မြန်မာပြည်သူတွေကို စုပ်ခွက်ငါးထက် ပိုအန္တရာယ်ပေးနေတဲ့ အရာတခု (အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်)
ဂေဟစနစ်အတွက် အန္တရာယ်ကြီးမှန်း မသိတဲ့အခါ မြစ်ထဲကို စုပ်ခွက်ငါးတွေ လွှတ်လိုက်တယ်တဲ့..။
ကျွန်တော်လည်း ယခင်က အဲဒီငါး အန္တရာယ်ရှိမှန်း မသိ။ ဒီမနက်က ငါးခူတစ်သောင်းဖိုးဝယ်ပြီး
ချောင်းထဲကို ကုသိုလ်ဖြစ် သွားလွှတ်ရင်း စိမ်းစိမ်းစိုစို ပဲခင်းတွေထဲမှာ လယ်သမားတွေ ဆေးဖျန်းနေတာကို
ကြည့်ရင်း “နောက်ထပ် မသိခြင်း အကြောင်းတစ်ခု..” ကိုပါ ဆက်စပ်တွေးမိလို့ မချိပြုံး ပြုံးမိပါတယ်။
မတ်ပဲ ၊ ပဲတီစိမ်းတွေ သီးပွင့်တဲ့ ဒီလို လမျိုးမှာ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်ကနေ ပိုးသတ်ဆေးမျိုးစုံ တင်လာကြတဲ့
ကားကြီး ကားငယ်တွေဟာ မြန်မာပြည်ထဲကို အတားအဆီးမရှိ ဝင်လာကြပါတယ်။ အဲဒီပိုးသတ်ဆေးတွေဟာ
သူတို့နိုင်ငံမှာ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်လို့ လုံးဝပိတ်ထားကြပြီး
နိုင်ငံတကာမှာပါ ထိပ်တန်းအန္တရာယ်အဖြစ် Black List ထားတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေပါ။
ကမ္ဘာပေါ်မှာ အန္တရာယ်အကြီးဆုံးလို့ သတ်မှတ်ထားကြတဲ့ ၊ အိုဇုန်းလွှာကို အကြီးအကျယ်
ထိခိုက်စေတဲ့ ၊ ကျောရိုးရှိ သတ္တဝါတွေကိုပါ ဘေးသင့်စေတဲ့ “မီသိုမိုင်း..”ဆိုတဲ့
ပိုးသတ်ဆေးဆိုရင် ပီပါဘုံးတွေနဲ့ထည့်ပြီး ကားအစီးပေါင်းများစွာနဲ့ ထိုင်းကနေ မြန်မာပြည်ကို ပို့ပါတယ်။
ပိုးသတ်ဆေးမှာ ဓာတ်ကြွင်းပျယ်ချိန်ဆိုတာ ရှိပါတယ်။ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု မတူပါဘူး။ တကယ့် တရားဝင်
ပိုးသတ်ဆေးတွေရဲ့ ဓာတ်ကြွင်းပျယ်ချိန်ဟာ တစ်ပတ် ၊ နှစ်ပတ် သုံးပတ် စသည်ဖြင့်
တစ်မျိုးနဲ့တစ်မျိုး မတူ။ အဲဒါကို PHI လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ဘယ်နှရက်ကြာရင် ခူးစားလို့
ရပြီပေါ့။ ပိုးသတ်ဆေး အာနိသင် ပျယ်ပြီပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဓာတ်ကြွင်းပျယ်တဲ့ အချိန် နှစ်နဲ့ချီပြီး အဆိပ်မပျယ်လို့ (အချို့ ဆယ်စုနှစ်နဲ့ ချီပြီး ဓာတ်ကြွင်းမပျယ်လို့) နိုင်ငံတကာမှာပိတ်ထားတဲ့
ဆေးမျိုးတွေဟာ အခြား အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီကနေ မြန်မာနိုင်ငံကို တရားမဝင်လမ်းကြောင်းကနေ ဖောဖောသီသီ ဝင်ပါတယ်။
အမေရိကန်မှာ ၁၉၈၅ ဝန်းကျင် ၊ ဥရောပမှာ ၁၉၉၂ ဝန်းကျင်လောက်ထဲက ပျားတွေ မျိုးပွားနှုန်း
ကျဆင်းသွားပြီး အရေအတွက် သိသိသာသာ နည်းသွားလို့ ပညာရှင်တွေက သုတေသန လုပ်တယ်။
အဲဒီအခါ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေတဲ့ ပိုးသတ်ဆေး တစ်မျိုးကြောင့်ဆိုတာကို သွားတွေ့တယ်
။ Imidacloprid အမျိုးအစားပိုးသတ်ဆေးပါ။ အဲဒီ ပိုးသတ်ဆေးဟာ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ
တရားဝင် ခွင့်ပြုထားတဲ့ အသုံးအများဆုံး (ပျ ပိုးမွှားကိုသတ်တဲ့) တောင်သူကြိုက် ပိုးသတ်ဆေးပါပဲ။
ကမ္ဘာမှာ ပိုးသတ်ဆေးအသုံးဆုံးနိုင်ငံက ဥရောပနိုင်ငံတွေပါ။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ထုတ်တဲ့ပိုးသတ်ဆေးရဲ့
၄၅%ကိုသုံးပါတယ်. ဒုတိယက ၂၅%သုံးတဲ့ အမေရိကန်ပါ.. အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေထဲ ပိုးသတ်ဆေးအသုံးအများဆုံး
အိန္ဒိယဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးကထုတ်တဲ့ ပိုးသတ်ဆေးပမာဏရဲ့ ၃ % ကို သုံးပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက
ပိုးသတ်ဆေးသုံးတာ နိုင်ငံတကာနဲ့ယှဉ်ရင် ၁ % တောင်မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဓာတ်ကြွင်းကြောင့်
ကင်ဆာအပါအဝင် ရောဂါရမှုမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံက ထိပ်ဆုံးမှာရှိနေတယ်။
စုပ်ခွက်ငါးတွေကို ဧရာဝတီမြစ်ထဲ လွှတ်တာထက် အဆ ထောင်သောင်းချီ ဆိုးရွားတဲ့ အဆိပ်တွေဟာ
မြန်မာနိုင်ငံကို တရားမဝင်လမ်းကြောင်းကနေရော၊ တရားဝင်ရော ဒလဟော ဝင်လာနေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားဝင် ပိုးသတ်ဆေး အမျိုးအစားပေါင်း ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှိပါတယ်။
(၂၀၁၇ ခုနှစ်က အရေအတွက်ပါ) တရားမဝင်ဆိုရင် ဒီထက် ပိုများပါလိမ့်မယ်။ ဒါတွေကို ပြည်သူအများစု မသိပါဘူး။
ဒါ့အပြင် ပိုဆိုးတာက (အဓိက ပြဿနာဟာ) ပိုးသတ်ဆေးကို စနစ်တကျဖျန်းတယ်ဆိုတဲ့
တောင်သူတွေဟာ အနည်းအကျဉ်းပဲ ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံခြားမှာဆို ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းမယ့်လူရဲ့
ခြေတစ်လှမ်းအကွာအဝေး သူဖျန်းမယ့်ဧရိယာအကျယ် တစ်နာရီမှာ ရောက်မယ့်ခရီးအကွာအဝေး
ဆေးပမာဏ ရေပမာဏ စတာတွေကို သီအိုရီနဲ့တွက်ပြီး စနစ်တကျဆေးဖျန်းတာပါ။
(လိုင်စင်ရ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေနဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းကုမ္ပဏီတွေက ကားကြီး
ကားငယ် ရဟတ်ယာဉ်များနဲ့ စနစ်တကျ ဖျန်းပေးပါတယ်)
မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ တောင်သူအများစုဟာ ပိုးသတ်ဆေးဗူးကို အဖုံးဖွင့်ပြီး ဆေးဖျန်းပုံးထဲ
ဒလဟော လောင်းထည့်လိုက်တာပါပဲ။ ပိုးသတ်ဆေး သုံးပြီးတဲ့အခါ ဘူးခွံတွေ ၊ အထုတ်ခွံတွေကိုလည်
း လယ်ကွင်းနားမှာ ဒီတိုင်းထားခဲ့ကြတယ်။ တချို့က မြစ်ချောင်းထဲ ပစ်ချလိုက်ပါတယ်။
ပိုးသတ်ဆေး ရောစပ်မှု အချိုးအစားမမှန်ခြင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးဘူးခွံတွေကို စနစ်တကျ မစွန့်ပြစ်ခြင်းတို့ကြောင့်
ပိုးသတ်ဆေးတွေဟာ အပင်ပေါ်ကနေတဆင့် မြေကြီးပေါ် ၊ မြေကြီးပေါ်ကနေတဆင့် မြစ်ချောင်းတွေထဲ
၊ မြစ်ချောင်းတွေထဲကနေ ငါးတွေဆီ ၊ ငါးတွေဆီကနေ ကျွန်တော်တို့ဆီ
အဆင့်ဆင့် သွယ်ဝိုက်ပြီး ရောက်လာကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ဟာ အန္တရာယ်ကြီးမားတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေကို သီးနှံကတဆင့်
တိုက်ရိုက် သော်လည်းကောင်း၊ သား ငါး တွေကတဆင့် သွယ်ဝိုက်ပြီး သော်လည်းကောင်း
စားသုံးပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး (မသိမသာ) အဆိပ်သင့်နေကြတယ်။ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်
ဂေဟစနစ်တွေလည်း ပိုးသတ်ဆေးကြောင့် တော်တော်များများ ပျက်စီးနေပါပြီ။
ကျွန်တော်တို့ ငယ်ငယ်က ဖဒိုမှာ ဆော့ကစားခဲ့တဲ့ ပုစဉ်းတွေ ၊ ပိုးစုန်းကြူးတွေ ၊ ဓားခုတ်ကောင်တွေ ၊
ဆင်လိပ်ပြာကြီးတွေ ၊ လှပတဲ့ ရွှေပိုးကောင်တွေ ခုဆို ဖဒိုမှာ ရှာမတွေ့တာ ကြာလှပေါ့။
မြစ်ထဲကို ဒလဟော ဝင်သွားကြတဲ့ စုပ်ခွက်ငါး တွေလိုပဲ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံထဲကို
အတားအဆီးမဲ့ ဝင်လာနေဆဲ ပိုးသတ်ဆေးတွေ အကြောင်း နှိုင်းယှဉ်မိပြီး ရင်မောပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ မသိခဲ့လို့ အမှားတွေ လုပ်ခဲ့မိကြတယ်။ အချို့တွေကျတော့လည်း သိရက်နဲ့ တမင်လုပ်နေကြလေရဲ့။
ကိုစိုးထိုက်(ဖဒို)
ျမန္မာျပည္သူေတြကို စုပ္ခြက္ငါးထက္ ပိုအႏၲရာယ္ေပးေနတဲ့ အရာတခု (အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္)
ေဂဟစနစ္အတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးမွန္း မသိတဲ့အခါ ျမစ္ထဲကို စုပ္ခြက္ငါးေတြ လႊတ္လိုက္တယ္တဲ့..။
ကၽြန္ေတာ္လည္း ယခင္က အဲဒီငါး အႏၲရာယ္ရွိမွန္း မသိ။ ဒီမနက္က ငါးခူတစ္ေသာင္းဖိုးဝယ္ၿပီး
ေခ်ာင္းထဲကို ကုသိုလ္ျဖစ္ သြားလႊတ္ရင္း စိမ္းစိမ္းစိုစို ပဲခင္းေတြထဲမွာ လယ္သမားေတြ ေဆးဖ်န္းေနတာကို
ၾကည့္ရင္း “ေနာက္ထပ္ မသိျခင္း အေၾကာင္းတစ္ခု..” ကိုပါ ဆက္စပ္ေတြးမိလို႔ မခ်ိျပဳံး ျပဳံးမိပါတယ္။
မတ္ပဲ ၊ ပဲတီစိမ္းေတြ သီးပြင့္တဲ့ ဒီလို လမ်ိဳးမွာ ထိုင္းနိုင္ငံဘက္ကေန ပိုးသတ္ေဆးမ်ိဳးစုံ တင္လာၾကတဲ့
ကားႀကီး ကားငယ္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲကို အတားအဆီးမရွိ ဝင္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ
သူတို႔နိုင္ငံမွာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္လို႔ လုံးဝပိတ္ထားၾကၿပီး
နိုင္ငံတကာမွာပါ ထိပ္တန္းအႏၲရာယ္အျဖစ္ Black List ထားတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြပါ။
ကမၻာေပၚမွာ အႏၲရာယ္အႀကီးဆုံးလို႔ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ ၊ အိုဇုန္းလႊာကို အႀကီးအက်ယ္
ထိခိုက္ေစတဲ့ ၊ ေက်ာရိုးရွိ သတၱဝါေတြကိုပါ ေဘးသင့္ေစတဲ့ “မီသိုမိုင္း..”ဆိုတဲ့
ပိုးသတ္ေဆးဆိုရင္ ပီပါဘုံးေတြနဲ႔ထည့္ၿပီး ကားအစီးေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ထိုင္းကေန ျမန္မာျပည္ကို ပို႔ပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆးမွာ ဓာတ္ႂကြင္းပ်ယ္ခ်ိန္ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု မတူပါဘူး။ တကယ့္ တရားဝင္
ပိုးသတ္ေဆးေတြရဲ့ ဓာတ္ႂကြင္းပ်ယ္ခ်ိန္ဟာ တစ္ပတ္ ၊ ႏွစ္ပတ္ သုံးပတ္ စသည္ျဖင့္
တစ္မ်ိဳးနဲ႔တစ္မ်ိဳး မတူ။ အဲဒါကို PHI လို႔ေခၚပါတယ္။ ေဆးဖ်န္းၿပီး ဘယ္ႏွရက္ၾကာရင္ ခူးစားလို႔
ရၿပီေပါ့။ ပိုးသတ္ေဆး အာနိသင္ ပ်ယ္ၿပီေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ပိုးသတ္ေဆးဓာတ္ႂကြင္းပ်ယ္တဲ့ အခ်ိန္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အဆိပ္မပ်ယ္လို႔ (အခ်ိဳ႕ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၿပီး ဓာတ္ႂကြင္းမပ်ယ္လို႔) နိုင္ငံတကာမွာပိတ္ထားတဲ့
ေဆးမ်ိဳးေတြဟာ အျခား အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြဆီကေန ျမန္မာနိုင္ငံကို တရားမဝင္လမ္းေၾကာင္းကေန ေဖာေဖာသီသီ ဝင္ပါတယ္။
အေမရိကန္မွာ ၁၉၈၅ ဝန္းက်င္ ၊ ဥေရာပမွာ ၁၉၉၂ ဝန္းက်င္ေလာက္ထဲက ပ်ားေတြ မ်ိဳးပြားႏႈန္း
က်ဆင္းသြားၿပီး အေရအတြက္ သိသိသာသာ နည္းသြားလို႔ ပညာရွင္ေတြက သုေတသန လုပ္တယ္။
အဲဒီအခါ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစတဲ့ ပိုးသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ဆိုတာကို သြားေတြ႕တယ္
။ Imidacloprid အမ်ိဳးအစားပိုးသတ္ေဆးပါ။ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆးဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ
တရားဝင္ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ အသုံးအမ်ားဆုံး (ပ် ပိုးမႊားကိုသတ္တဲ့) ေတာင္သူႀကိဳက္ ပိုးသတ္ေဆးပါပဲ။
ကမၻာမွာ ပိုးသတ္ေဆးအသုံးဆုံးနိုင္ငံက ဥေရာပနိုင္ငံေတြပါ။ တစ္ကမၻာလုံးက ထုတ္တဲ့ပိုးသတ္ေဆးရဲ့
၄၅%ကိုသုံးပါတယ္. ဒုတိယက ၂၅%သုံးတဲ့ အေမရိကန္ပါ.. အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြထဲ ပိုးသတ္ေဆးအသုံးအမ်ားဆုံး
အိႏၵိယဟာ တစ္ကမၻာလုံးကထုတ္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆးပမာဏရဲ့ ၃ % ကို သုံးပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက
ပိုးသတ္ေဆးသုံးတာ နိုင္ငံတကာနဲ႔ယွဥ္ရင္ ၁ % ေတာင္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပိုးသတ္ေဆးဓာတ္ႂကြင္းေၾကာင့္
ကင္ဆာအပါအဝင္ ေရာဂါရမႈမွာေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံက ထိပ္ဆုံးမွာရွိေနတယ္။
စုပ္ခြက္ငါးေတြကို ဧရာဝတီျမစ္ထဲ လႊတ္တာထက္ အဆ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ ဆိုးရြားတဲ့ အဆိပ္ေတြဟာ
ျမန္မာနိုင္ငံကို တရားမဝင္လမ္းေၾကာင္းကေနေရာ၊ တရားဝင္ေရာ ဒလေဟာ ဝင္လာေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တရားဝင္ ပိုးသတ္ေဆး အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၅၀၀၀ ဝန္းက်င္ရွိပါတယ္။
(၂၀၁၇ ခုႏွစ္က အေရအတြက္ပါ) တရားမဝင္ဆိုရင္ ဒီထက္ ပိုမ်ားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကို ျပည္သူအမ်ားစု မသိပါဘူး။
ဒါ့အျပင္ ပိုဆိုးတာက (အဓိက ျပႆနာဟာ) ပိုးသတ္ေဆးကို စနစ္တက်ဖ်န္းတယ္ဆိုတဲ့
ေတာင္သူေတြဟာ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရွိပါတယ္။ နိုင္ငံျခားမွာဆို ပိုးသတ္ေဆးဖ်န္းမယ့္လူရဲ့
ေျခတစ္လွမ္းအကြာအေဝး သူဖ်န္းမယ့္ဧရိယာအက်ယ္ တစ္နာရီမွာ ေရာက္မယ့္ခရီးအကြာအေဝး
ေဆးပမာဏ ေရပမာဏ စတာေတြကို သီအိုရီနဲ႔တြက္ၿပီး စနစ္တက်ေဆးဖ်န္းတာပါ။
(လိုင္စင္ရ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားေတြနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆးဖ်န္းကုမၸဏီေတြက ကားႀကီး
ကားငယ္ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားနဲ႔ စနစ္တက် ဖ်န္းေပးပါတယ္)
ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ေတာင္သူအမ်ားစုဟာ ပိုးသတ္ေဆးဗူးကို အဖုံးဖြင့္ၿပီး ေဆးဖ်န္းပုံးထဲ
ဒလေဟာ ေလာင္းထည့္လိုက္တာပါပဲ။ ပိုးသတ္ေဆး သုံးၿပီးတဲ့အခါ ဘူးခြံေတြ ၊ အထုတ္ခြံေတြကိုလည္
း လယ္ကြင္းနားမွာ ဒီတိုင္းထားခဲ့ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ျမစ္ေခ်ာင္းထဲ ပစ္ခ်လိုက္ပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆး ေရာစပ္မႈ အခ်ိဳးအစားမမွန္ျခင္း၊ ပိုးသတ္ေဆးဘူးခြံေတြကို စနစ္တက် မစြန္႔ျပစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္
ပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ အပင္ေပၚကေနတဆင့္ ေျမႀကီးေပၚ ၊ ေျမႀကီးေပၚကေနတဆင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲ
၊ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲကေန ငါးေတြဆီ ၊ ငါးေတြဆီကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီ
အဆင့္ဆင့္ သြယ္ဝိုက္ၿပီး ေရာက္လာၾကပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အႏၲရာယ္ႀကီးမားတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို သီးႏွံကတဆင့္
တိုက္ရိုက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သား ငါး ေတြကတဆင့္ သြယ္ဝိုက္ၿပီး ေသာ္လည္းေကာင္း
စားသုံးၿပီး တစ္နိုင္ငံလုံး (မသိမသာ) အဆိပ္သင့္ေနၾကတယ္။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္
ေဂဟစနစ္ေတြလည္း ပိုးသတ္ေဆးေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္စီးေနပါၿပီ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က ဖဒိုမွာ ေဆာ့ကစားခဲ့တဲ့ ပုစဥ္းေတြ ၊ ပိုးစုန္းၾကဴးေတြ ၊ ဓားခုတ္ေကာင္ေတြ ၊
ဆင္လိပ္ျပာႀကီးေတြ ၊ လွပတဲ့ ေရႊပိုးေကာင္ေတြ ခုဆို ဖဒိုမွာ ရွာမေတြ႕တာ ၾကာလွေပါ့။
ျမစ္ထဲကို ဒလေဟာ ဝင္သြားၾကတဲ့ စုပ္ခြက္ငါး ေတြလိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နိုင္ငံထဲကို
အတားအဆီးမဲ့ ဝင္လာေနဆဲ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အေၾကာင္း ႏွိုင္းယွဥ္မိၿပီး ရင္ေမာပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသိခဲ့လို႔ အမွားေတြ လုပ္ခဲ့မိၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြက်ေတာ့လည္း သိရက္နဲ႔ တမင္လုပ္ေနၾကေလရဲ့။
ကိုစိုးထိုက္(ဖဒို)
ဂေဟစနစ်အတွက် အန္တရာယ်ကြီးမှန်း မသိတဲ့အခါ မြစ်ထဲကို စုပ်ခွက်ငါးတွေ လွှတ်လိုက်တယ်တဲ့..။
ကျွန်တော်လည်း ယခင်က အဲဒီငါး အန္တရာယ်ရှိမှန်း မသိ။ ဒီမနက်က ငါးခူတစ်သောင်းဖိုးဝယ်ပြီး
ချောင်းထဲကို ကုသိုလ်ဖြစ် သွားလွှတ်ရင်း စိမ်းစိမ်းစိုစို ပဲခင်းတွေထဲမှာ လယ်သမားတွေ ဆေးဖျန်းနေတာကို
ကြည့်ရင်း “နောက်ထပ် မသိခြင်း အကြောင်းတစ်ခု..” ကိုပါ ဆက်စပ်တွေးမိလို့ မချိပြုံး ပြုံးမိပါတယ်။
မတ်ပဲ ၊ ပဲတီစိမ်းတွေ သီးပွင့်တဲ့ ဒီလို လမျိုးမှာ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်ကနေ ပိုးသတ်ဆေးမျိုးစုံ တင်လာကြတဲ့
ကားကြီး ကားငယ်တွေဟာ မြန်မာပြည်ထဲကို အတားအဆီးမရှိ ဝင်လာကြပါတယ်။ အဲဒီပိုးသတ်ဆေးတွေဟာ
သူတို့နိုင်ငံမှာ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်လို့ လုံးဝပိတ်ထားကြပြီး
နိုင်ငံတကာမှာပါ ထိပ်တန်းအန္တရာယ်အဖြစ် Black List ထားတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေပါ။
ကမ္ဘာပေါ်မှာ အန္တရာယ်အကြီးဆုံးလို့ သတ်မှတ်ထားကြတဲ့ ၊ အိုဇုန်းလွှာကို အကြီးအကျယ်
ထိခိုက်စေတဲ့ ၊ ကျောရိုးရှိ သတ္တဝါတွေကိုပါ ဘေးသင့်စေတဲ့ “မီသိုမိုင်း..”ဆိုတဲ့
ပိုးသတ်ဆေးဆိုရင် ပီပါဘုံးတွေနဲ့ထည့်ပြီး ကားအစီးပေါင်းများစွာနဲ့ ထိုင်းကနေ မြန်မာပြည်ကို ပို့ပါတယ်။
ပိုးသတ်ဆေးမှာ ဓာတ်ကြွင်းပျယ်ချိန်ဆိုတာ ရှိပါတယ်။ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခု မတူပါဘူး။ တကယ့် တရားဝင်
ပိုးသတ်ဆေးတွေရဲ့ ဓာတ်ကြွင်းပျယ်ချိန်ဟာ တစ်ပတ် ၊ နှစ်ပတ် သုံးပတ် စသည်ဖြင့်
တစ်မျိုးနဲ့တစ်မျိုး မတူ။ အဲဒါကို PHI လို့ခေါ်ပါတယ်။ ဆေးဖျန်းပြီး ဘယ်နှရက်ကြာရင် ခူးစားလို့
ရပြီပေါ့။ ပိုးသတ်ဆေး အာနိသင် ပျယ်ပြီပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဓာတ်ကြွင်းပျယ်တဲ့ အချိန် နှစ်နဲ့ချီပြီး အဆိပ်မပျယ်လို့ (အချို့ ဆယ်စုနှစ်နဲ့ ချီပြီး ဓာတ်ကြွင်းမပျယ်လို့) နိုင်ငံတကာမှာပိတ်ထားတဲ့
ဆေးမျိုးတွေဟာ အခြား အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေဆီကနေ မြန်မာနိုင်ငံကို တရားမဝင်လမ်းကြောင်းကနေ ဖောဖောသီသီ ဝင်ပါတယ်။
အမေရိကန်မှာ ၁၉၈၅ ဝန်းကျင် ၊ ဥရောပမှာ ၁၉၉၂ ဝန်းကျင်လောက်ထဲက ပျားတွေ မျိုးပွားနှုန်း
ကျဆင်းသွားပြီး အရေအတွက် သိသိသာသာ နည်းသွားလို့ ပညာရှင်တွေက သုတေသန လုပ်တယ်။
အဲဒီအခါ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်စေတဲ့ ပိုးသတ်ဆေး တစ်မျိုးကြောင့်ဆိုတာကို သွားတွေ့တယ်
။ Imidacloprid အမျိုးအစားပိုးသတ်ဆေးပါ။ အဲဒီ ပိုးသတ်ဆေးဟာ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ
တရားဝင် ခွင့်ပြုထားတဲ့ အသုံးအများဆုံး (ပျ ပိုးမွှားကိုသတ်တဲ့) တောင်သူကြိုက် ပိုးသတ်ဆေးပါပဲ။
ကမ္ဘာမှာ ပိုးသတ်ဆေးအသုံးဆုံးနိုင်ငံက ဥရောပနိုင်ငံတွေပါ။ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ထုတ်တဲ့ပိုးသတ်ဆေးရဲ့
၄၅%ကိုသုံးပါတယ်. ဒုတိယက ၂၅%သုံးတဲ့ အမေရိကန်ပါ.. အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေထဲ ပိုးသတ်ဆေးအသုံးအများဆုံး
အိန္ဒိယဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးကထုတ်တဲ့ ပိုးသတ်ဆေးပမာဏရဲ့ ၃ % ကို သုံးပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံက
ပိုးသတ်ဆေးသုံးတာ နိုင်ငံတကာနဲ့ယှဉ်ရင် ၁ % တောင်မရှိပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဓာတ်ကြွင်းကြောင့်
ကင်ဆာအပါအဝင် ရောဂါရမှုမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံက ထိပ်ဆုံးမှာရှိနေတယ်။
စုပ်ခွက်ငါးတွေကို ဧရာဝတီမြစ်ထဲ လွှတ်တာထက် အဆ ထောင်သောင်းချီ ဆိုးရွားတဲ့ အဆိပ်တွေဟာ
မြန်မာနိုင်ငံကို တရားမဝင်လမ်းကြောင်းကနေရော၊ တရားဝင်ရော ဒလဟော ဝင်လာနေကြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရားဝင် ပိုးသတ်ဆေး အမျိုးအစားပေါင်း ၅၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှိပါတယ်။
(၂၀၁၇ ခုနှစ်က အရေအတွက်ပါ) တရားမဝင်ဆိုရင် ဒီထက် ပိုများပါလိမ့်မယ်။ ဒါတွေကို ပြည်သူအများစု မသိပါဘူး။
ဒါ့အပြင် ပိုဆိုးတာက (အဓိက ပြဿနာဟာ) ပိုးသတ်ဆေးကို စနစ်တကျဖျန်းတယ်ဆိုတဲ့
တောင်သူတွေဟာ အနည်းအကျဉ်းပဲ ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံခြားမှာဆို ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းမယ့်လူရဲ့
ခြေတစ်လှမ်းအကွာအဝေး သူဖျန်းမယ့်ဧရိယာအကျယ် တစ်နာရီမှာ ရောက်မယ့်ခရီးအကွာအဝေး
ဆေးပမာဏ ရေပမာဏ စတာတွေကို သီအိုရီနဲ့တွက်ပြီး စနစ်တကျဆေးဖျန်းတာပါ။
(လိုင်စင်ရ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတွေနဲ့ ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းကုမ္ပဏီတွေက ကားကြီး
ကားငယ် ရဟတ်ယာဉ်များနဲ့ စနစ်တကျ ဖျန်းပေးပါတယ်)
မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ တောင်သူအများစုဟာ ပိုးသတ်ဆေးဗူးကို အဖုံးဖွင့်ပြီး ဆေးဖျန်းပုံးထဲ
ဒလဟော လောင်းထည့်လိုက်တာပါပဲ။ ပိုးသတ်ဆေး သုံးပြီးတဲ့အခါ ဘူးခွံတွေ ၊ အထုတ်ခွံတွေကိုလည်
း လယ်ကွင်းနားမှာ ဒီတိုင်းထားခဲ့ကြတယ်။ တချို့က မြစ်ချောင်းထဲ ပစ်ချလိုက်ပါတယ်။
ပိုးသတ်ဆေး ရောစပ်မှု အချိုးအစားမမှန်ခြင်း၊ ပိုးသတ်ဆေးဘူးခွံတွေကို စနစ်တကျ မစွန့်ပြစ်ခြင်းတို့ကြောင့်
ပိုးသတ်ဆေးတွေဟာ အပင်ပေါ်ကနေတဆင့် မြေကြီးပေါ် ၊ မြေကြီးပေါ်ကနေတဆင့် မြစ်ချောင်းတွေထဲ
၊ မြစ်ချောင်းတွေထဲကနေ ငါးတွေဆီ ၊ ငါးတွေဆီကနေ ကျွန်တော်တို့ဆီ
အဆင့်ဆင့် သွယ်ဝိုက်ပြီး ရောက်လာကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ဟာ အန္တရာယ်ကြီးမားတဲ့ ပိုးသတ်ဆေးတွေကို သီးနှံကတဆင့်
တိုက်ရိုက် သော်လည်းကောင်း၊ သား ငါး တွေကတဆင့် သွယ်ဝိုက်ပြီး သော်လည်းကောင်း
စားသုံးပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး (မသိမသာ) အဆိပ်သင့်နေကြတယ်။ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်
ဂေဟစနစ်တွေလည်း ပိုးသတ်ဆေးကြောင့် တော်တော်များများ ပျက်စီးနေပါပြီ။
ကျွန်တော်တို့ ငယ်ငယ်က ဖဒိုမှာ ဆော့ကစားခဲ့တဲ့ ပုစဉ်းတွေ ၊ ပိုးစုန်းကြူးတွေ ၊ ဓားခုတ်ကောင်တွေ ၊
ဆင်လိပ်ပြာကြီးတွေ ၊ လှပတဲ့ ရွှေပိုးကောင်တွေ ခုဆို ဖဒိုမှာ ရှာမတွေ့တာ ကြာလှပေါ့။
မြစ်ထဲကို ဒလဟော ဝင်သွားကြတဲ့ စုပ်ခွက်ငါး တွေလိုပဲ ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံထဲကို
အတားအဆီးမဲ့ ဝင်လာနေဆဲ ပိုးသတ်ဆေးတွေ အကြောင်း နှိုင်းယှဉ်မိပြီး ရင်မောပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ မသိခဲ့လို့ အမှားတွေ လုပ်ခဲ့မိကြတယ်။ အချို့တွေကျတော့လည်း သိရက်နဲ့ တမင်လုပ်နေကြလေရဲ့။
ကိုစိုးထိုက်(ဖဒို)
ျမန္မာျပည္သူေတြကို စုပ္ခြက္ငါးထက္ ပိုအႏၲရာယ္ေပးေနတဲ့ အရာတခု (အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္)
ေဂဟစနစ္အတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးမွန္း မသိတဲ့အခါ ျမစ္ထဲကို စုပ္ခြက္ငါးေတြ လႊတ္လိုက္တယ္တဲ့..။
ကၽြန္ေတာ္လည္း ယခင္က အဲဒီငါး အႏၲရာယ္ရွိမွန္း မသိ။ ဒီမနက္က ငါးခူတစ္ေသာင္းဖိုးဝယ္ၿပီး
ေခ်ာင္းထဲကို ကုသိုလ္ျဖစ္ သြားလႊတ္ရင္း စိမ္းစိမ္းစိုစို ပဲခင္းေတြထဲမွာ လယ္သမားေတြ ေဆးဖ်န္းေနတာကို
ၾကည့္ရင္း “ေနာက္ထပ္ မသိျခင္း အေၾကာင္းတစ္ခု..” ကိုပါ ဆက္စပ္ေတြးမိလို႔ မခ်ိျပဳံး ျပဳံးမိပါတယ္။
မတ္ပဲ ၊ ပဲတီစိမ္းေတြ သီးပြင့္တဲ့ ဒီလို လမ်ိဳးမွာ ထိုင္းနိုင္ငံဘက္ကေန ပိုးသတ္ေဆးမ်ိဳးစုံ တင္လာၾကတဲ့
ကားႀကီး ကားငယ္ေတြဟာ ျမန္မာျပည္ထဲကို အတားအဆီးမရွိ ဝင္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ
သူတို႔နိုင္ငံမွာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္လို႔ လုံးဝပိတ္ထားၾကၿပီး
နိုင္ငံတကာမွာပါ ထိပ္တန္းအႏၲရာယ္အျဖစ္ Black List ထားတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြပါ။
ကမၻာေပၚမွာ အႏၲရာယ္အႀကီးဆုံးလို႔ သတ္မွတ္ထားၾကတဲ့ ၊ အိုဇုန္းလႊာကို အႀကီးအက်ယ္
ထိခိုက္ေစတဲ့ ၊ ေက်ာရိုးရွိ သတၱဝါေတြကိုပါ ေဘးသင့္ေစတဲ့ “မီသိုမိုင္း..”ဆိုတဲ့
ပိုးသတ္ေဆးဆိုရင္ ပီပါဘုံးေတြနဲ႔ထည့္ၿပီး ကားအစီးေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ထိုင္းကေန ျမန္မာျပည္ကို ပို႔ပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆးမွာ ဓာတ္ႂကြင္းပ်ယ္ခ်ိန္ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု မတူပါဘူး။ တကယ့္ တရားဝင္
ပိုးသတ္ေဆးေတြရဲ့ ဓာတ္ႂကြင္းပ်ယ္ခ်ိန္ဟာ တစ္ပတ္ ၊ ႏွစ္ပတ္ သုံးပတ္ စသည္ျဖင့္
တစ္မ်ိဳးနဲ႔တစ္မ်ိဳး မတူ။ အဲဒါကို PHI လို႔ေခၚပါတယ္။ ေဆးဖ်န္းၿပီး ဘယ္ႏွရက္ၾကာရင္ ခူးစားလို႔
ရၿပီေပါ့။ ပိုးသတ္ေဆး အာနိသင္ ပ်ယ္ၿပီေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ပိုးသတ္ေဆးဓာတ္ႂကြင္းပ်ယ္တဲ့ အခ်ိန္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီၿပီး အဆိပ္မပ်ယ္လို႔ (အခ်ိဳ႕ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ခ်ီၿပီး ဓာတ္ႂကြင္းမပ်ယ္လို႔) နိုင္ငံတကာမွာပိတ္ထားတဲ့
ေဆးမ်ိဳးေတြဟာ အျခား အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြဆီကေန ျမန္မာနိုင္ငံကို တရားမဝင္လမ္းေၾကာင္းကေန ေဖာေဖာသီသီ ဝင္ပါတယ္။
အေမရိကန္မွာ ၁၉၈၅ ဝန္းက်င္ ၊ ဥေရာပမွာ ၁၉၉၂ ဝန္းက်င္ေလာက္ထဲက ပ်ားေတြ မ်ိဳးပြားႏႈန္း
က်ဆင္းသြားၿပီး အေရအတြက္ သိသိသာသာ နည္းသြားလို႔ ပညာရွင္ေတြက သုေတသန လုပ္တယ္။
အဲဒီအခါ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ေစတဲ့ ပိုးသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ဆိုတာကို သြားေတြ႕တယ္
။ Imidacloprid အမ်ိဳးအစားပိုးသတ္ေဆးပါ။ အဲဒီ ပိုးသတ္ေဆးဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ
တရားဝင္ ခြင့္ျပဳထားတဲ့ အသုံးအမ်ားဆုံး (ပ် ပိုးမႊားကိုသတ္တဲ့) ေတာင္သူႀကိဳက္ ပိုးသတ္ေဆးပါပဲ။
ကမၻာမွာ ပိုးသတ္ေဆးအသုံးဆုံးနိုင္ငံက ဥေရာပနိုင္ငံေတြပါ။ တစ္ကမၻာလုံးက ထုတ္တဲ့ပိုးသတ္ေဆးရဲ့
၄၅%ကိုသုံးပါတယ္. ဒုတိယက ၂၅%သုံးတဲ့ အေမရိကန္ပါ.. အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြထဲ ပိုးသတ္ေဆးအသုံးအမ်ားဆုံး
အိႏၵိယဟာ တစ္ကမၻာလုံးကထုတ္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆးပမာဏရဲ့ ၃ % ကို သုံးပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက
ပိုးသတ္ေဆးသုံးတာ နိုင္ငံတကာနဲ႔ယွဥ္ရင္ ၁ % ေတာင္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ပိုးသတ္ေဆးဓာတ္ႂကြင္းေၾကာင့္
ကင္ဆာအပါအဝင္ ေရာဂါရမႈမွာေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံက ထိပ္ဆုံးမွာရွိေနတယ္။
စုပ္ခြက္ငါးေတြကို ဧရာဝတီျမစ္ထဲ လႊတ္တာထက္ အဆ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ ဆိုးရြားတဲ့ အဆိပ္ေတြဟာ
ျမန္မာနိုင္ငံကို တရားမဝင္လမ္းေၾကာင္းကေနေရာ၊ တရားဝင္ေရာ ဒလေဟာ ဝင္လာေနၾကပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တရားဝင္ ပိုးသတ္ေဆး အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၅၀၀၀ ဝန္းက်င္ရွိပါတယ္။
(၂၀၁၇ ခုႏွစ္က အေရအတြက္ပါ) တရားမဝင္ဆိုရင္ ဒီထက္ ပိုမ်ားပါလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကို ျပည္သူအမ်ားစု မသိပါဘူး။
ဒါ့အျပင္ ပိုဆိုးတာက (အဓိက ျပႆနာဟာ) ပိုးသတ္ေဆးကို စနစ္တက်ဖ်န္းတယ္ဆိုတဲ့
ေတာင္သူေတြဟာ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ရွိပါတယ္။ နိုင္ငံျခားမွာဆို ပိုးသတ္ေဆးဖ်န္းမယ့္လူရဲ့
ေျခတစ္လွမ္းအကြာအေဝး သူဖ်န္းမယ့္ဧရိယာအက်ယ္ တစ္နာရီမွာ ေရာက္မယ့္ခရီးအကြာအေဝး
ေဆးပမာဏ ေရပမာဏ စတာေတြကို သီအိုရီနဲ႔တြက္ၿပီး စနစ္တက်ေဆးဖ်န္းတာပါ။
(လိုင္စင္ရ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားေတြနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆးဖ်န္းကုမၸဏီေတြက ကားႀကီး
ကားငယ္ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားနဲ႔ စနစ္တက် ဖ်န္းေပးပါတယ္)
ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ေတာင္သူအမ်ားစုဟာ ပိုးသတ္ေဆးဗူးကို အဖုံးဖြင့္ၿပီး ေဆးဖ်န္းပုံးထဲ
ဒလေဟာ ေလာင္းထည့္လိုက္တာပါပဲ။ ပိုးသတ္ေဆး သုံးၿပီးတဲ့အခါ ဘူးခြံေတြ ၊ အထုတ္ခြံေတြကိုလည္
း လယ္ကြင္းနားမွာ ဒီတိုင္းထားခဲ့ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ျမစ္ေခ်ာင္းထဲ ပစ္ခ်လိုက္ပါတယ္။
ပိုးသတ္ေဆး ေရာစပ္မႈ အခ်ိဳးအစားမမွန္ျခင္း၊ ပိုးသတ္ေဆးဘူးခြံေတြကို စနစ္တက် မစြန္႔ျပစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္
ပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ အပင္ေပၚကေနတဆင့္ ေျမႀကီးေပၚ ၊ ေျမႀကီးေပၚကေနတဆင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲ
၊ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲကေန ငါးေတြဆီ ၊ ငါးေတြဆီကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီ
အဆင့္ဆင့္ သြယ္ဝိုက္ၿပီး ေရာက္လာၾကပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အႏၲရာယ္ႀကီးမားတဲ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို သီးႏွံကတဆင့္
တိုက္ရိုက္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သား ငါး ေတြကတဆင့္ သြယ္ဝိုက္ၿပီး ေသာ္လည္းေကာင္း
စားသုံးၿပီး တစ္နိုင္ငံလုံး (မသိမသာ) အဆိပ္သင့္ေနၾကတယ္။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္
ေဂဟစနစ္ေတြလည္း ပိုးသတ္ေဆးေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္စီးေနပါၿပီ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ငယ္ငယ္က ဖဒိုမွာ ေဆာ့ကစားခဲ့တဲ့ ပုစဥ္းေတြ ၊ ပိုးစုန္းၾကဴးေတြ ၊ ဓားခုတ္ေကာင္ေတြ ၊
ဆင္လိပ္ျပာႀကီးေတြ ၊ လွပတဲ့ ေရႊပိုးေကာင္ေတြ ခုဆို ဖဒိုမွာ ရွာမေတြ႕တာ ၾကာလွေပါ့။
ျမစ္ထဲကို ဒလေဟာ ဝင္သြားၾကတဲ့ စုပ္ခြက္ငါး ေတြလိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နိုင္ငံထဲကို
အတားအဆီးမဲ့ ဝင္လာေနဆဲ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အေၾကာင္း ႏွိုင္းယွဥ္မိၿပီး ရင္ေမာပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသိခဲ့လို႔ အမွားေတြ လုပ္ခဲ့မိၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြက်ေတာ့လည္း သိရက္နဲ႔ တမင္လုပ္ေနၾကေလရဲ့။
ကိုစိုးထိုက္(ဖဒို)
