၇-ႏွစ္အ႐ြယ္ ကိုရင္ငယ္ရွင္ဓမၼိက၏ ၈-ပါး သီလေပး
ဉာဏေရာင္ျခည္စြန္ဆိတ္ေက်ာင္းတိုက္တံဆိတ္႐ြာ ငႏုေခ်ာင္းအုပ္စုတန႔္ဆည္ၿမိဳ႕နယ္ ေ႐ႊဘိုခ႐ိုင္စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး
ဥပုသ္ေစာင့္ပုံ အစီအစဥ္
“ဥပုသ္ေစာင့္ပုံ”
“ဥပုသ္”ဟူေသာ စကားသည္ “ဥေပါသထ” ဟူေသာ ပါဠိမွ ကူးစက္လာေသာ ပါဠိပ်က္ စကား တည္း၊
“ဥပ+ဝသထ”ဟု ပုဒ္ခြဲ၊ ဥပ=ညစာ မစားျခင္း, သူ႔အသက္ မသတ္ျခင္း စေသာ အက်င့္ေကာင္းႏွင့္ ျပည့္စုံ၍၊ +ဝသထ-ေနျခင္း၊
ညစာမစားျခင္း သူ႔အသက္မသတ္ျခင္း စေသာ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ သီလကို ခံယူေဆာက္တည္၍၊
ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္, တရားဂုဏ္ေတာ္ စေသာ အာ႐ုံမ်ားကို အာ႐ုံျပဳကာ( ဘာဝနာပြားလ်က္) အကုသိုလ္စိတ္မ်ား
မျဖစ္ေစဘဲ၊ စိတ္ စင္ၾကယ္ေအာင္ ေစာင့္စည္းေနထိုင္မႈကို “ဥပုသ္ ေစာင့္”ဟု ေခၚသည္။
မိမိစိတ္မွာ, စင္ၾကယ္လာေအာင္, အဂၤါရွစ္တန္, သီလခံ၍, ၿခိဳးၿခံေအာင့္အည္း,
တေျဖာင့္တည္းျဖင့္, ေစာင့္စည္း အား ထုတ္, တရားကုတ္, ဥပုသ္ေစာင့္ဟုမွတ္။
၁။ နက္ျဖန္ ဥပုသ္ေစာင့္မည္ ဟု ႀကံစည္ေသာ သူေတာ္ စင္သည္ ဥပုသ္ေစာင့္သည့္ အခိုက္၌ အိမ္မႈကိစၥေတြကို
႐ြက္ေဆာင္ ျခင္းငွာ မေလ်ာ္ေသာေၾကာင့္ ယေန႔လို အခါကပင္ အိမ္မႈကိစၥမ်ားကို တာဝန္ရွိသမွ် ၿပီးစီးေအာင္ စီမံထားရာ၏။
၂။ ခ်က္ျပဳတ္ ေကြၽးေမြးမည့္သူ အဆင္သင့္ရွိလွ်င္ နက္ျဖန္ မိမိစားဖို႔အတြက္ ေျပာျပ စီစဥ္ထားရာ၏၊
ဥပုသ္ေစာင့္ခိုက္ ခါတိုင္း ထက္ ေကာင္းေကာင္းစားဖို႔ကား မစီမံသင့္
၃။ ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽးေမြးမည့္သူ မရွိလွ်င္ နက္ျဖန္ ကိစၥနည္း ေအာင္ ၿပီးစီးေကာင္းေသာ စားဖြယ္ ေသာက္ဖြယ္မ်ားကို ၿပီးစီး ေစေအာင္ စီမံထားရာ၏။
၄။ နက္ျဖန္ နံနက္ အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ကပင္ ကိုယ္လက္မ်ားကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ျပဳ၍ စိတ္ၾကည္လင္႐ုံမွ် သန႔္ရွင္းေသာ အဝတ္ကို ဝတ္ဆင္ရာ၏။
၅။ ပန္းပန္မႈ, နံ႔သာလိမ္းမႈႏွင့္ အထူးတလည္ ျပင္ဆင္မႈကို မျပဳရာ။
၆။ ထို႔ေနာက္ ခပ္ေစာေစာကပင္ သီလေဆာက္တည္ရာ၏၊ သီလေဆာင္တည္ေသာအခါ ပါဠိလို နားမလည္လွ်င္
ျမန္မာလို ေဆာက္တည္ႏိုင္ပါသည္၊ ရွစ္ပါးသီလ ႏႈတ္တက္မရလွ်င္ ဘုရား ပညတ္ေတာ္မူအပ္ေသာ
ဥပုသ္သီလကို ေဆာက္တည္ပါ၏ ဟု ႏႈတ္ကမိမိဘာသာ ဆို၍လည္း ေဆာက္တည္ႏိုင္၏။
၇။ သီလ ေဆာက္တည္ၿပီးလွ်င္ ေကြၽးေမြး လႉဒါန္းဖြယ္ ကိစၥရွိက ထိုကိစၥကို ျပဳလုပ္၍ မရွိက မိမိအတြက္
သင့္ေတာ္႐ုံ မွ်သာ စီမံ၍ စားေသာက္ရာ၏၊ တစ္ထပ္သာမက ညစာမစားဘဲ ေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပင္ စားေသာက္ခြင့္ရွိ၏။
၈။ေကြၽးေမြး စားေသာက္မႈၿပီးလွ်င္ ကိုယ္လက္ မစင္ၾကယ္က ေရခ်ိဳးရာ၏၊ ကိုယ္စင္ၾကယ္မွ
စိတ္ၾကည္လင္- စိတ္ၾကည္လင္မွ တရားအာ႐ုံ႔ျပဳ၍ ေကာင္းသည္။
၉။ ထို႔ေနာက္ မိမိတစ္ကိုယ္တည္း ေနသင့္သူျဖစ္လွ်င္ တစ္ ကိုယ္တည္းေန၍ အေဖာ္ႏွင့္ ေနသင့္သူျဖစ္က သေဘာတူ
အေဖာ္ႏွင့္ တကြ သင့္ေတာ္ေသာ ဆိတ္ၿငိမ္ရာဌာန၌ ျဗဟၼာ ဥပုသ္ကို ေစာင့္လိုလွ်င္ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ကို အာ႐ုံျပဳ၍ ေနရာ၏။
၁၀။ တာရွည္စြာ ဆင္ျခင္၍ မေနႏိုင္လွ်င္ တရားစာကိုလည္း ၾကည့္ရႈ၍ ႐ြက္ဖတ္ေနရာ၏၊
ထိုင္၍ခ်ည္း ေနရမည္ဟု မဆိုလို-လွဲကာ စႀကႍသြားကာ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ်တေအာင္ ေနေစလို၏။
၁၁။ နည္းလမ္းက်က် ေဟာေျပာမည့္ပုဂၢိဳလ္ ရွိလွ်င္ တရား နာရာ၏။
၁၂။ အခ်င္းခ်င္းလည္း တရားစကား ေဆြးေႏြး ေမးျမန္း စုံစမ္း ရာ၏။
၁၃။ ညဥ့္အခ်ိန္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မိမိ၏ သီလကို ျပန္၍ ဆင္ျခင္ၿပီးလွ်င္ အရိယာ သူေတာ္ေကာင္း
ရဟႏၲာ အေပါင္းႏွင့္ ယေန႔အတြက္ မိမိတူမွ်ပုံကို ေအာက္ေမ့ရာ၏။
” ေအာက္ေမ့ပုံ”
ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္တို႔သည္ သူ႔အသက္ကို သတ္ျခင္း, သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း, ေလာကီအာ႐ုံ ကာမဂုဏ္တို႔မွ ေရွာင္ၾကဥ္၍
ညဥ့္စာစားမႈ, ပန္းနံ႔သာစသည္ လိမ္းက်ံမႈမ်ားကို မျပဳသကဲ့သို႔ ငါသည္လည္း ယေန႔အဖို႔၌ ထိုအမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္သျဖင့္
ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္မ်ားႏွင့္ တူေပသည္ တကား” ဟု မိမိကိုယ္ကို အလြန္ေျမႇာက္တင္ကာ ရဟႏၲာ ေယာက်ာ္း
ရဟႏၲာ မိန္းမ စိတ္ကို ျဖစ္ေစၿပီးလွ်င္ ယခုလို အသက္ထက္ဆုံး ေစာင့္စည္းေနပါလွ်င္ မၾကာခင္ ဒုကၡခပ္သိမ္း ၿငိမ္းေပလိမ့္မည္ ဟု ဆင္ျခင္ရာ၏။
၁၄။ နံနက္ အ႐ုဏ္တက္၌ မိမိရည္မွန္းထားေသာ အခ်ိန္ေစ့ ေသာအခါ အလိုေလ်ာက္ ရွစ္ပါးသီလ မရွိေတာ့ဘဲ
ငါးပါးသီလသာ က်န္ရစ္ေတာ့သည္၊ ယခုကာလ အခ်ိဳ႕ အရပ္ မွာလို ငါးပါးသီလယူကာ ဥပုသ္ခ်ေနဖြယ္ မလိုပါ။] ဤကား ဥပုသ္ေစာင့္ပုံ အစီအစဥ္တည္း။
“ဥပုသ္ကာလ အပိုင္းအျခား”
ဥပုသ္သည္ ကာလ ပိုင္း၍ ေစာင့္အပ္ေသာ ဥပုသ္, အသက္ထက္ဆုံး ေစာင့္အပ္ေသာ ဥပုသ္ဟု ၂ မ်ိဳးရွိ၏၊
ကာလပိုင္း၍ ေစာင့္အပ္ေသာ ဥပုသ္မွာ ၂ ရက္ ၃ ရက္ စသည္ျဖစ္ေစ, တစ္ေန႔ တစ္ညဥ့္လုံး ျဖစ္ေစ,
ေန႔ဝက္ ညဥ့္ဝက္ျဖစ္ေစ, တစ္ခဏမွ် (တရားနာခိုက္) ျဖစ္ေစ ေစာင့္ေကာင္းပါသည္၊
အနာထပိဏ္သူေဌး၏ အလုပ္ သမားတစ္ေယာက္သည္ ဥပုသ္ေန႔၌ လယ္ထြန္သြားၿပီးေနာက္ ျပန္လာ၍ သူမ်ာ
း ဥပုသ္ေစာင့္ေၾကာင္း သိရကား ထမင္းကို မစားေတာ့ဘဲ ေန႔တစ္ဝက္မွ် ဥပုသ္ေစာင့္စဥ္ ေလနာထ၍ စုေတေလေသာ္ ႐ုကၡစိုးနတ္ ျဖစ္ရသည္၊
ထို႔ေၾကာင့္ တစ္သက္လုံး မေစာင့္ႏိုင္လွ်င္ လ, ရက္, အခ်ိန္ ပိုင္းျခား၍လည္း ေစာင့္ေကာင္း ပါသည္။
သို႔ေသာ္ ယခုကာလ အခ်ိဳ႕တရားပြဲ အလႉမ႑ပ္ စသည္၌ ကား “မ႑ပ္က မထြက္ခင္ ၈-ပါးသီလ ေဆာက္တည္ၾက”
ဟု ဆိုၿပီးလွ်င္ ၿဖီးလိမ္း ျပင္ဆင္ထားသူတို႔ကား မာလာဂႏၶ ဝိေလပန စေသာ သိကၡာပုဒ္ ကို ဓမၼကထိကတို႔က ခ်ေပးၾက၏၊
“ဥပုသ္ မေစာင့္ခင္က ၿဖီးလိမ္းထားမႈေၾကာင့္ မာလာဂႏၶဝိေလပန သိကၡာ ပုဒ္မပ်က္”ဟုလည္း ေျပာဆိုၾကျပန္ေသး၏၊
ထိုအားလုံးကို နည္းလမ္းက်မက် စဥ္းစားၾကပါေလ။
&;
၇-နှစ်အရွယ် ကိုရင်ငယ်ရှင်ဓမ္မိက၏ ၈-ပါး သီလပေး
ဉာဏရောင်ခြည်စွန်ဆိတ်ကျောင်းတိုက်တံဆိတ်ရွာ ငနုချောင်းအုပ်စုတန့်ဆည်မြို့နယ် ရွှေဘိုခရိုင်စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး
ဥပုသ်စောင့်ပုံ အစီအစဉ်
“ဥပုသ်စောင့်ပုံ”
“ဥပုသ်”ဟူသော စကားသည် “ဥပေါသထ” ဟူသော ပါဠိမှ ကူးစက်လာသော ပါဠိပျက် စကား တည်း၊
“ဥပ+ဝသထ”ဟု ပုဒ်ခွဲ၊ ဥပ=ညစာ မစားခြင်း, သူ့အသက် မသတ်ခြင်း စသော အကျင့်ကောင်းနှင့် ပြည့်စုံ၍၊ +ဝသထ-နေခြင်း၊
ညစာမစားခြင်း သူ့အသက်မသတ်ခြင်း စသော အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသော သီလကို ခံယူဆောက်တည်၍၊
ဘုရား ဂုဏ်တော်, တရားဂုဏ်တော် စသော အာရုံများကို အာရုံပြုကာ( ဘာဝနာပွားလျက်) အကုသိုလ်စိတ်များ
မဖြစ်စေဘဲ၊ စိတ် စင်ကြယ်အောင် စောင့်စည်းနေထိုင်မှုကို “ဥပုသ် စောင့်”ဟု ခေါ်သည်။
မိမိစိတ်မှာ, စင်ကြယ်လာအောင်, အင်္ဂါရှစ်တန်, သီလခံ၍, ခြိုးခြံအောင့်အည်း,
တဖြောင့်တည်းဖြင့်, စောင့်စည်း အား ထုတ်, တရားကုတ်, ဥပုသ်စောင့်ဟုမှတ်။
၁။ နက်ဖြန် ဥပုသ်စောင့်မည် ဟု ကြံစည်သော သူတော် စင်သည် ဥပုသ်စောင့်သည့် အခိုက်၌ အိမ်မှုကိစ္စတွေကို
ရွက်ဆောင် ခြင်းငှာ မလျော်သောကြောင့် ယနေ့လို အခါကပင် အိမ်မှုကိစ္စများကို တာဝန်ရှိသမျှ ပြီးစီးအောင် စီမံထားရာ၏။
၂။ ချက်ပြုတ် ကျွေးမွေးမည့်သူ အဆင်သင့်ရှိလျှင် နက်ဖြန် မိမိစားဖို့အတွက် ပြောပြ စီစဉ်ထားရာ၏၊
ဥပုသ်စောင့်ခိုက် ခါတိုင်း ထက် ကောင်းကောင်းစားဖို့ကား မစီမံသင့်
၃။ ချက်ပြုတ်ကျွေးမွေးမည့်သူ မရှိလျှင် နက်ဖြန် ကိစ္စနည်း အောင် ပြီးစီးကောင်းသော စားဖွယ် သောက်ဖွယ်များကို ပြီးစီး စေအောင် စီမံထားရာ၏။
၄။ နက်ဖြန် နံနက် အရုဏ်တက်ချိန်ကပင် ကိုယ်လက်များကို စင်ကြယ်အောင် ပြု၍ စိတ်ကြည်လင်ရုံမျှ သန့်ရှင်းသော အဝတ်ကို ဝတ်ဆင်ရာ၏။
၅။ ပန်းပန်မှု, နံ့သာလိမ်းမှုနှင့် အထူးတလည် ပြင်ဆင်မှုကို မပြုရာ။
၆။ ထို့နောက် ခပ်စောစောကပင် သီလဆောက်တည်ရာ၏၊ သီလဆောင်တည်သောအခါ ပါဠိလို နားမလည်လျှင်
မြန်မာလို ဆောက်တည်နိုင်ပါသည်၊ ရှစ်ပါးသီလ နှုတ်တက်မရလျှင် ဘုရား ပညတ်တော်မူအပ်သော
ဥပုသ်သီလကို ဆောက်တည်ပါ၏ ဟု နှုတ်ကမိမိဘာသာ ဆို၍လည်း ဆောက်တည်နိုင်၏။
၇။ သီလ ဆောက်တည်ပြီးလျှင် ကျွေးမွေး လှူဒါန်းဖွယ် ကိစ္စရှိက ထိုကိစ္စကို ပြုလုပ်၍ မရှိက မိမိအတွက်
သင့်တော်ရုံ မျှသာ စီမံ၍ စားသောက်ရာ၏၊ တစ်ထပ်သာမက ညစာမစားဘဲ နေနိုင်လောက်အောင်ပင် စားသောက်ခွင့်ရှိ၏။
၈။ကျွေးမွေး စားသောက်မှုပြီးလျှင် ကိုယ်လက် မစင်ကြယ်က ရေချိုးရာ၏၊ ကိုယ်စင်ကြယ်မှ
စိတ်ကြည်လင်- စိတ်ကြည်လင်မှ တရားအာရုံ့ပြု၍ ကောင်းသည်။
၉။ ထို့နောက် မိမိတစ်ကိုယ်တည်း နေသင့်သူဖြစ်လျှင် တစ် ကိုယ်တည်းနေ၍ အဖော်နှင့် နေသင့်သူဖြစ်က သဘောတူ
အဖော်နှင့် တကွ သင့်တော်သော ဆိတ်ငြိမ်ရာဌာန၌ ဗြဟ္မာ ဥပုသ်ကို စောင့်လိုလျှင် ဘုရားဂုဏ်တော်ကို အာရုံပြု၍ နေရာ၏။
၁၀။ တာရှည်စွာ ဆင်ခြင်၍ မနေနိုင်လျှင် တရားစာကိုလည်း ကြည့်ရှု၍ ရွက်ဖတ်နေရာ၏၊
ထိုင်၍ချည်း နေရမည်ဟု မဆိုလို-လှဲကာ စင်္ကြံသွားကာ အမျိုးမျိုးမျှတအောင် နေစေလို၏။
၁၁။ နည်းလမ်းကျကျ ဟောပြောမည့်ပုဂ္ဂိုလ် ရှိလျှင် တရား နာရာ၏။
၁၂။ အချင်းချင်းလည်း တရားစကား ဆွေးနွေး မေးမြန်း စုံစမ်း ရာ၏။
၁၃။ ညဉ့်အချိန်သို့ ရောက်သောအခါ မိမိ၏ သီလကို ပြန်၍ ဆင်ခြင်ပြီးလျှင် အရိယာ သူတော်ကောင်း
ရဟန္တာ အပေါင်းနှင့် ယနေ့အတွက် မိမိတူမျှပုံကို အောက်မေ့ရာ၏။
” အောက်မေ့ပုံ”
ရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့သည် သူ့အသက်ကို သတ်ခြင်း, သူ့ဥစ္စာကို ခိုးယူခြင်း, လောကီအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့မှ ရှောင်ကြဉ်၍
ညဉ့်စာစားမှု, ပန်းနံ့သာစသည် လိမ်းကျံမှုများကို မပြုသကဲ့သို့ ငါသည်လည်း ယနေ့အဖို့၌ ထိုအမှု အမျိုးမျိုးကို ရှောင်ကြဉ်သဖြင့်
ရဟန္တာ အရှင်မြတ်များနှင့် တူပေသည် တကား” ဟု မိမိကိုယ်ကို အလွန်မြှောက်တင်ကာ ရဟန္တာ ယောကျာ်း
ရဟန္တာ မိန်းမ စိတ်ကို ဖြစ်စေပြီးလျှင် ယခုလို အသက်ထက်ဆုံး စောင့်စည်းနေပါလျှင် မကြာခင် ဒုက္ခခပ်သိမ်း ငြိမ်းပေလိမ့်မည် ဟု ဆင်ခြင်ရာ၏။
၁၄။ နံနက် အရုဏ်တက်၌ မိမိရည်မှန်းထားသော အချိန်စေ့ သောအခါ အလိုလျောက် ရှစ်ပါးသီလ မရှိတော့ဘဲ
ငါးပါးသီလသာ ကျန်ရစ်တော့သည်၊ ယခုကာလ အချို့ အရပ် မှာလို ငါးပါးသီလယူကာ ဥပုသ်ချနေဖွယ် မလိုပါ။] ဤကား ဥပုသ်စောင့်ပုံ အစီအစဉ်တည်း။
“ဥပုသ်ကာလ အပိုင်းအခြား”
ဥပုသ်သည် ကာလ ပိုင်း၍ စောင့်အပ်သော ဥပုသ်, အသက်ထက်ဆုံး စောင့်အပ်သော ဥပုသ်ဟု ၂ မျိုးရှိ၏၊
ကာလပိုင်း၍ စောင့်အပ်သော ဥပုသ်မှာ ၂ ရက် ၃ ရက် စသည်ဖြစ်စေ, တစ်နေ့ တစ်ညဉ့်လုံး ဖြစ်စေ,
နေ့ဝက် ညဉ့်ဝက်ဖြစ်စေ, တစ်ခဏမျှ (တရားနာခိုက်) ဖြစ်စေ စောင့်ကောင်းပါသည်၊
အနာထပိဏ်သူဌေး၏ အလုပ် သမားတစ်ယောက်သည် ဥပုသ်နေ့၌ လယ်ထွန်သွားပြီးနောက် ပြန်လာ၍ သူမျာ
း ဥပုသ်စောင့်ကြောင်း သိရကား ထမင်းကို မစားတော့ဘဲ နေ့တစ်ဝက်မျှ ဥပုသ်စောင့်စဉ် လေနာထ၍ စုတေလေသော် ရုက္ခစိုးနတ် ဖြစ်ရသည်၊
ထို့ကြောင့် တစ်သက်လုံး မစောင့်နိုင်လျှင် လ, ရက်, အချိန် ပိုင်းခြား၍လည်း စောင့်ကောင်း ပါသည်။
သို့သော် ယခုကာလ အချို့တရားပွဲ အလှူမဏ္ဍပ် စသည်၌ ကား “မဏ္ဍပ်က မထွက်ခင် ၈-ပါးသီလ ဆောက်တည်ကြ”
ဟု ဆိုပြီးလျှင် ဖြီးလိမ်း ပြင်ဆင်ထားသူတို့ကား မာလာဂန္ဓ ဝိလေပန စသော သိက္ခာပုဒ် ကို ဓမ္မကထိကတို့က ချပေးကြ၏၊
“ဥပုသ် မစောင့်ခင်က ဖြီးလိမ်းထားမှုကြောင့် မာလာဂန္ဓဝိလေပန သိက္ခာ ပုဒ်မပျက်”ဟုလည်း ပြောဆိုကြပြန်သေး၏၊
ထိုအားလုံးကို နည်းလမ်းကျမကျ စဉ်းစားကြပါလေ။
