ယေန႔ခ်ိန္ထိ ေသြးထြက္ေအာင္ မွန္လြန္းတဲ့ ျမန္မာ့ နိမိတ္တေဘာင္ ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္ …
ေရွးေခတ္ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ဘုရင္အဆက္ဆက္ကစၿပီး ေလာကုတၱရာဆိုင္ရာ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ား၌ အတိတ္၊ နိမိတ္၊ စနည္း၊ တေဘာင္ မ်ားကို မူတည္၍ ႀကိဳတင္ျဖစ္စဥ္မ်ားကို နိမိတ္ဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္ …
ေရွ႕၌ လာလတၱံ့ေသာ အေၾကာင္းတရား၊ အက်ိဳးတရား အျဖစ္အပ်က္တို႔ ကို အက်ဥ္းခ်ဳံးကာ သယ္ေဆာင္လာခဲ့သည့္ ေတးသီခ်င္းတို႔ကို “တေဘာင္”ဟု ေခၚဆိုရာ ယခုေဖာ္ျပမည့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ ေရွးေခတ္နိမိတ္တေဘာင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္ …
ကုန္း ေဘာင္ ေခတ္ က တည္း က ေပၚ ခဲ့ တဲ့ နာ မည္ ေက်ာ္ တေဘာင္ တစ္ ခု ရဲ႕ အ ဓိပၸာယ္ ဖြင့္ ဆိုခ်က္ ေတြ ကေတာ့ . . .
(၁) ဟသၤာမင္း အင္းကို ဆင္းမည္။
(၂) ထိုဟသၤာ ကို မုဆိုး ေလးနဲ႔ ခြင္းမည္။
(၃) မုဆိုးကို ထီး႐ိုး႐ိုက္ လိမ့္မည္။
(၄) ထီး႐ိုးကို မိုးႀကိဳးပစ္ လိမ့္မည္။
(၅) သံခေမာက္ေဆာင္း ေလးေယာက္ ေပၚလိမ့္မည္။
(၆) ဧရာဝတီ ခမ္းလိမ့္မည္။
(၇) လက္ပံလည္း ရွားလိမ့္မည္။
(၈) ၾကက္မတြန္ လို႔ မိုးလင္းမည္။
(၉) ဗုဒၶရာဇာကိန္းနဲ႔အညီ နန္းသိမ္းလိမ့္
(၁၀) ဗုဒၶရာဇာသာသနာျပဳ မင္းေကာင္းမင္းျမတ္ ေပၚလာၿပီးေနာက္ပိုင္း တိုင္းျပည္ႀကီး စည္ကား သာယာဝေျပာလိမ့္မည္
အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ား….
(၁) ဟသၤာမင္း အင္းကို ဆင္း မည္ – ဟံသာဝတီမြန္ တို႔ အင္းဝ ကို သိမ္းပိုက္ လိမ့္မည္။ ဟသၤာမွာ ဟံသာဝတီမြန္တို႔၏ အမွတ္အသား ျဖစ္ၿပီး အင္း ဆိုသည္မွာ အင္းဝကို ဆိုလိုပါသည္ ..
အင္းတို႔၏ အဝမွာ ရွိလို႔ အင္းဝ (InWa)၊ ျမစ္တို႔အင္းတို႔ ၏ ဆုံရာ အဝမွာရွိလို႔ အဝ ( AVA )၊ အင္းကိုး အင္းအလယ္မွာ ရွိလို႔ အင္းနဝ (Innwa) စ သျဖင့္ ေခၚဆိုခဲ့ၾကသည္ …။
(၂) ထိုဟသၤာကို မုဆိုး ေလး နဲ႔ခြင္းမည္ – ထိုဟံသာဝတီ အင္အားစု ကို မုဆိုး ဘို (ေ႐ႊဘို) အင္အားစုက အႏိုင္ယူလိမ့္မည္။ ကုန္းေဘာင္မင္း ဆက္ကို အခ်ိဳ႕က မုဆိုးမင္းဆက္ဟုလည္း ေခၚဆိုၾကသည္ …။
(၃) မုဆိုးကို ထီး႐ိုး႐ိုက္ လိမ့္မည္ – ထိုကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ေခၚ မုဆိုးမင္းဆက္ကို စေနနံတိုင္းတပါးမင္းက အႏိုင္ယူ ျဖဳတ္ခ်လိမ့္မည္ …။
(၄) ထီး႐ိုးကို မိုးႀကိဳးပစ္ လိမ့္မည္ – စေနနံတိုင္းတပါးမင္းအစိုးရကို ၾကာသပေတးနံပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ၾကာသာပေတးနံ အဖြဲ႕အစည္းတို႔က ျဖဳတ္ ခ်ဖယ္ရွားၿပီး လြတ္လပ္ေရး အရ ယူေပးလိမ့္မည္ …။
ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ ၊ ဗမာ့ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္၊ မ်ိဳးခ်စ္ ဗမာ့တပ္မ ေတာ္၊ ဖတပလ၊ ဖဆပလ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း.. အားလုံးဟာ ၾကာသာပေတးနံမ်ားသာ ျဖစ္သည္ ကို အံ့ၾသဖြယ္ ေတြ႕ရလိမ့္မည္ …။
(၅) သံခေမာက္ေဆာင္း ေလးေယာက္ ေပၚလိမ့္ မည္ – တပ္မေတာ္ မွာ အျမင့္ဆုံးေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ခဲ့သူမ်ားထဲမွ ေလးေယာက္မွာ ႏိုင္ငံ၏ အျမင့္ဆုံး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေစာေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေ႐ႊ တို႔ ျဖစ္သည္ …။
(၆) ဧရာဝတီ ခမ္းလိမ့္မည္ – ယခုပင္ ေႏြရာသီ ဆို ဧရာဝတီ မွာ ေမာ္ေတာ္၊ သေဘၤာေတြ ဝါးလုံးေထာက္ စမ္းၿပီးသြားေနရၿပီ။ ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္းသာ အေကာင္အထည္ေဖာ္လို႔ကေတာ့ သြားၿပီ …။
(၇) လက္ပံလည္း ရွား လိမ့္မည္ – တိုက္တိုက္ ဆိုင္ဆိုင္ပင္ ယခု အေတာအတြင္း တ႐ုတ္ နဲ႔ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္ က ကြၽန္းသစ္ထက္ ေတာင္ ႀကိဳက္လို႔ အမ်ားဆုံးခိုးထုတ္ခံေနရေသာ တမလန္းသစ္ မွာ လက္ပံမ်ိဳးႏြယ္ ဟု သိရပါသည္ …။
(၈) ၾကက္မတြန္လို႔ မိုးလင္းမည္ – အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ က ျမန္မာျပည္ကို ျပည္သူ႔ အာဏာပိုင္စိုးေသာ ဒီမိုကေရစီ အလင္းေခတ္သို႔ ေရာက္ေစလိမ့္မည္ …။
(၉) ဗုဒၶရာဇာကိန္းနဲ႔အညီ နန္းသိမ္းလိမ့္မည္ – သို႔ေသာ္..ထို အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းေဆာင္ၿပီးေနာက္ အမ်ိဳးဘာသာသာသနာ ကို ေစာင့္ေရွာက္ အေလးထားေသာ မင္းအစိုးရ တက္လာၿပီး သာသနာေတာ္ကို ျပန္လည္ထြန္းလင္းေစလိမ့္မည္ …။ (ဗုဒၶရာဇာ= ဗုဒၶသာ သနာျပဳမင္း)
(၁၀) ဗုဒၶရာဇာ သာသနာျပဳ မင္းေကာင္းမင္းျမတ္ ေပၚလာၿပီး ေနာက္ပိုင္း တိုင္းျပည္ႀကီး စည္ကားသာယာ ဝေျပာလိမ့္မည္။ ဒါကေတာ့ ျဖစ္မလာေသးလို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရ ေပအုံးမည္ …။ ။
ေဒါက္တာအရွင္လကၡဏ သာရ
unicode
ယနေ့ချိန်ထိ သွေးထွက်အောင် မှန်လွန်းတဲ့ မြန်မာ့ နိမိတ်တဘောင် ဖွင့်ဆိုချက်တွေကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ် …
ရှေးခေတ်မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ဘုရင်အဆက်ဆက်ကစပြီး လောကုတ္တရာဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်ချက်များ၌ အတိတ်၊ နိမိတ်၊ စနည်း၊ တဘောင် များကို မူတည်၍ ကြိုတင်ဖြစ်စဉ်များကို နိမိတ်ဖတ်ခဲ့ကြပါတယ် …
ရှေ့၌ လာလတ္တံ့သော အကြောင်းတရား၊ အကျိုးတရား အဖြစ်အပျက်တို့ ကို အကျဉ်းချုံးကာ သယ်ဆောင်လာခဲ့သည့် တေးသီချင်းတို့ကို “တဘောင်”ဟု ခေါ်ဆိုရာ ယခုဖော်ပြမည့် ထင်ရှားကျော်ကြားသော ရှေးခေတ်နိမိတ်တဘောင်များ ဖြစ်ကြပါသည် …
ကုန်း ဘောင် ခေတ် က တည်း က ပေါ် ခဲ့ တဲ့ နာ မည် ကျော် တဘောင် တစ် ခု ရဲ့ အ ဓိပ္ပာယ် ဖွင့် ဆိုချက် တွေ ကတော့ . . .
(၁) ဟင်္သာမင်း အင်းကို ဆင်းမည်။
(၂) ထိုဟင်္သာ ကို မုဆိုး လေးနဲ့ ခွင်းမည်။
(၃) မုဆိုးကို ထီးရိုးရိုက် လိမ့်မည်။
(၄) ထီးရိုးကို မိုးကြိုးပစ် လိမ့်မည်။
(၅) သံခမောက်ဆောင်း လေးယောက် ပေါ်လိမ့်မည်။
(၆) ဧရာဝတီ ခမ်းလိမ့်မည်။
(၇) လက်ပံလည်း ရှားလိမ့်မည်။
(၈) ကြက်မတွန် လို့ မိုးလင်းမည်။
(၉) ဗုဒ္ဓရာဇာကိန်းနဲ့အညီ နန်းသိမ်းလိမ့်
(၁၀) ဗုဒ္ဓရာဇာသာသနာပြု မင်းကောင်းမင်းမြတ် ပေါ်လာပြီးနောက်ပိုင်း တိုင်းပြည်ကြီး စည်ကား သာယာဝပြောလိမ့်မည်
အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်များ….
(၁) ဟင်္သာမင်း အင်းကို ဆင်း မည် – ဟံသာဝတီမွန် တို့ အင်းဝ ကို သိမ်းပိုက် လိမ့်မည်။ ဟင်္သာမှာ ဟံသာဝတီမွန်တို့၏ အမှတ်အသား ဖြစ်ပြီး အင်း ဆိုသည်မှာ အင်းဝကို ဆိုလိုပါသည် ..
အင်းတို့၏ အဝမှာ ရှိလို့ အင်းဝ (InWa)၊ မြစ်တို့အင်းတို့ ၏ ဆုံရာ အဝမှာရှိလို့ အဝ ( AVA )၊ အင်းကိုး အင်းအလယ်မှာ ရှိလို့ အင်းနဝ (Innwa) စ သဖြင့် ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည် …။
(၂) ထိုဟင်္သာကို မုဆိုး လေး နဲ့ခွင်းမည် – ထိုဟံသာဝတီ အင်အားစု ကို မုဆိုး ဘို (ရွှေဘို) အင်အားစုက အနိုင်ယူလိမ့်မည်။ ကုန်းဘောင်မင်း ဆက်ကို အချို့က မုဆိုးမင်းဆက်ဟုလည်း ခေါ်ဆိုကြသည် …။
(၃) မုဆိုးကို ထီးရိုးရိုက် လိမ့်မည် – ထိုကုန်းဘောင်မင်းဆက်ခေါ် မုဆိုးမင်းဆက်ကို စနေနံတိုင်းတပါးမင်းက အနိုင်ယူ ဖြုတ်ချလိမ့်မည် …။
(၄) ထီးရိုးကို မိုးကြိုးပစ် လိမ့်မည် – စနေနံတိုင်းတပါးမင်းအစိုးရကို ကြာသပတေးနံပုဂ္ဂိုလ်နဲ့ ကြာသာပတေးနံ အဖွဲ့အစည်းတို့က ဖြုတ် ချဖယ်ရှားပြီး လွတ်လပ်ရေး အရ ယူပေးလိမ့်မည် …။
ဗမာ့လွတ်လပ်ရေး တပ်မတော် ၊ ဗမာ့ကာကွယ်ရေး တပ်မတော်၊ မျိုးချစ် ဗမာ့တပ်မ တော်၊ ဖတပလ၊ ဖဆပလ၊ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း.. အားလုံးဟာ ကြာသာပတေးနံများသာ ဖြစ်သည် ကို အံ့သြဖွယ် တွေ့ရလိမ့်မည် …။
(၅) သံခမောက်ဆောင်း လေးယောက် ပေါ်လိမ့် မည် – တပ်မတော် မှာ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ဖြစ်ခဲ့သူများထဲမှ လေးယောက်မှာ နိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင်ဖြစ်မည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်၊ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ တို့ ဖြစ်သည် …။
(၆) ဧရာဝတီ ခမ်းလိမ့်မည် – ယခုပင် နွေရာသီ ဆို ဧရာဝတီ မှာ မော်တော်၊ သင်္ဘောတွေ ဝါးလုံးထောက် စမ်းပြီးသွားနေရပြီ။ မြစ်ဆုံ စီမံကိန်းသာ အကောင်အထည်ဖော်လို့ကတော့ သွားပြီ …။
(၇) လက်ပံလည်း ရှား လိမ့်မည် – တိုက်တိုက် ဆိုင်ဆိုင်ပင် ယခု အတောအတွင်း တရုတ် နဲ့ ကမ္ဘာ့စျေးကွက် က ကျွန်းသစ်ထက် တောင် ကြိုက်လို့ အများဆုံးခိုးထုတ်ခံနေရသော တမလန်းသစ် မှာ လက်ပံမျိုးနွယ် ဟု သိရပါသည် …။
(၈) ကြက်မတွန်လို့ မိုးလင်းမည် – အမျိုးသမီးခေါင်းဆောင် တစ်ယောက် က မြန်မာပြည်ကို ပြည်သူ့ အာဏာပိုင်စိုးသော ဒီမိုကရေစီ အလင်းခေတ်သို့ ရောက်စေလိမ့်မည် …။
(၉) ဗုဒ္ဓရာဇာကိန်းနဲ့အညီ နန်းသိမ်းလိမ့်မည် – သို့သော်..ထို အမျိုးသမီး ခေါင်းဆောင်ပြီးနောက် အမျိုးဘာသာသာသနာ ကို စောင့်ရှောက် အလေးထားသော မင်းအစိုးရ တက်လာပြီး သာသနာတော်ကို ပြန်လည်ထွန်းလင်းစေလိမ့်မည် …။ (ဗုဒ္ဓရာဇာ= ဗုဒ္ဓသာ သနာပြုမင်း)
(၁၀) ဗုဒ္ဓရာဇာ သာသနာပြု မင်းကောင်းမင်းမြတ် ပေါ်လာပြီး နောက်ပိုင်း တိုင်းပြည်ကြီး စည်ကားသာယာ ဝပြောလိမ့်မည်။ ဒါကတော့ ဖြစ်မလာသေးလို့ စောင့်ကြည့်ရ ပေအုံးမည် …။ ။
ဒေါက်တာအရှင်လက္ခဏ သာရ
