ဆေးစစ်ခဲ့တာမှန်သော်လည်း လေယာဉ်စင်းလုံးငှားပြီးလာတာမဟုတ်ရင်_လေယာဉ်ပေါ်မှာကူးစက်ခဲ့မှုရှိမရှိမသေချာပါ။ ဒါကြောင့် လေယာဉ်ပေါ်မတက်မီ ၃၆ နာရီအတွင်း ဆေးစစ်ခဲ့တာ မှန်သော်လည်း လေယာဉ် စင်းလုံးငှားလာခဲ့တာ မဟုတ်ရင် မြန်မာပြည် မှာ quarantine ဝင်ရာမှာ #အများနည်းတူဝင်သင့်တယ် လို့ မြင်ပါတယ်။
ဟောင်ကောင်မှာ aircrew တွေနဲ့ seaman တွေကို လျော့ရိလျော့ရဲ ကိုင်ခဲ့ရာကနေ Covid တတိယလှိုင်းပြန်ဝင်လာပြီး ထိန်းမနိုင်ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စကို ဒီရက်ပိုင်းသတင်းတွေမှာ ဖတ်ရပါတယ်။ အခု Case Study က နိုင်ငံခြားသားတွေ ဟာ မိခင်နိုင် ငံကို ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး သူတို့ဟာ #ကမ္ဘာမှာတတိယအများဆုံးဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကပြန်လာတာဖြစ်နေရင် မြန်မာနိုင်ငံအနေ နဲ့ အထူးဂရုပြုဖို့ လိုပါမယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ နယူးဒေလီမြို့တော် မှာ လေးယောက်မှာ တစ်ယောက်က Covid ရောဂါကူးစက်သူဖြစ်နေတဲ့အထိ အခြေအနေဆိုးနေပါတယ်။ အခုလက်ရှိ Covid ရောဂါအများဆုံးဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံအချို့ကို Fast Track ပေးသင့်မပေးသင့် အချိန်မီပြန်လည် သုံးသပ်သင့်ပါတယ်။
(၂) Special permit သမားတွေ ကို monitoring နှင့် home quarantine procedures တွေကို ပြည်သူအားလုံး တာဝန်သိစွာ ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်အောင် ရှင်းလင်းစွာ အသိပေးဖို့လိုပါတယ်။ Home quarantine ကာလ မှာလည်း follow up checking လုပ်သင့်တယ်လို့ တင်ပြလိုပါတယ်။
စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ home quarantine ဝင်သူတွေ ကို video call ခေါ်ပြီး အိမ်ထဲမှာ marking များလုပ်ကာ အဲ့ဒီအိမ်ထဲမှာ ရှိနေမနေ အပြင်ထွက်မထွက် video call နဲ့ checking လုပ်ပါတယ်။ ဖုန်းမကိုင်ခဲ့ ရင် အမြန်ဆုံး အဲ့ဒီအိမ် ကို လိုက်ချသွား ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဆီမှာလည်း အလားတူလုပ်ဆောင်တာမျိုး လုပ်သင့်တယ် လို့ တင်ပြလိုပါတယ်။
(၃) အခုကိစ္စဟာ ကျန် Residence အားလုံး အတွက်ရော ရပ်ကွက်တွေရှိ ပြည်သူတွေအတွက်ရော ယခုလိုကိစ္စမျိုးမှာ ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုမရှိရန် မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်းအသေးစိတ်လမ်းညွှန်မှု လိုအပ်လာပြီဖြစ်ကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြနေပါတယ်။
တာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ပူးပေါင်းကူညီမှု ကို လိုအပ် ပါတယ်။ အတင်း အကျပ်လက်ခံရန်ဖိအားပေးတာ မျိုး မလုပ်သင့်ပါ။ အဲ့ဒီလိုပဲ Fast Track အစီအစဉ်နဲ့ နောက်ထပ် တစ်ယောက်ကို လက်ခံဖို့ Residence အခန်းရှင် တစ်ယောက် က အတင်းအကျပ်တောင်းဆိုလာတာကိုတွေ့ရ ပါတယ်။
Covid-19 ကာလမှာ နိုင်ငံတော် ရဲ့ပထမဦးစားပေးဟာ ပြည်သူလူထု အတွင်းရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုမရှိစေရန် ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဖြစ်တယ် လို့ နားလည်သဘောပေါက်ထား ပါတယ်။
နိုင်ငံတော်ရဲ့ Home quarantine အစီအစဉ်မှာ home based quarantine shall be residence a specific location (a house with facilities which is not closed to the community) to identify as a Home quarantine point လို့ အသေးစိတ်စီစဉ်ထားတာတွေ့ရပါတယ်။
ဒါကြောင့် အခုလို Fast Track ကာလမှာ home quarantine အတွက် residence တွေဆီလွှတ်သင့်မလွှတ်သင့်နဲ့ home quarantine မှ community အတွင်းမကူးစက်သွားအောင် နောက်နောင် အသေအချာ စီစဉ်နိုင်ရန် တင်ပြလိုပါတယ်။
Fast Track အစီအစဉ်နဲ့ (၅) ရက် အကြာ မှာ home quarantine ဝင်ဖို့ Residence တွေဆီလွှတ်မယ်ဆိုရင် ရပ်ကွက်နေပြည်သူတွေနဲ့ Residence Management comittee အနေနဲ့ မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း အသေးစိတ်လမ်းညွှန်မှု နဲ့ သာလွှတ် သင့်ပါတယ်။
ကမ္ဘာမှာ Covid ရောဂါတိုးပွားမှုဟာ အရှိန် ကောင်းကောင်းနဲ့ ပြန့်နှံ့နေ ပါတယ် ။ ယနေ့မှာ ၁၆ သန်းပြည့်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ Daily New Cases graph ကို ကြည့်ပြောနေတာပါ။ မြန်မာပြည်အတွင်းမှာ အတော် များများ ဟာ mask တပ်ခြင်း၊ social distancing စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များကို လိုက်နာခြင်း မလုပ်ကြတာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းကို ပြည်ပကနေ ကူးစက်ပြန့်ပွားခဲ့ မယ်ဆိုရင် လုံးဝထိန်းလို့မနိုင်တဲ့ အခြေအနေကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ မျှော်လင့်ချက်ဟာ ပြည်ပက ကူး စက်မှု လုံးဝမရှိရန် ထိန်းချုပ်နိုင်မှု တစ်ခုတည်းပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။
မဝေးတော့တဲ့ လပိုင်းကာလမှာ ရွေးကောက်ပွဲအချိန်နီးစပ်လာပြီဖြစ်တဲ့ အတွက် ကျနော်တို့အနေနဲ့ ပြည်ပမှကူးစက်မှုမရှိရေးအတွက် အစွမ်းကုန်အားထုတ်ကြိုးပမ်းရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံဦးဆောင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း Covid-19 ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုလုံးဝမရှိစေရေး အတွက် ကြိုးပမ်းနေချိန်မှာ အခုလိုယိုပေါက်တွေရှိနေတာကို အချိန်မီသိရှိနိုင်ရန် တင်ပြလိုက် ပါတယ်။
ဒီကိစ္စဟာ အရေးကြီးတဲ့ကိစ္စမို့ အများသိအောင်တင်ပြရတာ ဖြစ် ပါတယ်။
Richard Myo Thant
https://web.facebook.com/richard.myothant/posts/3653211608040255
