သိန္းေထာင္ခ်ီ တန္ဖိုး ရွိတဲ့ ေရဆင္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ (ေရဆင္ ရရင္ ထီေပါက္စရာ မလိုေတာ့ပါ)
ဆင္သမားတစ္ေယာက္ ဆင္စီးရင္း ေခ်ာင္းနိမ့္တစ္ခုကိုျဖတ္ရာတြင္ ဒုကၡႏွင့္ လွလွ ေတြ႕ေနသည္။ ဆင္ကို ခြၽန္းႏွင့္ဘယ္လို ဆြဆြ၊ ပါးစပ္မွေအာ္ၿပီးဘယ္လို လွန႔္လွန႔္ ဆင္က ေခ်ာင္းကိုမျဖတ္၊ ေခ်ာင္းစပ္တြင္သာရပ္၍ တဝူးဝူးေအာ္ေနသည္။
ဘာေၾကာင့္ပါလိမ့္… ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္တဝိုက္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း သစ္ေတာနယ္ေျမတခ်ိဳ႕တဝက္တြင္ ဆင္သမားမ်ား(ဆင္စခန္းတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ား၊ ဆင္ဦးစီးမ်ား)အၾကား အေျပာမ်ားတဲ့ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ သတၱဝါတစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။
ထိုသတၱဝါဟာ ႀကီးႀကီးမားမား အေကာင္မ်ိဳး မဟုတ္တဲ့အျပင္ အသြင္သ႑ာန္မွာ ခ်စ္စရာပင္ေကာင္းပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ေလွ်ာ့တြက္လို႔မရပါ။ ပါးစပ္ရာဇဝင္ေတြအရ ဒီအေကာင္ေၾကာင့္ လူေသမႈမ်ားရွိခဲ့တဲ့အျပင္ ဆင္တစ္ေကာင္လုံးကိုပါ တုန္းခနဲလဲသြားေစႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အဆိပ္ျပင္းပါတယ္တဲ့။
အထူးဆန္းဆုံးအခ်က္က သူတို႔ဟာ ကုန္းသတၱဝါေတြထဲမွာ အႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ဆင္ေတြနဲ႔ တေထရာတည္းတူၿပီး လက္တဆုပ္သာသာ အ႐ြယ္အစားပဲ ရွိပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္၊ သူတို႔ကေတာ့အမ်ားက ေရဆင္လို႔သိၾကတဲ့ ခ်စ္စရာ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္သတၱဝါေလးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရဆင္ကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရတယ္ဆိုတဲ့ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကိုၾကည့္ရေအာင္…
၁၉၇၀၊ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္၊ လုပ္သားျပည္သူ႔ေန႔စဥ္ သတင္းစာမွာ ေရဆင္ႏွစ္ေကာင္ဖမ္းမိတဲ့ သတင္း ပါလာခဲ့ပါတယ္။ သံတြဲၿမိဳ႕မွာေနတဲ့ တိကုဆရာဝန္ ဦးဘၿမိဳင္ဟာေပါက္ေတာၿမိဳ႕ ၊ ဘ႐ြန္ဂါကြၽန္းအုပ္စုထဲမွာပါတဲ့ ဆံေတာ္ရွင္ကြၽန္းေတာင္ဘက္ကမ္းမွာ
ေရဆင္အမတစ္ေကာင္၊ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕၊ မဒင္ကြၽန္း၊ ငေဆာက္ေက်း႐ြာ အေနာက္ဘက္မွာ ေရဆင္အထီးတစ္ေကာင္ ဖမ္းမိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းပါ။ေနာက္တစ္ခုက ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္ဝင္ ဗိုလ္တာရာကိုယ္တိုင္ ပ်ဥ္းမနား၊ ေတာင္တြင္းႀကီးနယ္၊ ပဲခူး႐ိုးမအေနာက္ဘက္ သစ္ေတာအတြင္း
ေက်ာက္ေရအိုင္တစ္ခုမွ ေရဆင္အရွင္ တစ္ေကာင္ဖမ္းမိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းလဲ ထြက္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရဆင္ကိုျမင္တယ္၊ ဖမ္းမိတယ္ဆိုတဲ့သတင္းေတြကလဲ စိတ္ဝင္စားသူေတြရဲ႕နားမွာ ကြက္စိပ္ၾကားေနရပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ေရဆင္ဖမ္းမိခဲ့တဲ့ အမည္မေဖာ္လိုသူတစ္ေယာက္ဆီက ေမးျမန္းရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို တင္ျပပါမယ္။သူဟာ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ ခရီးသြားလာတတ္သူျဖစ္ၿပီး ဆင္စခန္းတခ်ိဳ႕ႏွင့္လဲ အဆက္အသြယ္ ရွိဖူးသူျဖစ္ပါတယ္၊
သူေျပာျပတဲ့စကားအရ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္မွာ ေရဆင္အထီးႏွင့္ အမအရွင္ႏွစ္ေကာင္ဖမ္းမိခဲ့ၿပီး၊ ကန္ထဲထည့္ထားရာက ႏွစ္ရက္၊ သုံးရက္ေနေတာ့ ေသသြားတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ေရဆင္အထီးမွာ မီးျခစ္ဆံေခ်ာင္းခန႔္အစြယ္ရွိၿပီး အထက္ေအာက္အံသြားပါပါတယ္။ ဆင္ထီးကဲ့သို႔အဂၤါလဲ ပါတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေရဆင္အမကေတာ့ အစြယ္မပါေပမဲ့ အထက္ေအာက္ အံသြားေတြပါပါတယ္၊ အေရာင္မြဲေျခာက္ေျခာက္ရွိၿပီး ဆင္မအဂၤါပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တစ္ခုရွိတာက ေရဆင္ရဲ႕ေျခေထာက္ေတြက ဆင္ေျခေထာက္နဲ႔မတူပဲ ေျခေခ်ာင္းငယ္ေလးေတြပါၿပီး ႂကြက္ေျခေထာက္နဲ႔တူပါတယ္။ ေရဆင္ကိုဖမ္းတဲ့အခါ ငွက္ေပ်ာတုန္းကိုဆင္ခ်ီးသုတ္ၿပီး ေရဆင္ရွိမယ္ထင္တဲ့ေနရာမွာခ်လိုက္ရင္
ေရဆင္က အစြယ္နဲ႔ေျပးထိုးၿပီးငွက္ေပ်ာတုံးမွာ စိုက္ပါလာတယ္လို႔ဆိုပါတယ္၊ ေရဆင္ေတြဆင္ကိုဘယ္ေလာက္မုန္းလဲဆိုတာသိသာပါတယ္။ဒါ့အျပင္ အဲ့ဒီလူရဲ႕စမ္းသပ္ျပခ်က္အရ ေရဆင္အေသေျခာက္ကို ဆင္ေတြ နားယူသြားတဲ့အခါ ဆင္ဟာ ေနာက္ကိုတအားဆုတ္ပါေတာ့တယ္၊
ဆင္ေတြက ေရဆင္ကိုတအားေၾကာက္ပါတယ္ တခ်ိဳ႕ဆင္ဦးစီးေတြဆို ေရဆင္အစြယ္ကိုဆြဲႀကိဳးလုပ္ၿပီး ဝတ္ထားရင္ ဘယ္ဆင္မဆို အဲ့ဆင္ဦးစီးကိုေၾကာက္ၾကပါတယ္ ခိုင္းသမွ်လုပ္ေပးတတ္ပါတယ္။
ေရဆင္အစြယ္ဟာ တန္ဖိုးအရမ္းႀကီးၿပီး ထိုင္းက လူဆိုးဂိုဏ္းေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ဟာ ေရဆင္စြယ္ကို အႏၲရာယ္ကင္းအေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ထားတတ္ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဟုတ္ပါၿပီ၊ ဒါကေတာ့ေရဆင္အေၾကာင္း အေပၚယံအျမင္ေတြပါ အခုေရဆင္ကို ရႈေထာင့္တစ္ခုကေန ၾကည့္ရေအာင္ လက္တစ္ဆုပ္သာသာရွိတဲ့ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီးသားဆင္ဆိုတာ ေတြးၾကည့္ရင္ေတာ္ေတာ္ အံ့ၾသဖို႔ေကာင္းပါတယ္
ဒါ့အျပင္ေရမွာပါေနတယ္ဆိုေတာ့ ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္း ေနၿပီေပါ့။ အခုကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒ႑ာရီေတြခဏေမ့ထားၿပီး ႐ိုး႐ိုးေလးစဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္…ေရဆင္ကိုပုံသ႑ာန္အရ ၾကည့္မယ္ဆို
အေမႊးေတြပါဝင္ၿပီး ႂကြက္လို၊ ဆင္လို ပုံရွိတာေၾကာင့္ ေသြးေႏြးသတၱဝါ၊ ႏို႔တိုက္သတၱဝါ အျဖစ္သတ္မွတ္လို႔ရပါတယ္။ အုပ္စုဖြဲ႕ေနတတ္တဲ့အက်င့္ရွိပါတယ္။ ေရညႇိေရေမွာ္ေတြစားပါတယ္။
Charle Darwin ရဲ႕ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမႈသီအိုရီကိုေထာက္ၿပီးေျပာပါမယ္။ ေရမွာအၾကာႀကီးေနႏိုင္တဲ့ႂကြက္ေတြကိုျမင္ဖူးၾကပါသလား။ တခ်ိဳ႕ႂကြက္မ်ိဳးစိတ္ေတြဟာ ေရမွာအၾကာႀကီး ငုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္ အရမ္းေအးတဲ့ေဒသေတြက
ခဲေနတဲ့ေရခဲကန္ မ်က္ႏွာျပင္ေတြေအာက္က ေရခဲေရေတြထဲမွာ အၾကာႀကီး ငုပ္လွ်ိဳးသြားလာႏိုင္တဲ့ႂကြက္မ်ိဳးစိတ္ေတြေတာင္ ရွိပါေသးတယ္။ဒီႂကြက္ေတြက ေရကန္ေတြ၊ အိုင္ေတြနားမွာ ေနၾကၿပီး ေရကန္ထဲက
ပိုးမႊားေလးေတြ၊ပုစဥ္းသားေလာင္းေတြ၊ အပင္ေတြ နဲ႔ ငါးေသးေသးေလးေတြကို ဖမ္းဆီးစားေသာက္ၾကပါတယ္။ သူတို႔အတြက္အစာအရင္းအျမစ္ဟာ ကုန္းမွာထက္ေရမွာ ပိုမ်ားေနတာေၾကာင့္တစ္ေၾကာင္း၊ သူတို႔ကို အႏၲရာယ္ျပဳမယ့္ သတၱဝါေတြဟာ ေရထဲမွာအလြန္နည္းတာေၾကာင့္ တစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္
ကုန္းကေန ေရကိုတျဖည္းျဖည္းေျပာင္းလာၾကပါတယ္။ဒီလိုနဲ႔ အေလ့အက်င့္ေတြ၊ စားေသာက္ေနထိုင္မႈစ႐ိုက္ေတြ တျဖည္းျဖည္းလိုက္ေျပာင္းလာၿပီး ေရမွာေနႏိုင္တဲ့ မ်ိဴးစိတ္အျဖစ္ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာၾကပါတယ္။ ႂကြက္ကေန ေရဆင္ပုံကို
ဘယ္လိုဆင့္ကဲေျပာင္းလဲမလဲ ႂကြက္ဟာ ေရမွာအေနမ်ားတဲ့အခါ ေရမ်က္ႏွာျပင္ကိုတက္ၿပီး ခဏခဏအသက္ရႉရပါတယ္၊ဒီအတြက္ သူတို႔ႏွာတံဟာ ပိုၿပီးအဆင္ေျပေျပ အသက္ရႉႏိုင္ဖို႔၊ ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ထိ မတက္ပဲ အသက္ရႉႏိုင္ဖို႔အတြက္ ရွည္ထြက္လာၿပီး
ဆင္ႏွာေမာင္းတစ္ခုအသြင္ ဆင့္ကဲ ေျပာင္းလဲလာတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ဒါ့အျပင္ ႏွာေမာင္းထြက္ရျခင္းရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ေရညႇိေရေမွာ္ပင္ေတြကို လြယ္ကူစြာ ႏႈတ္ယူစားေသာက္ႏိုင္ဖို႔ နဲ႔ အျခားေသာရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြ ရွိပါလိမ့္ဦးမယ္။
ကမ္းပါးနံရံမွာ တြင္းေတြတူးဖို႔၊ ေရညႇိေရေမွာ္ေတြထိုးေကာ္ စားဖို႔ ကုန္းေပၚမွာထက္ေရမွာက သြား၊အစြယ္ကိုအသုံးခ်ရမႈ မ်ားတာေၾကာင့္ အစြယ္ဟာသာမာန္ထက္ရွည္ထြက္လာမယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပင္ပအႏၲရာယ္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔အစြယ္ေတြ ရွိထားရပါလိမ့္မယ္၊ အမေတြကေတာ့ မ်ိဳးပြားဖို႔ကိုပိုအားစိုက္ ရတဲ့အတြက္ တိုက္ဖို႔ခိုက္ဖို႔၊ အစာရွာဖို႔ဆိုတာသူတို႔အဖို႔ ပဓါနမဟုတ္တာေၾကာင့္ အစြယ္မရွိတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ႀကီးမားက်ယ္ျပန႔္တဲ့ နား႐ြက္ေတြက ေရကူးဖို႔လြယ္ေအာင္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာမယ္၊ ေျခေခ်ာင္းေလးေတြၾကား အဆက္ကေလးေတြျဖစ္လာၿပီး ေရကူးဖို႔အသုံးဝင္လာမယ္။ အတြင္းပိုင္းက အဆုတ္ရဲ႕ ေလဝင္ႏိုင္စြမ္းေကာင္းလာမယ္။
တျခားေျပာင္းလဲမႈေတြလဲရွိမယ္။ ဒါက ႂကြက္တစ္ေကာင္ ေရဆင္ပုံစံဘယ္လိုေျပာင္းလာ ႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြေပါ့။ဒါကေတာ့ ေရဆင္အေပၚကြၽန္ေတာ့္အျမင္သက္သက္ပါ ဒ႑ာရီေတြ ဘာေတြညာေတြ မပါပဲနဲ႔ေပါ့။
ဘာေၾကာင့္ေရဆင္ေတြက ဆင္ေတြကိုရန္လိုလဲ၊ ဆင္ေတြကေရဆင္ေတြကို ဘာလို႔ေၾကာက္လဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ေရဆင္စြယ္က အဆိပ္အေၾကာင္းကေတာ့ ဆက္စဥ္းစားဖို႔ ျပသနာေတြေပါ့ဗ်ာ။
ကဲပါ အခုေဖာ္ျပခဲ့တာေတြကေတာ့ ေရဆင္ အေၾကာင္းကို ထုံးစံအတိုင္း ယူဆခ်က္ေလးေတြ၊ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေလးေတြညႇပ္ၿပီးေဖာ္ျပ ခဲ့တာပါ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
phoe kyal