ထူးခှားတဲ့ မောကှှှနှးမှို့ မောလှမှိုငကှှှနှးမှို့ နှားသတခှှင့မှရှိတဲ့မှို့
အမဲလိုငစှငကှို မှို့နလေူတှကေ ငှစေုပှီး နှဈတိုငှး လလေံနိုငအှောငဆှှဲပှီး ဘယသှူ့ကိုမှ သတခှှင့မှပေးပဲ သိမှးထားတာ နှဈပေါငှးမနညှးတော့ဘူး။ အခုနောကပှိုငှးတော့ အမဲပေါလှို့ သတငှးပေးရငှ သတငှးပေးတဲ့သူကို ဆုငှပေါပေးတယတှဲ့။
နှဈပတလှညှ အာရုံဆှမှးလောငှးတဲ့မှို့ မှို့မှာရှိတဲ့ တောစှေးတနှး (ဟငှးသီးဟငှးရှကတှနှး) ဟငှးခကှစှရာတှရေောငှးတဲ့ စှေးတနှး ၃ခု ၄ခုလောကမှှာမှ မှို့လယမှှာရှိတဲ့ တောစှေးတနှးမှာ အလှူခံမဏဍွက နှဈပတလှညရှှိပါတယှ။
သူ့ရကနှဲ့သူ အလှူခံရတဲ့ငှကေို နောကအှပတှ အဲ့ဒီရကမှှာ အာရုံဆှမှးခကှလှောငှးပါတယှ။ အလှူခံမဏဍွက တနရောထဲ။ ဆှမှးခကှတှဲ့နရောကလညှး တခုထဲပါပဲ။ ဒါပမေဲ့ အဖှဲ့ ရဖှဲ့။
မနကှ ၄နာရီလောကဆှို မှို့ပေါကှှောငှးပေါငှး ၄ဝကှောကှ သံဃာတှကေ မှို့ပတပှှီး ဆှမှးတနှးကှီးတှကေ ဟိုဖကကှလာလိုကှ ဒီဖကကှလာလိုကနှဲ့ ထှကလှာကှတာ တကယ့ကှို ပီတိဖှဈစရာပါ။
ဆှမှးတနှး ၂တနှးမကှနှှာခှငှးဆိုငလှညှး သူ့လမှးကှောငှးနဲ့သူ ဖှတနှကှတောပဲလေ။ အဲ့ဒါက မောကှှှနှးမှို့လေးကို ကပဆှိုးတှမကရှေောကစှတေဲ့ အကှောငှးရငှးထငတှာပဲနောှ။
မှို့ကှကလှှတဲ့မှို့
အငှဂွလိပခှတှကေ စနဈတကမှှို့တညခှဲ့တယလှို့ ပှောကှတာပဲလေ။ ဝလမှးကနေ ၁၅လမှးထိ အရှေ့နဲ့အနောကှ A B C D လမှး တောငနှဲ့မှောကတှနှးနတေဲ့မှို့ပေါ့။ အခုတော့ မှို့ခှဲ့လာတာ မှို့ထိပတှခု တခုရောကဖှို့ မနညှးသှားနရတယှေ။
“အဝေးရောကနှသေူတှေ သီတငှးကှှတတှိုငှးလှမှးရတဲ့မှို့”
သီတငှးကှှတလှပှည့နှေ့ ကှောှ (1)ရကတှိုငှး တာဝတိံသာဘုရားဆငှးပှဲ ရှိတယှ။ အခု သီတငှးကှှတဆှို 88ကှိမမှှောကပှေါ့။ မောကှှှနှးသူ မောကှှှနှးသားတိုငှး ဘုရားဆငှးပှဲ ကိုပှနခှငှကှှတယလှေ။
ဘယလှောကစှညှ ကားသလဲဆို မီးတောငတှှလညှေး ဖောကပှှတယှ။ မှတစှှာဘုရားရဲ့ လကဝှဲရံ ရှငမှဟာမောကကွလနှ မဟာထရှကေ မီးတောငထှဲကနေ လထေဲမှာ စနှပှှံသှားပှီး မှတစှှာဘုရားကို နတပှှညကှနေ ပှနသှှားပင့ပှုံကို Steelကှိုး ရဈလုံးအကူနဲ့ပေါ့။ စှာနပှှံပှတာလေ။
ပှီး နတပှှညအှထပထှပှ တထပတှိုငှးမှာ အသီအဆို အကတှနေဲ့ နတသှား နတသှမီးတှနေဲ့ ခှံရံပှီး လူ့ပှညကှို ပှနဆှငှးလာပါတယှ။ နောကရှကှ တမှို့လှည့ှ အပူဇောခှံပါတယှ။ တာဝတိနသှာမှတစှှာဘုရားက တရုပကှပှားဗုဒဓွဘာသာအသငှးကှီးက တညထှားကိုးကှယခှဲ့တဲ့ဘုရားကှီးပါ။
မောကှှှနှးအပိုငရှှာသူကှီး 108ဦးပိုငှ နှင့ှ အနီးအနားမှို့မှားမှ အကုနလှာကှသညှ။ မှို့ထဲမှာ ညနေ၆နာရီ ကှောလှာတာနဲ့ လမှးတှမှောလူတှအပှညှေ့ ရာဇူဒိုငမှှဈ နဲ့ တုံးလှဲခှောငှး ထဲလှသငွှဘေော ဆိုကစှရာမကနှအှောငပှှည့နှတော လမှးတှေ မှာ လမှး လှှောကစှရာမလိုပဲလူအုပထှဲညပပှှီးရှေ့နတောပါ။
သီတငှးကှှတမှှာ ရပကကှစေားတဲ့မှို့
တာဝတိံသာကနေ မှတစှှာဘုရားပှနဆှငှးတဲ့နေ့မှာပဲ ကရငရှှာလေးဖှဈတဲ့ မရမှးခှောငရှှာလေးမှာ မှဈထဲလှတှလှေေောရှငှး ရပကပှှေဲကလညှး အလှနပှှောစှရာကောငှးပါတယှ။ ရိုးသားတဲ့ရှာကလှတှေေ နဲ့ speed boat တှရေောထှေးနတောပါ။ ရိုးသားတဲ့ ရှာဓလေ့ ရှာသား သူတှပေါ။
မှို့နဲ့မမှှအောငှ ဘုရားအကှီးကှီးတှရှေိတဲ့မှို့
၁။တာဝတိနသှာမှတစှှာဘုရား
၂။ကှေးဆငှးတုဘုရား
၃။ ခှငှသွေ ၂ကောငဘှုရား
၄။ ၃လမှးဘုရား
၅။ မှို့ဦးစတေီ
ပရဟိတ ပေါငှးစုံရှိတဲ့မှို့
1. အခမဲ့ အောကစှီဂငှှ
2. အခမဲ့ သှေးလှူအဖှဲ့
3. အခမဲ့ ဆေးခနှး
4. အခမဲ့ လူနာတငယှာဉှ
5. နာရေးကူညီ
6. ဇိဝိတ သားသတလှိုငှ စငှ အလှူ
7. အခမဲ့ စာသငကှှောငှး
8. ကိုယထှူကိုယထှ မီးသတအှဖှဲ့
9.သကကှှီးစောင့ရှှောကှ ဘိုးဘှားရိပသှာ (နောငရှေးစိတအှေးရအောငှ မောကှှှနှးမှို့မှာ ပှနနှကှပေါ)
အငမှတနလှှပတဲ့ ရပတလှညှေ မှဈကှီးမှားဝိုငှးရံထားတဲ့ ဧရာဝတီတိုငှးက ခစှစှဖှယမှှို့ငယလှေး။ ဖောရှှှပှေီး တမှို့လုံက အမှိုးတှလေိုနကှတေဲ့မှို့လေးပါ။ ကှှနတှောတှို့ငယငှယကှပှောတာ။ အခုမဟုတတှော့ဘူး။
လမှးညှနှ
ရနကှုနကှနေ နခှငှေးပှနလှညပှတလှို့ကောငှးတဲ့အကှာအဝေးပါ။ လှိုငသှာယာကနေ ၃နာရီမောငှးရမညှ လမှးကောငှးသညှ။
သီတငှးကှှတှ လပှည့နှေ့ အကှောငှး
၂၀၁၇ ခုနှဈ အောကတှိုဘာလ (၅) ရကနှေ့ဟာ သီတငှးကှှတလှပှည့ှ (အဘိဓမမွာ အခါတောနှေ့) ဖှဈပါတယှ။ လမငှးကှီးဟာ နေ နဲ့ ဆန့ကှငှဘှကှ (ကမဘွာတဘကခှှမှး) မှာ နအလငှေးရောငှ ကရှောကမှှုကှောင့ှ အပှည့အှဝ လငှးလကလှို့ နမှောဖှဈပါတယှ။
သီတငှးကှှတလှကို ပုဂံခတှကှေောကစှာမှားမှာ “သနတွူလ (အသံထှကှ- သနတှူလ)” လို့ ရေးသားကှပါတယှ။ “သနှ” ဆိုသညမှှာ “ကောကပှငှ” ဟု အဓိပပွါယရှပှီး.. “တူ” ဆိုသညမှှာ “ထောငမှတသှညှ၊ ပေါကပှှားသညှ” လို့ အဓိပပွါယရှပါတယှ။
ကောကပှငမှှား ထောငမှတပှေါကပှှားသောကာလ လို့ အဓိပပွါယဖှှင့ဆှို နိုငပှါတယှ။ အငှးဝခတှေ စာပမှေားတှငှ “သီတငှးကှှတှ” လို့ စတငှ သုံးစှဲခဲကှပှီး “သီတငှး” ဆိုသညမှှာ “နထေိုငခှှငှး” လို့ အဓိပပွါယရှပါတယှ။
ဝါတှငှး ၃ လ ကာလပါတလှုံး သီတငှးသုံး နထေိုငခှှငှးမှ ကှှတလှှတသှော အခှိနအှခါ ဖှဈပါတယှ။ ရာသီပနှးမှာ ကှာဖှူပနှး ( Nymphaea Lotus ) ဖှဈပါတယှ။
ဗုဒဓွဘာသာဝငမှှားအတှကကှတော့.. မှတစှှာဘုရားရှငဟှာ ဝါတှငှး (၃) လ လုံး တာဝတိံသာ နတပှှညမှှာ မယတှောှ သနတွိုူ နတသှားအပါအဝငှ နတှ၊ ဗှဟမွာတို့အား အဘိဓမမွာတရား ဟောကှားပှီး လူ့ပှညသှို့ ပှနလှညှ ဆငှးသကသှော အခှိနအှခါ ဖှဈသောကှောင့ှ “အဘိဓမမွာ အခါတောနှေ့” လို့ သတမှှတခှေါဆှိုကှပှီး မှတစှှာဘုရားအား ပနှး၊ ဆီမီး၊ ရခမှှေးတို့ဖှင့ှ ကပလှှူပူဇောကှှတဲ့ ဓလေ့ ထုံးစံ ရှိပါတယှ။
အမရေိကနှ ရိုးရာမှာတော့ ဒီလမငှးကှီးကို မုဆိုးလမငှး “Full Hunter’s Moon” လို့ ခေါကှှပါတယှ။ ဆောငှးဦးရှကကှှှခှေိနဖှှဈလို့ ကှှလှငေ့လှာသော သဈရှကမှှားနှင့အှတူ သားကောငရှရှိနိုငသှော (တနညှး) အမဲလိုကရှနကှောငှးသော အခှိနှ ဖှဈခို့ပါပဲ။
Full Traveller Moon (ခရီးသှားလ)၊ Blood Moon (ငှေးရောငလှှှမှးသောလ) လို့လညှး ခေါကှှပါတယှ။ သီတငှးကှှတလှပှည့နှေ့ ညမှာ လမငှးရှိနမယှေ့ ကှယတှာရာကတော့ Cetus လို့ခေါတှဲ့ ရေ နဂါး ကှယတှာရာပဲ ဖှဈပါတော့တယှ..။
ခရကဒှဈ စိတမှဆိုး တိုငှးရငှးဆေး Sein Same
zawgyi
ထူးခှားတဲ့ မောကွှှနွးမှို့ မောလွမှိုငကွှှနွးမှို့ နှားသတခွှငွ့မရှိတဲ့မှို့
အမဲလိုငစွငကွို မှို့နလေူတှကေ ငှစေုပှီး နှဈတိုငွး လလေံနိုငအွောငဆွှဲပှီး ဘယသွူ့ကိုမှ သတခွှငွ့မပေးပဲ သိမွးထားတာ နှဈပေါငွးမနညွးတော့ဘူး။ အခုနောကပွိုငွးတော့ အမဲပေါလွို့ သတငွးပေးရငွ သတငွးပေးတဲ့သူကို ဆုငှပေါပေးတယတွဲ့။
နှဈပတလွညွ အာရုံဆှမွးလောငွးတဲ့မှို့ မှို့မှာရှိတဲ့ တောဈေးတနွး (ဟငွးသီးဟငွးရှကတွနွး) ဟငွးခကှစွရာတှရေောငွးတဲ့ ဈေးတနွး ၃ခု ၄ခုလောကမွှာမှ မှို့လယမွှာရှိတဲ့ တောဈေးတနွးမှာ အလှူခံမဏဍြက နှဈပတလွညရွှိပါတယွ။
သူ့ရကနွဲ့သူ အလှူခံရတဲ့ငှကေို နောကအွပတွ အဲ့ဒီရကမွှာ အာရုံဆှမွးခကှလွောငွးပါတယွ။ အလှူခံမဏဍြက တနရောထဲ။ ဆှမွးခကှတွဲ့နရောကလညွး တခုထဲပါပဲ။ ဒါပမေဲ့ အဖှဲ့ ရဖှဲ့။
မနကွ ၄နာရီလောကဆွို မှို့ပေါကွှောငွးပေါငွး ၄ဝကှောကွ သံဃာတှကေ မှို့ပတပွှီး ဆှမွးတနွးကှီးတှကေ ဟိုဖကကွလာလိုကွ ဒီဖကကွလာလိုကနွဲ့ ထှကလွာကှတာ တကယွ့ကို ပီတိဖှဈစရာပါ။
ဆှမွးတနွး ၂တနွးမကှနွှာခှငွးဆိုငလွညွး သူ့လမွးကှောငွးနဲ့သူ ဖှတနွကှတောပဲလေ။ အဲ့ဒါက မောကွှှနွးမှို့လေးကို ကပဆွိုးတှမကရှေောကစွတေဲ့ အကှောငွးရငွးထငတွာပဲနောွ။
မှို့ကှကလွှတဲ့မှို့
အငွဂြလိပခွတွကေ စနဈတကမှှို့တညခွဲ့တယလွို့ ပှောကှတာပဲလေ။ ဝလမွးကနေ ၁၅လမွးထိ အရှေ့နဲ့အနောကွ A B C D လမွး တောငနွဲ့မှောကတွနွးနတေဲ့မှို့ပေါ့။ အခုတော့ မှို့ခှဲ့လာတာ မှို့ထိပတွခု တခုရောကဖွို့ မနညွးသှားနရတယွေ။
“အဝေးရောကနွသေူတှေ သီတငွးကှှတတွိုငွးလှမွးရတဲ့မှို့”
သီတငွးကှှတလွပှညွ့နေ့ ကှောွ (1)ရကတွိုငွး တာဝတိံသာဘုရားဆငွးပှဲ ရှိတယွ။ အခု သီတငွးကှှတဆွို 88ကှိမမွှောကပွေါ့။ မောကွှှနွးသူ မောကွှှနွးသားတိုငွး ဘုရားဆငွးပှဲ ကိုပှနခွငှကွှတယလွေ။
ဘယလွောကစွညွ ကားသလဲဆို မီးတောငတွှလညွေး ဖောကပွှတယွ။ မှတစွှာဘုရားရဲ့ လကဝွဲရံ ရှငမွဟာမောကကြလနွ မဟာထရွကေ မီးတောငထွဲကနေ လထေဲမှာ ဈနပွှံသှားပှီး မှတစွှာဘုရားကို နတပွှညကွနေ ပှနသွှားပငွ့ပုံကို Steelကှိုး ရဈလုံးအကူနဲ့ပေါ့။ ဈာနပွှံပှတာလေ။
ပှီး နတပွှညအွထပထွပွ တထပတွိုငွးမှာ အသီအဆို အကတှနေဲ့ နတသွား နတသွမီးတှနေဲ့ ခှံရံပှီး လူ့ပှညကွို ပှနဆွငွးလာပါတယွ။ နောကရွကွ တမှို့လှညွ့ အပူဇောခွံပါတယွ။ တာဝတိနသွာမှတစွှာဘုရားက တရုပကွပှားဗုဒဓြဘာသာအသငွးကှီးက တညထွားကိုးကှယခွဲ့တဲ့ဘုရားကှီးပါ။
မောကှှှနှးအပိုငရှှာသူကှီး 108ဦးပိုငှ နှငှ့ အနီးအနားမှို့မှားမှ အကုနလှာကှသညှ။ မှို့ထဲမှာ ညနေ၆နာရီ ကှောလှာတာနဲ့ လမှးတှမှောလူတှအပှညှေ့ ရာဇူဒိုငမှှဈ နဲ့ တုံးလှဲခှောငှး ထဲလှသငွှဘေော ဆိုကစှရာမကနှအှောငပှှညှ့နတော လမှးတှေ မှာ လမှး လှှောကစှရာမလိုပဲလူအုပထှဲညပပှှီးရှေ့နတောပါ။
သီတငွးကှှတမွှာ ရပကကွေစားတဲ့မှို့
တာဝတိံသာကနေ မှတစွှာဘုရားပှနဆွငွးတဲ့နေ့မှာပဲ ကရငရွှာလေးဖှဈတဲ့ မရမွးခှောငရွှာလေးမှာ မှဈထဲလှတှလှေေောရွငွး ရပကပွှေဲကလညွး အလှနပွှောစွရာကောငွးပါတယွ။ ရိုးသားတဲ့ရှာကလှတှေေ နဲ့ speed boat တှရေောထှေးနတောပါ။ ရိုးသားတဲ့ ရှာဓလေ့ ရှာသား သူတှပေါ။
မှို့နဲ့မမှှအောငွ ဘုရားအကှီးကှီးတှရှေိတဲ့မှို့
၁။တာဝတိနသွာမှတစွှာဘုရား
၂။ကှေးဆငွးတုဘုရား
၃။ ခှငွသြေ ၂ကောငဘွုရား
၄။ ၃လမွးဘုရား
၅။ မှို့ဦးစတေီ
ပရဟိတ ပေါငွးစုံရှိတဲ့မှို့
1. အခမဲ့ အောကစွီဂငွှ
2. အခမဲ့ သှေးလှူအဖှဲ့
3. အခမဲ့ ဆေးခနွး
4. အခမဲ့ လူနာတငယွာဉွ
5. နာရေးကူညီ
6. ဇိဝိတ သားသတလွိုငွ စငွ အလှူ
7. အခမဲ့ စာသငကွှောငွး
8. ကိုယထွူကိုယထွ မီးသတအွဖှဲ့
9.သကကွှီးစောငွ့ရှောကွ ဘိုးဘှားရိပသွာ (နောငရွေးစိတအွေးရအောငွ မောကွှှနွးမှို့မှာ ပှနနွကှပေါ)
အငမွတနလွှပတဲ့ ရပတလွေညွ မှဈကှီးမှားဝိုငွးရံထားတဲ့ ဧရာဝတီတိုငွးက ခစှစွဖှယမွှို့ငယလွေး။ ဖောရွှှပှေီး တမှို့လုံက အမှိုးတှလေိုနကှတေဲ့မှို့လေးပါ။ ကှှနတွောတွို့ငယငွယကွပှောတာ။ အခုမဟုတတွော့ဘူး။
လမွးညှနွ
ရနကွုနကွနေ နခှငွေးပှနလွညပွတလွို့ကောငွးတဲ့အကှာအဝေးပါ။ လှိုငသွာယာကနေ ၃နာရီမောငွးရမညွ လမွးကောငွးသညွ။
သီတငွးကှှတွ လပှညွ့နေ့ အကှောငွး
၂၀၁၇ ခုနှဈ အောကတွိုဘာလ (၅) ရကနွေ့ဟာ သီတငွးကှှတလွပှညွ့ (အဘိဓမမြာ အခါတောနွေ့) ဖှဈပါတယွ။ လမငွးကှီးဟာ နေ နဲ့ ဆနွ့ကငှဘွကွ (ကမဘြာတဘကခွှမွး) မှာ နအလငွေးရောငွ ကရှောကမွှုကှောငွ့ အပှညွ့အဝ လငွးလကလွို့ နမှောဖှဈပါတယွ။
သီတငွးကှှတလွကို ပုဂံခတွကှေောကစွာမှားမှာ “သနတြူလ (အသံထှကွ- သနတွူလ)” လို့ ရေးသားကှပါတယွ။ “သနွ” ဆိုသညမွှာ “ကောကပွငွ” ဟု အဓိပပြါယရွပှီး.. “တူ” ဆိုသညမွှာ “ထောငမွတသွညွ၊ ပေါကပွှားသညွ” လို့ အဓိပပြါယရွပါတယွ။
ကောကပွငမွှား ထောငမွတပွေါကပွှားသောကာလ လို့ အဓိပပြါယဖွှငွ့ဆို နိုငပွါတယွ။ အငွးဝခတွေ စာပမှေားတှငွ “သီတငွးကှှတွ” လို့ စတငွ သုံးစှဲခဲကှပှီး “သီတငွး” ဆိုသညမွှာ “နထေိုငခွှငွး” လို့ အဓိပပြါယရွပါတယွ။
ဝါတှငွး ၃ လ ကာလပါတလွုံး သီတငွးသုံး နထေိုငခွှငွးမှ ကှှတလွှတသွော အခှိနအွခါ ဖှဈပါတယွ။ ရာသီပနွးမှာ ကှာဖှူပနွး ( Nymphaea Lotus ) ဖှဈပါတယွ။
ဗုဒဓြဘာသာဝငမွှားအတှကကွတော့.. မှတစွှာဘုရားရှငဟွာ ဝါတှငွး (၃) လ လုံး တာဝတိံသာ နတပွှညမွှာ မယတွောွ သနတြိုူ နတသွားအပါအဝငွ နတွ၊ ဗှဟမြာတို့အား အဘိဓမမြာတရား ဟောကှားပှီး လူ့ပှညသွို့ ပှနလွညွ ဆငွးသကသွော အခှိနအွခါ ဖှဈသောကှောငွ့ “အဘိဓမမြာ အခါတောနွေ့” လို့ သတမွှတခွေါဆွိုကှပှီး မှတစွှာဘုရားအား ပနွး၊ ဆီမီး၊ ရခမွှေးတို့ဖှငွ့ ကပလွှူပူဇောကွှတဲ့ ဓလေ့ ထုံးစံ ရှိပါတယွ။
အမရေိကနွ ရိုးရာမှာတော့ ဒီလမငွးကှီးကို မုဆိုးလမငွး “Full Hunter’s Moon” လို့ ခေါကွှပါတယွ။ ဆောငွးဦးရှကကွှှခှေိနဖွှဈလို့ ကှှလှငွေ့လာသော သဈရှကမွှားနှငွ့အတူ သားကောငရွရှိနိုငသွော (တနညွး) အမဲလိုကရွနကွောငွးသော အခှိနွ ဖှဈခို့ပါပဲ။
Full Traveller Moon (ခရီးသှားလ)၊ Blood Moon (ငှေးရောငလွှှမွးသောလ) လို့လညွး ခေါကွှပါတယွ။ သီတငွးကှှတလွပှညွ့နေ့ ညမှာ လမငွးရှိနမယွေ့ ကှယတွာရာကတော့ Cetus လို့ခေါတွဲ့ ရေ နဂါး ကှယတွာရာပဲ ဖှဈပါတော့တယွ..။
ခရကဒွဈ စိတမွဆိုး တိုငွးရငွးဆေး Sein Same
