Wifi ကိုတီထြင္ခဲ့သူ ေခ်ာေမာလွပတဲ့ ေဟာလိဝုဒ္မင္းသမီး…
Hedy Lamarr လို႔ေခၚတဲ့ အသက္ (၃၀) အ႐ြယ္႐ွိ အမ်ိဴးသမီးတစ္ဦးဟာ ႐ုပ္႐ွင္ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာမွာ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ေအာ္စကာဆု အတြက္လည္း ဆန္ခါတင္စာရင္းေတြ ဝင္ခဲ့ပါတယ္။
Hedy Lamarr မွာ လွပတဲ့႐ုပ္ရည္နဲ႔ သ႐ုပ္ေဆာင္ အရည္အခ်င္းေတြသာ ႐ွိ႐ုံမကပဲ နည္းပညာကိုလည္း အလြန္အမင္း စိတ္ဝင္စားခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ တီထြင္မႈနဲ႔ ႀကိဳးစားမႈတို႔ေၾကာင့္သာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လက္႐ွိသုံးေနတဲ့ Wifi ေတြ ေပၚလာရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Hedy Lamar ကို (၁၉၁၄) ဩစႀတီးယား – ဟန္ေဂရီႏိုင္ငံ Vienna ၿမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။
သူမရဲ႕ နာမည္အရင္းကေတာ့ Hedwig Eva Maria Kiesler ျဖစ္ၿပီး အေဖဟာ ဘဏ္မန္ေနဂ်ာ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အေမကေတာ့ စႏၵယားပညာ႐ွင္တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သူမဟာ အႏုပညာကို အရမ္းဝါသနာပါၿပီး ငယ္စဥ္ကတည္းက ဇာတ္လမ္းေတြ၊ ျပဇာတ္ေတြ၊ ႐ုပ္႐ွင္ေတြထဲမွာ ကေလးသ႐ုပ္ေဆာင္ အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။
အသက္ (၁၂) ႏွစ္အ႐ြယ္မွာေတာ့ အလွမယ္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ဆုရ႐ွိခဲ့ပါေသးတယ္။ Hedy ဟာ သူမအေဖနဲ႔ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ကမ႓ာႀကီးရဲ႕ လည္ပတ္ပုံကို ေျပာျပတဲ့အခါမွာေတာ့ တီထြင္မႈေတြကို ျပဳလုပ္ဖို႔ ဝါသနာပါလာပါေတာ့တယ္။
Kiesler နာမည္ကို ဆက္သုံးၿပီးေတာ့ Hedyဟာ ဥေရာပတစ္ခြင္မွာ အႏုပညာအလုပ္ကို ဆက္လုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ သူမရဲ႕ အေအာင္ျမင္ဆုံး႐ုပ္႐ွင္ကေတာ့ Ecasty (1933) ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Hedy ဟာ သူ႕ထက္အသက္ႀကီးတဲ့ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးနဲ႔ လက္ထပ္ခဲ့ေပမယ့္လည္း အိမ္ေထာင္ေရးဟာ မတည္ၿမဲခဲ့ပါဘူး။
၁၉၃၇ မွာေတာ့ Hedy ဟာ သ႐ုပ္ေဆာင္ အရည္အခ်င္းအသစ္ေတြကို ႐ွာေဖြေနတဲ့ MGM ကုမၸဏီရဲ႕အႀကီးအကဲ Louis B. Mayer နဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။
Hedy ရဲ႕ အရည္အခ်င္းကို အရမ္းသေဘာက်ၿပီးေတာ့ တစ္ပတ္ကို ေဒၚလာ (၅၀၀) နဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဴပ္ခဲ့ပါတယ္။ Mayer က Hedy ကို Lamarr ဆိုတဲ့ နာမည္ကိုလည္း ေျပာင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဟာလိဝုဒ္ကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေစၿပီး နာမည္ႀကီး ဒါ႐ိုက္တာမ်ားနဲ႔လည္း မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။
Lamarr အမည္ေျပာင္းၿပီး ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ ဇာတ္ကားေတြကေတာ့ Algiers (1938), Boom Town (1940), Come Live With Me (1941), The Conspirators (1944), Her Highness and the Bellboy (1945), Samson and Delilah (1949) တို႔ျဖစ္ၿပီး The Story of Mankind (1957) နဲ႔ Algiers ဇာတ္ကားတို႔ဟာ အကယ္ဒမီအတြက္ ဆန္ကာတင္ ဆုေပါင္းမ်ားစြာ ေ႐ြးခ်ယ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
သူမဟာ သ႐ုပ္ေဆာင္ဘက္မွာ တစ္ခါတရံ ၿငီးေငြ႕လာတဲ့အတြက္ တီထြင္စမ္းသပ္မႈ အခ်ိဳ႕ကိုလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ေရဆူေဆးျပားေတြ၊ Howard Hughes ပိုင္တဲ့ ေလေၾကာင္းကုမၸဏီအတြက္ ေလယာဥ္ဒီဇိုင္း ဆြဲေပးတာေတြ စတာေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေလယာဥ္ေတြကို ပိုမိုျမန္ဆန္ေစဖို႔အတြက္ ငွက္နဲ႔ ငါးတို႔ရဲ႕ပုံစံကို နမူနာယူၿပီး တီထြင္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
Lamarr ရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆုံး တီထြင္မႈက ႀကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ခုန္ေသာလိႈင္းလို႔ေခၚၿပီး ဒုတိယကမ႓ာစစ္အတြင္းမွာ ေရငုပ္သေဘၤာကို ေတာ္ပီဒိုရန္ကေန ကာကြယ္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူမဟာ ဒီတီထြင္မႈကို သူမရဲ႕ ေတးေရးဆရာ၊ စႏၵယားတီးခတ္တဲ့သူ စတဲ့သူေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး တီထြင္ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၄၂ မွာေတာ့ မူပိုင္ခြင့္ရခဲ့ေပမယ့္လည္း အေမရိကန္ေရတပ္က ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ျခင္း မ႐ွိပါဘူး။ ၁၉၅၉ မွာ မူပိုင္ခြင့္သက္တမ္း ကုန္သြားေပမယ့္လည္း ဒါဟာ GPS ေတြ Bluetooth ေတြရဲ႕ ေ႐ွ႕ေျပးျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၇ မွာေတာ့ Electronic Frontier Foundationရဲ႕ Pioneer Award ကို ရ႐ွိခဲ့ပါတယ္။
Hedy Lamarr ဟာ အိမ္ေထာင္ (၆) ႀကိမ္က်ၿပီးေတာ့ သားသမီး (၃) ေယာက္ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း အကုန္လုံးနဲ႔ ျပတ္ဆဲခဲ့ၿပီးေတာ့ တစ္ကိုယ္တည္းဘဝနဲ႔ပဲ ဘဝလက္က်န္ (၃၅) ႏွစ္ကို ကုန္ဆုံးခဲ့ပါတယ္။
၁၉၇၀ ဝန္းက်င္မွာ ဇာတ္လမ္းဇာတ္ၫႊန္းေတြကို ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္လည္း ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူမဟာ (၁၉၉၇) မွာေတာ့ ကေနဒါကုမၸဏီကေန ေလ်ာ္ေၾကး (၄၉)% ေပးခဲ့ပါတယ္။ အသက္ (၈၅) ႏွစ္အ႐ြယ္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ (၁၉) ရက္ေန႔မွာေတာ့ သူမကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။
သူမဟာ ႐ုပ္ရည္ေခ်ာေမာလွပ႐ုံသာမက တီထြင္မႈေတြလည္း မ်ားစြာျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လူေသသြားေပမယ့္လည္း သူမရဲ႕တီထြင္မႈေတြက ယခုထိလူေတြကို အက်ိဳးျပဳေနဆဲပါပဲ။
Zombie (Lovemedia)
