အိမ္ရွင္ အိမ္ငွားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထားသင့္သည့္အခ်က္မ်ား..
အိမ္ရွင္ႏွင့္ အိမ္ငွားတို႔သည္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးအက္ဥပေဒကို လိုက္နာၾကရပါမည္။ ယင္း ဥပေဒ ေပၚေပါက္လာပုံမွာ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ဒုတိယကမာၻစစ္ႀကီးအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားရွိ
အိုးအိမ္အေတာ္ မ်ားမ်ား ပ်က္စီးသျဖင့္ အငွားခ်ထားႏိုင္သည့္ ဥပစာမ်ားရွားပါးမႈေၾကာင့္ အဆမတန္တက္ခဲ့သျဖင့္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ၿမိဳ႕ျပ ၏ ဆိုင္ရာ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒကို ယာယီဥပေဒအျဖစ္ ျပ႒ာန္းခဲ့ပါသည္။
၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ယင္းဥပေဒမွ အငွားခ်ထားျခင္း ကိစၥမ်ားအား ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳခဲ့သျဖင့္ အိမ္ရွင္မ်ားအဖို႔ ပစၥည္း လြဲွေျပာင္းျခင္းအက္ဥပေဒပါ အခြင့္အေရးျပန္လည္ရရွိေသာ
ေခါင္းေထာင္လာျပန္သျဖင့္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ၿမိဳ႕ျပ ဆိုင္ရာ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရး ၏အက္ဥပေဒကို (၄-၅-၁၉၆၀) တြင္ ျပ႒ာန္းၿပီး ယေန႔တိုင္ က်င့္သုံးလ်က္ ရွိပါသည္။
အိမ္ရွင္
ပုဒ္မ ၂ (ဂ)တြင္ မိမိအတြက္ျဖစ္ေစ သူတစ္ပါးအတြက္ျဖစ္ေစ၊ သူတစ္ပါးကိုယ္စားျဖစ္ေစ သူတစ္ပါး၏ အက်ိဳး အတြက္ျဖစ္ေစ သူတစ္ပါး၏ ယုံမွတ္အပ္နံွခံရသူ ( သို႔တည္းမဟုတ္) အုပ္ထိန္းသူ (သို႔တည္းမဟုတ္) တြင္ မိမိ အတြက္ျဖစ္ေစ သူတစ္ပါးအတြက္ျဖစ္ေစ၊ သူတစ္ပါးကိုယ္စားျဖစ္ေစ သူတစ္ပါး၏ အက်ိဳးအတြက္ျဖစ္ေစ
သူတစ္ပါး၏ ယုံမွတ္အပ္နံွခံရသူ ( သို႔တည္းမဟုတ္) အုပ္ထိန္းသူ (သို႔တည္းမဟုတ္) ပစၥည္းထိန္း အေနႏွင့္ ျဖစ္ေစ ဥပစာတစ္ခုခုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျဖစ္ေစ အခါအားေလ်ာ္စြာ ငွားရမ္းခကို ရထိုက္ခြင့္ရွိေသာ ( သို႔တည္း မဟုတ္) ဥပစာကို
အိမ္ငွားအား အငွားခ်ထားလွ်င္ ငွားရမ္းခကို ထိုသို႔ရရွိမည္ျဖစ္ေသာ ( သို႔တည္းမဟုတ္) ရထိုက္ခြင့္ ရွိေသာသူကို ဆိုလိုသည္။ ထိုစကားရပ္တြင္ တရားမက်င့္ထုံး ကိုဓဥပေဒတြင္ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပ ထားသည့္
တရားဝင္ ကိုယ္စားလွယ္လည္းေကာင္း ဥပစာ တစ္ခုခုကို တစ္ဆင့္အငွားခ်ထားေသာ အိမ္ငွား လည္းေကာင္း အခါအားေလ်ာ္စြာ အိမ္ရွင္မွတစ္ဆင့္ ဆိုင္ရာဆိုင္ခြင့္ရွိသူ အသီးသီးလည္းေကာင္း ပါဝင္ပါ သည္
အိမ္ငွား
ပုဒ္မ ၂ (ဆ) တြင္ ဥပစာအတြက္ မိမိကိုယ္တိုင္ျဖစ္ေစ အျခားသူမွတစ္ဆင့္ ျဖစ္ေစ ငွားရမ္းခေပးရမည့္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို ဆိုလိုသည္။ ထိုစကားရပ္တြင္ တရားမက်င့္ထုံး ကိုဓဥပေဒတြင္ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပထား သည့္
တရားဝင္ ကိုယ္စားလွယ္လည္းေကာင္း၊ အခါအားေလ်ာ္စြာ အိမ္ငွားမွတစ္ဆင့္ ဆိုင္ရာပိုင္ရာ ဆိုင္ခြင့္ ရရွိသူအသီးသီးလည္းေကာင္း အငွားခ်ထားမႈ ( သို႔တည္းမဟုတ္ ) အငွားစာခ်ဳပ္ ကုန္ဆုံးၿပီးေနာက္
မိမိအား ငွားရမ္းသည့္ဥပစာကို အိမ္ရွင္၏ သေဘာတူညီခ်က္အရျဖစ္ေစ သေဘာတူညီခ်က္အရ မဟုတ္ဘဲ ျဖစ္ေစ လက္ရွိေနထိုင္ၿမဲေနထိုင္သူ အသီးသီးလည္းေကာင္း ပါဝင္ပါသည္
ဥပစာ
ပုဒ်မ-၂ (ဃ) အရ အဆောက်အုံ ဆောက်လုပ်ထားသည့်မြေကိုလည်းကောင်း မည်သည့်ကိစ္စအတွက် မဆိုသီး ခြား အငှားချထားသည့် (သို့တည်းမဟုတ်) နေထိုင်သည့် ( သို့တည်းမဟုတ် ) အငှားချထားရန် သော်လည်းေ ကာင်း နေထိုင်ရန်သော်လည်းကောင်း ရည်ရွယ်သည့်အဆောက်အအုံ (သို့တည်းမဟုတ် ) အဆောက်အုံ အစိတ် အပိုင်း တစ်ခုခုကိုသော်လည်းကောင်း ဆိုလိုသည်
ထိုစကားရပ္တြင္ ေဈး (သို႔မဟုတ္) အျခား အေဆာက္အအုံတစ္ခုခုအတြင္း ကုန္စည္ပစၥည္းမ်ား လက္လီေရာင္းခ်ရန္ အငွားခ်ထားသည့္ ေဈးဆိုင္ ထို႔ အျပင္ ထိုအေဆာက္အအုံ သို႔မဟုတ္ အေဆာက္အုံအစိတ္ပိုင္းႏွင့္တကြ
အငွားခ်ထားသည့္ေျမ အိမ္ေထာင္ ပရိေဘာဂ သို႔တည္းမဟုတ္ တပ္ဆင္ထားသည့္ပစၥည္းမ်ားလည္းပါဝင္သည္။ ထို႔အျပင္ မည္သည့္ကိစၥအတြက္ မဆို သီးျခားအငွားခ်ထားသည့္ သို႔တည္းမဟုတ္ ေနထိုင္သည့္
သို႔တည္းမဟုတ္ အငွားခ်ထားရန္ ေသာ္လည္း ေကာင္း ေနထိုင္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း ရည္႐ြယ္သည့္ေျမကို ဆိုလိုသည္
ငွားရမ္းျခင္း (LEASE)
ငွားရမ္းျခင္းဆိုသည္မွာ အိမ္ၿခံေျမ တိုက္ခန္းမ်ားကို ငွားရမ္းသူ (အိမ္ငွား)Lessee ၊ အငွားခ်ထားသူ (အိမ္ရွင္) lessor သို႔ ငွားရမ္းခေပးသည့္အတြက္ အခ်ိန္ကာလ ကန႔္သတ္၍ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားထားရွိကာ ထိုပစၥည္း၏ အက်ိဳးခံစားခြင့္ကို လြဲွေျပာင္းေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္
အငွားခ်ထားသူ အိမ္ရွင္၏တာဝန္
၁- မိမိပစၥည္း၏ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ကို ငွားရမ္းသူအား ထုတ္ေဖာ္ေျပာရမည္
၂- အငွားခ်ထားသည့္ ပစၥည္းကို ငွားရမ္းသူအား လက္ေရာက္ေပးအပ္ရမည္
၃- ေနအိမ္ပ်က္စီးက ျပန္ျပင္ေပးရမည္
အိမ္ရွင္၏ အခြင့္အေရးမ်ား
၁။ အိမ္ရွင္သည္ ငွားရမ္းခ ခံစားခြင့္ရွိၿပီး အခါအားေလ်ာ္စြာ ပုဒ္မ- ဂ အရ အိမ္ငွားထံ ငွားရမ္းခ တိုးေတာင္း ႏိုင္ပါသည္ ။
၂။ ပုဒ္မ ၁၆ (၁) အရ ဥပစာအတြက္ စံငွားရမ္းခ သတ္မွတ္ေပးရန္ ႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ (ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး)ထံ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းဆိုႏိုင္ပါသည္ ။
၃။ အိမ္ရွင္သည္ မိမိငွားရမ္းထားသည့္ ဥပစာအား ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားအရ ျပန္လည္ရယူႏိုင္ပါသည္
ပုဒ္မ -၁၂ (၁) (က) ပထမပိုင္း (ပထမပိုင္း) – အိမ္ရွင္သည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ရထိုက္ခြင့္ရွိသည့္ ငွားရမ္းခအတြက္ အိမ္ငွားထံေဆာင္ဆိုေသာ္ လည္း မေပးလွ်င္
ပုဒ္မ -၁၂ (၁)(က) ဒုတိယပိုင္း (ဒုတိယပိုင္း) – အိမ္ငွားသည္ ပဋိညာဥ္ ပါ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ လွ်င္။ (ပစၥည္းလြဲွေျပာင္းျခင္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀၈ (ခ) (ဏ) (တ) )
ပုဒ္မ-၁၂ (၁) (ခ) – အိမ္ငွားထံမွ ရရရွိေသာ ငွားရမ္းခအတြက္ တရား႐ုံးက အိမ္ရွင္အား အႏိုင္ေပး၍ အိမ္ငွား အေပၚ အမိန႔္ ဒီကရီခ်မွတ္ထားသည့္ေငြကို မေပးဘဲေနလွ်င္။ (ပယ္ဖ်က္)
ပုဒ္မ-၁၂ (၁)(ဂ) – (၁) အိမ္ခန္ခ်င္းဆက္စပ္လ်က္ရွိသာ သို႔တည္းမဟုတ္ အိမ္နီးခ်င္းအား အိမ္ငွားသည္ စိတ္ၿငိဳျငင္ေစလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစမည့္ ျပဳက်င့္မႈကို က်ဴးလြန္လွ်င္
(၂) ဥပစာကို ညစ္ညမ္းေစလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ ဥပေဒႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေသာကိစၥ အလို႔ငွာ အသုံးျပဳလ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ ျပစ္မႈထင္ရွားခံရလွ်င္
(၃) အိမ္ငွား၏ ျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ သို႔တည္းမဟုတ္ ေပါ့ေလ်ာ့ပ်က္ကြက္မႈေၾကာင့္ ဥပစာ အေျခအေနဆိုး႐ြားေစ လွ်င္ အိမ္ငွားႏွင္လိုမႈစြဲဆိုႏိုင္ပါသည္ ။
ပုဒ္မ ၁၂ (၁) (ဃ) – အိမ္ရွင္သည္ မိမိပိုင္ေျမကြက္တြင္ ႐ိုးေျဖာင့္ေသာသေဘာျဖင့္ အေဆာက္အဦး ေဆာက္ လုပ္လိုပါက ေျမကြက္အတြင္းရွိ အေဆာက္အဦး ေဆာက္လုပ္ေနထိုင္သူအား ႏွင္ထုတ္ရန္ တရားစြဲဆိုႏိုင္ပါ သည္။ ၁ ႏွစ္အတြင္းၿပီးစီးေအာင္ ေဆာက္လုပ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ပ်က္ကြက္က အိမ္ငွားအား ေငြေပးေလ်ာ္ရပါမည္
ပုဒ္မ -၁၂(၁)(င) – အိမ္ရွင္သည္ အငွားခ်ထားသည့္အေဆာက္အဦတစ္လုံး သို႔တည္းမဟုတ္ အစိတ္အပိုင္းကို ႐ိုးေျဖာင့္ေသာသေဘာျဖင့္ ျပည္လည္ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ အိမ္ငွားအား ႏွင္လိုမႈစြဲဆိုႏိုင္ပါသည္။ ၉လအတြင္း ၿပီးစီး ေအာင္ေဆာက္လုပ္ရပါမည္။ အိမ္ငွားေတာင္းဆိုက အခန္းျပန္ေပးရပါမည္။ ပ်က္ကြက္က ခံဝန္ခ်ဳပ္ေငြ ေပးေလ်ာ္ရမည့္အျပင္ အိမ္ငွားမွ အခန္းျပန္ရလိုေၾကာင္း တရားစြဲဆိုႏိုင္ပါသည္ ။
ပုဒ္မ -၁၂(၁)(စ) – (၁.၅.၁၉၄၅) ကတည္းက အိမ္ပိုင္ရွင္ျဖစ္ျခင္း သို႔တည္းမဟုတ္ အေမြဆက္ခံသူျဖစ္က ႐ိုးေျဖာင့္ ေသာသေဘာျဖင့္ မိသားစုကိုယ္တိုင္ ေနထိုင္ရန္အတြက္ အိမ္ငွားအား ႏွင္လိုမႈစြဲဆိုႏိုင္ပါသည္ ။
ဥပစာမွ အိမ္ငွားထြက္ခြာသြားသည့္ေန႔မွ ၃ လအတြင္း အိမ္ရွင္မွ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနထိုင္ရပါမည္
ငွားရမ္းသူ (အိမ္ငွား) ၏ တာဝန္မ်ား
(၁) အငွားခ်ထားသူ မသိေသးသည့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ားကို အိမ္ငွားမွသိလွ်င္ ေျပာျပရမည္
(၂) ငွားရမ္းစဥ္ကာလအတြင္း သတ္မွတ္ထားေသာ ငွားရမ္းခမ်ား အျပည့္အဝ ေပးရမည္။ ေရခြန္ လွ်ပ္စစ္မီးခြန္ ထမ္းေဆာင္ရမည္ ။
(၃) ငွားရမ္းသူမွ ပစၥည္းကို မကာကြယ္ႏိုင္သည္မွလြဲ၍ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ရမည္
(၄) ပစၥည္းတြင္ တစ္စုံတစ္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းလာပါက အိမ္ရွင္ (သို႔) ၎၏ ကိုယ္စားလွယ္သို႔ အေၾကာင္းၾကားရမည္။ အျခားသူအား ထပ္ဆင့္ငွားရမ္းခြင့္ မရွိပါ။ ငွားရမ္းကာလအတြင္း ဧည့္စရင္းျဖင့္သာ ေနထိုင္ရမည္
(၅) မိမိေၾကာင့္ ဥပစာပ်က္စီးက တန္ဖိုးေပးေလ်ာ္ျခင္း (သို႔) ျပန္လည္ျပဳျပင္ေပးရမည္
(၆) စာခ်ဳပ္ပါ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားအတိုင္း လိုက္နာရမည္
(၇) အိမ္ငွားစည္းကမ္းခ်က္ႏွင့္အညီ ေနထိုင္ရမည္
(၈) စာခ်ဳပ္သက္တမ္းျပည့္ပါက အိမ္ခန္းကို အိမ္ရွင္ထံ စနစ္တက် ျပန္လည္အပ္နံရမည္
အိမ္ငွား၏ အခြင့္အေရးမ်ား
(၁) အိမ္ငွားသည္ ပုဒ္မ ၁၁ အရ ဥပစာ ပ်က္စီးသည့္အတြက္ အိမ္ရွင္အား ျပင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုႏိုင္ပါသည္။ အိမ္ရွင္မွ ျပင္မေပးက သက္ဆိုင္ရာ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ထံ ခြင့္ေတာင္း၍ ျပင္ႏိုင္ပါသည္။
ကုန္က်စရိတ္ကို အိမ္လခမွ ခုႏွိပ္၍ျဖစ္ေစ ၊ အိမ္ရွင္ထံျဖစ္ေစ ေတာင္းခံႏိုင္ပါသည္။ ငွားရမ္းသည့္ပစၥည္းတစ္ခုလုံး ေနမရ ေအာင္ လုံးဝပ်က္စီးက ငွားရမ္းသူက ငွားရမ္းျခင္းကို ပ်က္ျပယ္ခြင့္ရွိသည္
(၂) အိမ္ငွားက ငွားရမ္းခေပးေသာ္လည္း အိမ္ရွင္က လက္မခံက ပုဒ္မ ၁၆ အရ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ထံ ေပးသြင္းႏိုင္ပါသည္ ။
(၃) စံငွားရမ္းခ သတ္မွတ္ေပးရန္ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ထံ ပုဒ္မ ၂၇ (၁) အရ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါသည္ ။
(၄) ငွားရမ္းထားစဥ္ ပစၥည္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အက်ိဳးအျမတ္ ခံစားခြင့္ရွိသည္
(၅) ပိုင္ရွင္ႏွင့္ သေဘာတူမထားသည့္ကိစၥ ေဆာင္႐ြက္မေပးက အိမ္ငွားမွ ျငင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိသည္ ။
(၆) ငွားရမ္းကာလ ေစ့ေရာက္သည့္အခါ အိမ္ငွားမွ မိမိယာယီတပ္ဆင္ထားသည့္ပစၥည္းမ်ား ျပန္လည္ျဖဳတ္ယူ ခြင့္ ရွိပါသည္။ ဥပစာကို ထိခိုက္ျခင္း မရွိေစရ
အိမ္ရွင္ အိမ္ငွားဆက္ႏြယ္မႈ
ငွားရမ္းသည့္အခ်ိန္မွစ၍ အိမ္ရွင္အိမ္ငွားဆက္ႏြယ္မႈရွိပါသည္
အျခားကိစၥရပ္မ်ား
(၁) အိမ္ရွင္အိမ္းငွားစာခ်ဳပ္သည္ တစ္ႏွစ္ထက္မပိုသည့္ကာလျဖစ္က မွတ္ပုံတင္ရန္ မလိုေပ။ တစ္ႏွစ္ထက္ပို ေသာ ကာလျဖစ္က ပစၥည္းလြဲွေျပာင္းျခင္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀၇ ႏွင့္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား
ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၇ (ဃ) အရ မွတ္ပုံတင္မွ တရားဝင္ပါမည္။ တံဆိပ္ခြန္အက္ဥပေဒဇယား (၁)၊ အပိုဒ္ ၃၅ ျပင္ဆင္ခ်က္အရ အခြန္ထမ္း ေဆာင္ ရပါမည္
(၂) အိမ္လခ တိုးေတာင္းသည့္ ကိစၥ အိမ္လခေပးသြင္းျခင္း ကိစၥ အိမ္ျပင္ျခင္းကိစၥ၊ ေရျဖတ္၊ မီးျဖတ္ကိစၥ ေပၚေပါက္က သက္ဆိုင္ရာႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ (ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး) ထံ ေလွ်ာက္ထားရပါမည္။ အိမ္ငွား ႏွင္ လိုမႈျဖစ္က သက္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးသို႔ ေလွ်ာက္ထားစြဲဆိုရပါမည္
(၃) အိမ္ငွားသည္ ပုဒ္မ -၁၂(င) ( က)(ဂ)(ဃ)(င)(စ)ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ၿငိစြန္းမွသာ အိမ္ငွားႏွင္လိုမႈ စြဲဆိုႏိုင္ ပါသည္ ။
(၄) အေပ်ာက္စနစ္ျဖင့္ တိုက္ခန္းဝယ္ယူထားသူမ်ားကိုလည္း ဥပေဒအရ အိမ္ငွားဟု သတ္မွတ္သျဖင့္ အေပ်ာက္ တိုက္ခန္းပိုင္ရွင္မ်ားသည္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ၿမိဳ႕ျပဆိုင္ရာ ငွားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒကို လိုက္နာရပါ မည္
[အၫႊန္း – ဦးျမင့္လြင္ (တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန) ၊ စာခ်ဳပ္စာတမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ဳပ္ဆိုနည္းလမ္းၫႊန္ ၊ စာ ၁၂၄ ]
DVBlawlab
