လွတ်လပ်ရေးနေ့ကို ကြိုမည့် လေးစိတ်ပိုင်း ဥက္ကာမိုး
၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွက် ပထမဆုံး ခပ်များများကြွေမည့် ကြယ်ကြွေခြင်း ဖြစ်စဥ်ဟာ Quadrantid Meteor Shower (လေးစိတ်ပိုင်း ဥက္ကာမိုး) ဟု ခေါ်ပြီး ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက် နဲ့ ၄ ရက် နံနက်ခင်းပိုင်းမှာ အများဆုံး မြင်တွေ့ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အရှေ့မြောက်ဘက် ကောင်းကင်ယံမှ ဓူဝံကြယ် နဲ့ ခုနှစ်စဥ်ကြယ်တို့ အနီး (အောက်ဘက်နား) က Bootes ကြယ်တာရာ နဲ့ Draco ကြယ်တာရာ အကြားမှာ ဖြစ်ပါတယ် (ပုံ)။ မြန်မာ့နက္ခတ်မှာတော့ သွာတိနက္ခတ် (သွာတိကြယ်ပြောင်) Arcturus အနီးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြယ်ကြွေတယ်ဆိုတာ အာကာသအတွင်းက ဥက္ကာခဲ ဥက္ကာမှုန်များနဲ့ ကမ္ဘာ့လေထုတို့ ပွတ်တိုက်မိရာမှ ပေါ်ထွက်လာတဲ့ အလင်းရောင်စဥ်တန်းများဖြစ်ကြပါတယ်။
ယခုပွတ်တိုက်မိမည့် ဥက္ကာခဲများကတော့ 2003EH1 လို့အမည်ရတဲ့ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားတစ်ခုရဲ့ လမ်းကြောင်းမှာ ကျကျန်နေခဲ့တဲ့ ဥက္ကာခဲများပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ကျနော်တို့ကမ္ဘာဟာ အဆိုပါနေရာကို နှစ်စဥ် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ နဲ့ ဇန်နဝါရီ ၁၂ အကြား ဖြတ်သန်းလေ့ရှိပြီး ဇန်နဝါရီ ၃ ရက် နဲ့ ၄ ရက် နံနက်ခင်းပိုင်းမှာ အများဆုံး ကြွေကျလေ့ရှိပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှ ကြည့်ရှုမည်ဆိုပါက အဆိုပါ ကြယ်မိုးကို နံနက်ခင်း ၅ နာရီလောက်မှာ အရှေ့မြောက်အရပ်မှာ တွေ့မြင်နိုင်ပါတယ်။
တစ်နာရီလျှင် အလုံး ၁၀၀ ခန့် ဒေါင်လိုက်ကျဆင်းခြင်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး ရံဖန်ရံခါ Fireball လို့ခေါ်တဲ့ မီးလုံးကြီးတွေလည်း ပါလာတတ်ပါတယ်။
ဒီကြယ်ကြွေခြင်းဖြစ်စဥ်ကို ၁၈၂၅ ခုနှစ်လောက်က စတင်တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပြီး ထိုစဥ်က အသုံးပြုခဲ့တဲ့ ပြင်သစ် အာကာသပညာရှင် Jerome Lalande ရဲ့ Mural Quadrant ကြယ်စုအမည်ကို အစွဲပြုထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
Mural instrument ဆိုတာကတော့ ၁၈ ရာစုမှ နက္ခတ်တ္တပညာရှင်များ အသုံးပြုခဲ့ကြတဲ့ နံရံပေါ် ချိတ်ဆွဲပြီး တိုင်းတာကြည့်ရှုရတဲ့ လေးစိတ်ပိုင်း (0 – 90°) ထောင့်တိုင်းကိရိယာကြီးဖြစ်ပါတယ် (ပုံ)။
Mural Quadrant (လေးစိတ်ပိုင်းကြယ်စု) တာရာအတွင်းမှာ တွေ့ရှိတာဖြစ်လို့ အဆိုပါ ကြယ်မိုး (ဥက္ကာမိုး) ရွာခြင်းဖြစ်စဥ်ကို Quadrantids meteor shower (လေးစိတ်ပိုင်း ဥက္ကာမိုး) လို့ ခေါ်ဆိုကြခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတော့တယ်။
အနာဂတ်ပညာရေးအတွက်… သန့်ဦး (အာကာသနှင့် စကြဝဠာ သင်ထောက်ကူ)
zawgyi
လြတ္လပ္ေရးေန႔ကို ႀကိဳမည့္ ေလးစိတ္ပိုင္း ဥကၠာမိုး
၂၀၂၂ ခုႏွစ္အတြက္ ပထမဆုံး ခပ္မ်ားမ်ားေႂကြမည့္ ၾကယ္ေႂကြျခင္း ျဖစ္စဥ္ဟာ Quadrantid Meteor Shower (ေလးစိတ္ပိုင္း ဥကၠာမိုး) ဟု ေခၚၿပီး ဇန္နဝါရီလ ၃ ရက္ နဲ႔ ၄ ရက္ နံနက္ခင္းပိုင္းမွာ အမ်ားဆုံး ျမင္ေတြ႕ရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ ေကာင္းကင္ယံမွ ဓူဝံၾကယ္ နဲ႔ ခုႏွစ္စဥ္ၾကယ္တို႔ အနီး (ေအာက္ဘက္နား) က Bootes ၾကယ္တာရာ နဲ႔ Draco ၾကယ္တာရာ အၾကားမွာ ျဖစ္ပါတယ္ (ပုံ)။ ျမန္မာ့နကၡတ္မွာေတာ့ သြာတိနကၡတ္ (သြာတိၾကယ္ေျပာင္) Arcturus အနီးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၾကယ္ေႂကြတယ္ဆိုတာ အာကာသအတြင္းက ဥကၠာခဲ ဥကၠာမႈန္မ်ားနဲ႔ ကမာၻ႔ေလထုတို႔ ပြတ္တိုက္မိရာမွ ေပၚထြက္လာတဲ့ အလင္းေရာင္စဥ္တန္းမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။
ယခုပြတ္တိုက္မိမည့္ ဥကၠာခဲမ်ားကေတာ့ 2003EH1 လို႔အမည္ရတဲ့ ၿဂိဳဟ္သိမ္ၿဂိဳဟ္မႊားတစ္ခုရဲ႕ လမ္းေၾကာင္းမွာ က်က်န္ေနခဲ့တဲ့ ဥကၠာခဲမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ကမာၻဟာ အဆိုပါေနရာကို ႏွစ္စဥ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ နဲ႔ ဇန္နဝါရီ ၁၂ အၾကား ျဖတ္သန္းေလ့ရွိၿပီး ဇန္နဝါရီ ၃ ရက္ နဲ႔ ၄ ရက္ နံနက္ခင္းပိုင္းမွာ အမ်ားဆုံး ေႂကြက်ေလ့ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ၾကည့္ရႈမည္ဆိုပါက အဆိုပါ ၾကယ္မိုးကို နံနက္ခင္း ၅ နာရီေလာက္မွာ အေရွ႕ေျမာက္အရပ္မွာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
တစ္နာရီလွ်င္ အလုံး ၁၀၀ ခန္႔ ေဒါင္လိုက္က်ဆင္းျခင္း ျဖစ္ေပၚႏိုင္ၿပီး ရံဖန္ရံခါ Fireball လို႔ေခၚတဲ့ မီးလုံးႀကီးေတြလည္း ပါလာတတ္ပါတယ္။
ဒီၾကယ္ေႂကြျခင္းျဖစ္စဥ္ကို ၁၈၂၅ ခုႏွစ္ေလာက္က စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ထိုစဥ္က အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္ အာကာသပညာရွင္ Jerome Lalande ရဲ႕ Mural Quadrant ၾကယ္စုအမည္ကို အစြဲျပဳထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
Mural instrument ဆိုတာကေတာ့ ၁၈ ရာစုမွ နကၡတ္တၱပညာရွင္မ်ား အသုံးျပဳခဲ့ၾကတဲ့ နံရံေပၚ ခ်ိတ္ဆြဲၿပီး တိုင္းတာၾကည့္ရႈရတဲ့ ေလးစိတ္ပိုင္း (0 – 90°) ေထာင့္တိုင္းကိရိယာႀကီးျဖစ္ပါတယ္ (ပုံ)။
Mural Quadrant (ေလးစိတ္ပိုင္းၾကယ္စု) တာရာအတြင္းမွာ ေတြ႕ရွိတာျဖစ္လို႔ အဆိုပါ ၾကယ္မိုး (ဥကၠာမိုး) ႐ြာျခင္းျဖစ္စဥ္ကို Quadrantids meteor shower (ေလးစိတ္ပိုင္း ဥကၠာမိုး) လို႔ ေခၚဆိုၾကျခင္းပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
အနာဂတ္ပညာေရးအတြက္… သန္႔ဦး (အာကာသႏွင့္ စၾကဝဠာ သင္ေထာက္ကူ)
