လယ်ယာမြေကို ဝယ်၍ နေထိုင်တော့မည်ဆိုလျှင် သိထားရမည့် အချက်များ (ပုံစံ (၇) / ပုံစံ (၁၀၅) / (၁၀၆) / ပုံစံ ၁၅ (က)/(ခ) တို့အကြောင်း)
မေး – အကွက်ရိုက်ထားတဲ့ လယ်ယာမြေကို ဝယ်ရင် တရားဝင် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရသလား?
ဖြေ – အရောင်းအဝယ်ကတော့ လုပ်နေကြတာပါပဲ အချို့ငွေကြေးရှိသူတွေက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားကြတာတွေလည်း ရှိတယ်။
သွားကြည့်ရင် လယ်ကွင်းပြင် နဲ့ အချို့မြေကွက်တွေဆိုရင် ရေတွေဝပ်နေတာတွေလည်း ရှိတယ်။
အခု တချို့မြေကွက်တွေကတော့ ခြံစည်းရိုး ကာထားတာတွေ့တယ်။
ဘရို က ဝယ်မယ်စိတ်ကူးလို့လား ?
မေး – နောက်ပိုင်း လူနေထိုင်ခွင့်အတွက် လျှောက်ထားရင် ရတယ်လို့ပြောတယ်။ လူနေရပ်ကွက် ဖြစ်လာရင်တော့ အဆင်ပြေမလားလို့
ဖြေ – လူနေထိုင်ခွင့်ရဖို့အတွက် အဆင့်ဆင့်ရှိတယ် အချိန်တော့ စောင့်ရမယ် ။
မေး – အဲဒီ အဆင့်ဆင့် ဆောင်ရွက်ပုံကို နားလည်ထားချင်လို့ ဘရို ဆီရောက်လာတာ
ဖြေ – လယ်ယာမြေ ဥပဒေက ၂ဝ၁၂ ခုနှစ်မှာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တယ် လယ်ယာမြေဆိုတာ လယ်မြေ၊ ယာမြေ၊
ကိုင်း၊ ကျွန်းမြေ၊ ဥယျာဉ်ခြံမြေ၊ မြေနုကျွန်း မြေများ ပါဝင်တယ်လို့ ဥပဒေမှာ ဆိုထားတယ်။
လယ်မြေဆိုတာက စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ပြီး စပါး၊သီးနှံ အဓိက စိုက်ပျိုးမြေလို့ သီခြားအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားတယ်။
မေး – လယ်ယာမြေ ဥပဒေအရ လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့်ရှိတယ် မဟုတ်လား?
ဖြေ – လယ်ယာမြေ ဥပဒေပုဒ်မ – ၉ မှာ လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့် ရသူသည် လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လယ်ယာမြေအားလုံးကို ဖြစ်စေ၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်စေ၊
လွှဲပြောင်းရောင်းချ၊ ပေါင်နှံ၊ ငှားရမ်းခွင့်ရှိတယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်။
အဓိကအချက် ကတော့ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လွှဲပြောင်းရောင်းချတာပဲ ဖြစ်တယ် ။
လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လွှဲပြောင်း၊ ရောင်းချတယ်ဆိုတော့ ဘယ်လို စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားကို ရယူဖို့ လိုပါသလဲ
သက်ဆိုင်ရာက လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ် ပုံစံ (၇) ကို ထုတ်ပေးထားတယ်။
ပုံစံ (၇) လယ် ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ်နဲ့အတူ တွဲပြီး မြေစာရင်းပုံစံ (၁ဝ၅) လို့ ခေါ် တဲ့ မြေပုံမြေရာဇဝင် စာရွက်လည်း ပါရှိရမှာဖြစ်ပါတယ် ။
မေး – ဒါဆိုရင် လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ်ပုံစံ (၇) နဲ့ မြေကွက် မြေပုံပါရှိတဲ့ ပုံစံ (၁ဝ၅) ရှိမရှိ စုံစမ်းရမှာပေါ့
ဖြေ – မှန်ပါတယ်။ မြေစာရင်းပုံစံ (၁ဝ၅) မှာလည်း နှစ်မျိုးထုတ်ပေးထားတာ ရှိတယ်။
အဖြူရောင် စာရွက်ပေါ်မှာ မြေပုံဆွဲထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်းနဲ့ အပြာရောင်စာရွက်ဆိုဒ် အရှည်နဲ့ ထုတ်ပေးထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်း ဖြစ်တယ်။
ပုံစံ ၁ဝ၅ အပြာ ရောင်မြေပုံ စာရွက်စာတမ်းကတော့ ဘဏ်ချေးငွေ ထုတ်ယူရန်အတွက် လျှောက်ထားရယူထားတဲ့ စာရွက် စာတမ်း ဖြစ်တယ်”
မေး – ပုံစံ (၇) နဲ့ ပုံစံ ၁ဝ၅ ရှိရင် တရားဝင် လွှဲပြောင်း ရောင်းချနိုင်ပြီပေါ့။
ဖြေ – လယ်ယာမြေ ဥပဒေအရတော့ လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရရှိသူသည် လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လွှဲပြောင်း
ရောင်းချမယ်ဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်ဦးစီးဌာနရုံးမှာ မှတ်ပုံတင် စာချုပ်စာတမ်း ချုပ်ဆိုဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်”
မေး – ဒါဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာ မြေ စာရင်းဦးစီးဌာနမှာ စုံစမ်းရယူနိုင်တယ်ပေါ့ ။
ဖြေ – ဟုတ်ပါတယ်။ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပုံစံ (၇) ထုတ်ပေးထားခြင်း ရှိမရှိ၊ ပုံစံ ၁ဝ၅ မြေပုံမြေရာဇဝင် ပါမပါတို့ကို စိစစ်ကြည့်ရှုပြီးမှ ဝယ်သင့်ပါတယ်”
မေး – အချို့က ပြောတော့ လယ်ယာ မြေတွေကို လူနေခွင့်ရဖို့ လျှောက်ထားရယူနိုင်တယ်လို့ ပြောတယ်။ အဲဒါက ဘာဆိုလိုတာလဲ
ဖြေ – အစောက ပြောသလို လယ်ယာမြေကို လွှဲပြောင်းရောင်းချတယ်ဆိုတာ လယ်ယာမြေပေါ်မှာ စိုက်ပျိုး လုပ်ကိုင်ခွင့်၊ လွှဲပြောင်းရောင်းချတာ ဖြစ်တယ်။
ဒါကြောင့် အဲဒီ လယ်ယာမြေပေါ်မှာ လူနေထိုင်ခွင့်မရသေးဘူး။ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ခွင့်သာရရှိတာ ဖြစ်တယ်။
မေ – ဒါဆို လူနေရပ်ကွက်ဖြစ်ဖို့ ခက်ခဲမှာပေါ့
ဖြေ – အချို့ကလည်း ရောင်းချလွှဲပြောင်းတဲ့ လယ်ယာမြေတွေဟာ လူနေရပ်ကွက်နဲ့ နီးစပ်တဲ့ နေရာဖြစ်ရင်တော့ အနှေးနဲ့အမြန်
လူနေရပ်ကွက် ဖြစ်လာမှာပဲဆိုတဲ့ စိတ်ကူးနဲ့ ဝယ်ကြတာရှိတယ်။
လူနေရပ်ကွက်ဖြစ်ဖို့ ဘယ်လို ဆောင်ရွက်ရပါသလဲ ?
စပါးသီးနှံကိုသာ စိုက်ပျိုးတဲ့ ‘လယ်မြေ’ဆိုရင်တော့ လယ်ယာမြေ ဥပဒေပုဒ်မ ၃ဝ (က) အရ၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ်
ပြည်နယ်လယ် ယာ မြေစီမံခန့်ခွဲမှုအဖွဲ့ရဲ့ စိစစ် ထောက်ခံချက်နဲ့ ဗဟိုလယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှုအဖွဲ့ထံ တင်ပြခွင့်ပြုချက် ရယူရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလို လျှောက်ထားချက်ပုံစံကို ပုံစံ ၃ဝ (က) လို့ အလွယ်တကူ ပြောနေကြတာ ဖြစ်တယ်။
ပုံစံ ၃ဝ(ခ) လို့လည်းခေါ် ကြတယ် ။ အဲဒါက ဘယ်လို အမျိုးအစားလဲ ?
ပုံစံ ၃ဝ(ခ) ဆိုတာက စပါးသီးနှံ တစ်မျိုးကိုသာ စိုက်ပျိုးတဲ့ လယ်မြေ မဟုတ်ဘဲ ကျန်လယ်ယာမြေတွေကို အခြားနည်း အသုံးပြုဖို့
လျှောက်ထားရာမှာ ပုံစံ ၃ဝ (ခ) အရ လျှောက်ထားရတယ်။
တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့ရဲ့ စိစစ်ထောက်ခံချက်နဲ့ သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ်
ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ထံ တင်ပြခွင့်ပြုချက် ယူရမှာ ဖြစ်တယ်။
မေး – သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းက ထုတ်ပေးတဲ့ အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ကို ပုံစံဘယ်လောက်လို့ ခေါ်သလဲ?
ဖြေ – ပုံစံ ၃ဝ (က) အရ စပါးသီးနှံ စိုက်ပျိုးတဲ့ လယ်မြေပေါ်မှာ အခြားနည်းအသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ကို ပုံစံ ၁၅ (က)လို့ ခေါ်ကြပြီး
ကျန်လယ် မြေပေါ်မှာ အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ကို ပုံစံ ၁၅ (ခ) လို့ ခေါ်ကြ တယ် ။
မေ – အဲဒီ ပုံစံ ၁၅(က) ၊ ပုံစံ ၁၅(ခ) ဖြစ်တဲ့ အခြားနည်းအသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ရရင် လယ်မြေပေါ်မှာ အိမ်ဆောက်နေထိုင်နိုင်ပြီပေါ့ ။
ဖြေ – မှန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လယ်ယာမြေဝယ်တဲ့အခါ သေချာစိစစ် ဝယ်ယူဖို့ လိုပါတယ် ။
အကွက်ရိုက် ခြံစည်းရိုးခတ်ထားရုံနဲ့ လယ်ယာမြေ ခွဲစိတ်ထားပြီးလို့ ယူဆလို့မရပါဘူး ။
ဝယ်ရောင်း အကျိုးဆောင် ပွဲစားများနဲ့ ဆောင်ရွက်တဲ့အခါ လယ်ယာမြေပုံစံ (၇)နဲ့ အတူ ပုံစံ (၁ဝ၅) မြေပုံမြေရာဇဝင် ပါရှိခြင်း ၊ မရှိခြင်း
စိစစ်ဝယ်ယူသင့်တယ်ဟု အကြံပြုဆွေးနွေးလိုက်ပါသည်။
ထီယု (ဥပဒေအတိုင်ပင်ခံ)
