ေထာက္လွမ္းေရး ဒ႐ုန္းေတြက ဘယ္လို အလုပ္လုပ္သလဲ တို႔ျပည္သူေတြနဲ႔ PDF ေတြ ဘယ္လိုေရွာင္တိမ္းလို႔ရမလဲ
ဒီတပတ္ေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ေတြ႕ေနရတဲ့ ေထာက္လွန္းေရး၊ ေစာင့္ၾကည့္ေရးနဲ႔ ကင္းေထာက္ေရး ေတြမွာသုံးတဲ့ ISR (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance)
အမ်ိဳးအစား ဒ႐ုန္းယာဥ္ေတြနဲ႔ ဒီဒ႐ုန္းေတြနဲ႔ ေထာက္လွန္းမႈကို ဘယ္လိုေရွာင္နိုင္တယ္ ဆိုတာေတြကို အေမရိကန္ IT နည္းပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကို Stanley ေဇယ် ကို ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပေပးမွာပါ။
မၾကာေသးခင္က မႏၲေလးၿမိဳ႕ေပၚတဝိုက္မွာ ေတြ႕ေနရတဲ့ ဒ႐ုန္းယာဥ္ေတြဟာ ေျမျပင္က ဆႏၵျပလႈပ္ရွားသူေတြရဲ့ အေနထားကိုသိဖို႔ သုံးတာျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း Asia Time ကို ကိုးကားၿပီး
ANI သတင္းမွာေဖာ္ျပထားသလို ျမန္မာစစ္တပ္သုံးေနတဲ့ ဒ႐ုန္းေတြဟာ ေထာက္လွန္းေရးသုံး တ႐ုတ္လုပ္ CH-3A ေတြျဖစ္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ Janes International Defense Review နဲ႔
ဝါရွင္တန္အေျခစိုက္ CSIS မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ နိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရးအဖြဲ႕တို႔က အတည္ျပဳထားပါတယ္။
ေမး။။ မိတၳီလာမွာရွိတဲ့ ရွမ္းတဲေလတပ္စခန္းနားမွာ တ႐ုတ္လုပ္တဲ့ CH 3 အမ်ိဳးအစား ဒ႐ုန္းေတြကို ေတြ႕ရတယ္ ဆိုၿပီး ဓါတ္ပုံနဲ႔တကြ CSIS ကေနၿပီး satellite ေကာင္းကင္ဓါတ္ပုံေတြနဲ႔တကြ ျပထားပါတယ္။ဒီဒ႐ုန္းေတြကို ဘယ္ေနရာေတြမွာ အဓိက သုံးသလဲ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။။ ဟုတ္ကဲ့ သူတို႔လက္ရွိ တ႐ုတ္လုပ္ဒ႐ုန္း ဘယ္ေနရာမွာ သုံးသလဲဆိုရင္ အခု နိုင္ငံတြင္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ သပိတ္ေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြ အတြက္ သူတို႔ စုံစမ္း ေထာက္လွန္းတဲ့ ေနရာမွာ အသုံးျပဳလို႔ ရတာေပါ့။
ေမး။။ ဒီဒ႐ုန္းေတြကို အဓိက က ေထာက္လွန္းတဲ့ေနရာမွာ သုံးေနတာ ေပါ့ေနာ္။
ေျဖ။။ ဟုတ္ကဲ့။ ဒီေထာက္လွန္းတဲ့ ေနရာမွာပဲ အဓိက သုံးတယ္။ တ႐ုတ္ကထုတ္တဲ့ CH3 အမ်ိဳးအစား ဒ႐ုန္းက အခု ျမန္မာျပည္က လက္ရွိ ရယူထားတာကေတာ့ surveillance ဒ႐ုန္း ေပါ့ေနာ္။ ေထာက္လွန္းေရး ဒ႐ုန္းလို႔ပဲ။
အဲဒါကေတာင္ ေဒၚလာ ၄ သန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ တစီးကို။ ၃ သန္းနဲ႔ ၄ သန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ အခု ေထာက္လွန္းေရးဒ႐ုန္းမဟုတ္ပဲနဲ႔ တျခား missile ဒုံးလက္နက္ တပ္ၿပီး ပစ္လို႔ရတဲ့ ဒ႐ုန္းေတြကိုလည္း
သူတို႔ ရယူေကာင္း ရယူၿပီးေတာ့ သူတို႔အသုံးျပဳနိုင္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ စစ္တပ္ကဆိုေတာ့ သူတို႔ကို ဘယ္လိုမွ ခန႔္မွန္းလို႔ မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ တ႐ုတ္နဲ႔ အခုသူတို႔ အဆင္ေျပေနေတာ့ သူတို႔မွာ ရွိေကာင္းရွိဖို႔ ခန႔္မွန္းရတယ္ ေပါ့ေနာ္။
ေမး။။ ဒီ ဒ႐ုန္းေတြကို ေထာက္လွန္းတဲ့ေနရာမွာ သုံးတယ္ဆိုေတာ့ အခုဆိုရင္ ဆႏၵျပတဲ့ လူငယ္ေလးေတြ၊ ထြက္ေျပးေနတာေတြရွိတယ္။
ပုန္းေအာင္းေနတာေတြရွိတယ္။ သူတို႔ေတြ ဒီလို ဒ႐ုန္းေတြနဲ႔ ေထာက္လွန္းတာကို ေရွာင္နိုင္ တိမ္းနိုင္လို႔မ်ား ရပါသလား။
ေျဖ။။ဟုတ္ကဲ့ရပါတယ္။ ဒီေထာက္လွန္းေရး ဒ႐ုန္းေတြကို ေရွာင္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကဒီ thermal imaging လို႔ေခၚတဲ့ အပူလွိုင္းကို ရွာၿပီးေတာ့ scan လုပ္တာေပါ့ေနာ္။ image လုပ္ၿပီးေတာ့ လူေတြ ထြက္ေျပးတဲ့ ေနရာကို ရွာတာ။
အဲဒီေတာ့ ေျပာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲကေန အပူေငြ႕ေတြ ထြက္တယ္။ အဲဒီလို အပူေငြ႕ေတြ ထြက္တာကို ကာကြယ္ဖို႔ ျခဳံလို႔ရတဲ့ ပစၥည္းေတြ ဥပမာ အားျဖင့္ အေရးေပၚသုံးေစာင္ emergency blanket လို႔ေခၚတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ကုလသမဂၢ UN ကထုတ္တဲ့ အေရးေပၚသုံးျခဳံေစာင္ – မိုင္လာ Mylar blanket လို႔ေခၚတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေလးေတြကို ျခဳံၿပီး သြားမယ္ဆိုရင္။ ဟို တခ်ိဳ႕ ေစာင္ေတြမွာလည္း ပါပါတယ္။ ၁၀၀ % ခ်ည္ထည္မ်ိဳးမွာ
thermal heat protection အပူဒဏ္ အကာကြယ္ေပးတာ ပါတဲ့ ေစာင္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုေခၚမလဲ ဆိုေတာ့ အလြယ္တကူနဲ႔ ေဈးေတြမွာ ဝယ္လို႔ရတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြ ျခဳံၿပီးေတာ့ ကာထားလို႔ ရပါတယ္။
အဓိက ကေတာ့ ေျပးတဲ့အခါမွာ ေပါ့ေနာ္၊ ခႏၶာကိုယ္ကေန heat က အပူက အရမ္းထုတ္ေပးတယ္။ ဆိုေတာ့ အပူေငြ႕မ်ားမ်ား ထြက္ေလေလ၊ သူတို႔ ဒ႐ုန္းေတြကေန ရွာနိုင္ေလပဲ။
အဲဒီေတာ့ သာမန္လူ တေယာက္ ထိုင္ေနတဲ့လူတေယာက္နဲ႔ေတာ့ မတူဘူး ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလို ေျပးလႊားၿပီး အဲလို ေျပးေနတဲ့လူမွာဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ လူခႏၵာကိုယ္ေတြ သတၱဝါေတြရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ေတြ ဆိုရင္ အပူေငြ႕ မ်ားမ်ားထြက္တယ္။
အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို အပူေငြ႕ မ်ားမ်ား မထြက္ေအာင္ အကာကြယ္ေပးနိုင္မယ့္ ပစၥည္းအမ်ိဳးအစားေတြသုံးၿပီး ကာကြယ္နိုင္ ဝတ္လို႔ရနိုင္ပါတယ္။ thermal protection ဂ်က္ကက္ေတြ ဘာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေဈးမွာ။ ေဈးေပါေပါနဲ႔ ရနိုင္ပါတယ္။
အဓိကကေတာ့။ အလြယ္တကူဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္အတြက္ဆို ဒီလို အပူကာကြယ္နိုင္တဲ့ ေစာင္ေတြ၊ တထပ္ ဒါမွမဟုတ္ ၂ ထပ္ ျခဳံၿပီးေတာ့ သြားတာေကာင္းတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလို ဒ႐ုန္းေတြ လာေနမယ္ ဆိုရင္ ေျပးေနမယ့္အစား မွန္ေတြဘာေတြ ရွိတဲ့ေနရာကေန ကြယ္ေနတာ ေကာင္းတယ္။
ေမး။. ။ ဘာေၾကာင့္မွန္ေတြရွိတဲ့ေနရာကို အကာကြယ္ယူရတာပါလဲ။
ေျဖ။. ။ သူက မွန္ဆိုရင္ သူက အပူက အျပင္ကို မထြက္ဖူး ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ မွန္ကိုေတာ့ သူက လက္နဲ႔သြားကိုင္လို႔ေတာ့ မရဘူး။ မွန္ကို လက္နဲ႔သြားကိုင္လိုက္ရင္ေတာ့ အဲဒီမွန္မွာ လူရဲ့ အပူက က်န္ခဲ့တယ္။
တေျဖးေျဖးနဲ႔ ေရာက္လာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ thermal scanner နဲ႔ၾကည့္ရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ျမင္ေတြ႕နိုင္ပါတယ္။
အဲဒီ ကာကြယ္တဲ့ ပစၥည္းေတြကေတာ့ Mylar blanket လို႔ေခၚတဲ့ ကုလသမဂၢက နိုင္ငံတကာမွာ လႈေပးေနတဲ့ Thermal blanket ေတြ သုံးလို႔ရတယ္။
အဲဒါက ေသးေသးေလးေတြပဲ။ ေပါ့ေပါ့ေလးေတြ၊ တေဒၚလာေတာင္ မေပးရပါဘူး။ အဲဒါမ်ိဳးေလးေတြ၊ ဝယ္ၿပီးေတာ့ သုံးၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ထားလို႔ရတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္၂ ခု ၃ ခုေလာက္ဝယ္ထားၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ၿပီေတာ့ ေျပးလို႔လႊားလို႔ ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေျပးတာလဲ ေကာင္းတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလို ဒ႐ုန္းေတြ ဘာေတြ လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ၿငိမ္ေနၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ရမယ့္ ပစၥည္းေတြနဲ႔ကာကြယ္ၿပီးေတာ့ ရပ္ေနတာ ေကာင္းတယ္ေပါ့ေနာ္။ တကယ္လို႔ ေျပးမယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ အုပ္စု တစုထဲ မေျပးပဲနဲ႔ ခြဲေျပးတာ ေကာင္းတယ္။ ဘာလို႔လည္း ဆိုေတာ့ ခြဲေျပးရင္ သူတို႔ ရွာရတာ ခက္တာ ေပါ့ေနာ္။ ဒ႐ုန္းတင္ မဟုတ္ဖူးေပါ့။ ဒီ ကြန္ျပဴတာ guided missile ( ကြန္ျပဴတာသုံး ပစ္ခတ္တဲ့ဒုံးက်ည္) ပါတဲ့ ဒ႐ုန္းေတြဆိုလည္း အဲဒီလိုမ်ိဳး ေျပးတာ အေကာင္းဆုံး ပါပဲ။ ဒါကေတာ့ အေျခခံ ကာကြယ္တဲ့ နည္းေလး ေပ့ါေနာ္။
ေမး။. ။ ေနာက္ လူရဲ့ ကိုယ္ထဲက electromagnetic (field ) လ ၽွပ္စစ္သံလိုင္း လွိုင္း ေတြက ထြက္ပါတယ္။ ဒါကိုေရာ ဒ႐ုန္းေတြက ဖမ္းလို႔ ရပါသလား။
ေျဖ။. ။ဟုတ္ကဲ့ ။ ရပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ ခုနေျပာတဲ့ ပစၥည္းအမ်ိဳးအစား သုံးရမယ္။ လ ၽွပ္စစ္သံလိုက္နဲ႔ အပူ ကာကြယ္တဲ့ electromagnetic – thermal protection ျဖစ္တဲ့ ေစာင္ေတြရွိတယ္။
မိုင္လာ blanket လိုမ်ိဳး emergency blanket လိုမ်ိဳး ဟာေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြကို သုံးလို႔ရပါတယ္။ ေနာက္ အလြယ္တကူ ေျပာရင္ေတာ့ တခ်ိဳ႕ ထီးေတြ ဘာေတြမွာဆိုရင္လည္း ထီးအရြက္ အကာ အသားက
အဲဒီလို ကာကြယ္လို႔ ရတာ မ်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။ အမွန္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီအသားက နိုင္လြန္နဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ပဲ။ diamong foil ေလးလို ဟာမ်ိဳး ေပါ့ေနာ္။ သူက ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ေလးပဲ။ ကၽြတ္ကၽြတ္-အိတ္လို အသားကေတာ့။
အဲဒါေလးေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါေလးေတြက ေတာ္ေတာ္ ကာကြယ္ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသုံးေနတာပါ။
ေမး။. ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာက ဒ႐ုန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိပ္မယဥ္ပါး ၾကေသးဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒ႐ုန္းပ်ံေနတယ္၊ မပ်ံဘူး။ အဲဒါကို ေျမျပင္ကေနၿပီးေတာ့ ဒ႐ုန္းလာေနတယ္။ မလာဘူး၊ ဆိုတာ ဘယ္လိုလုပ္ သိနိုင္မလဲ။
ေျဖ။. ။ဒ႐ုန္းကို ဖမ္းရင္ေတာ့ ဒ႐ုန္း scanner ေတြနဲ႔ ေရဒီယို frequency scanner ေတြနဲ႔ေပါ့ေနာ္၊ သုံးမွ ရပါမယ္။ သူတို႔က အခု CH3 လိုမ်ိဳး ဒ႐ုန္းကေတာ့ သူတို႔က မီတာ တေသာင္း အထက္မွာ ပ်ံေတာ့။
သူတို႔ကို ေတာ္႐ုံ တန္႐ုံနဲ႔ေတာ့ ဖမ္းလို႔ မရဘူး ေပါ့ေနာ္ ကိုStanley ေဇယ်ရဲ့ ေျပာၾကားခ်က္နဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္အတြက္ သိပၸံနဲ႔နည္းပညာက႑ကို ဒီမွာပဲ ရပ္နားလိုက္ပါရေစ။
# ဒီတ႐ုတ္ဒ႐ုန္းယာဥ္ေတြကို မိတၳီလာ ရွမ္းတဲ ေလတပ္အေျခစိုက္စခန္းမွာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ CSIS က ေကာင္းကင္ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံေတြနဲ႔ အတည္ျပဳထားသလို CH-3A ဒ႐ုန္းေတြကို တ႐ုတ္အစိုးရ အာကာသသိပၸံနဲ႔
နည္းပညာဌာန CASC လက္ေအာက္က ေလေၾကာင္းဆိုင္ရာဌာန China Aerospace Long-March International က တည္ေဆာက္တာလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံကို ၂၀၁၀ ကေန ၂၀၁၉ အတြင္း လက္နက္တင္ပို႔မႈမွာ တ႐ုတ္က ၅၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ႐ုရွားက ၃၁.၆ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ က်န္တာကို ယူကရိန္း၊ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ အစၥေရး အပါအဝင္
တျခားနိုင္ငံေတြက တင္ပို႔တာျဖစ္ေၾကာင္း စေတာ့ဟုမ္း နိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသိပၸံ SIPRI ကရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး Asia Times မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၀ ကေန ၂၀၁၉ အတြင္း လက္နက္ဝယ္ယူတဲ့ ေငြပမာဏ စုစုေပါင္းဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂.၅ ဘီလီယံ ရွိတယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
Cetdit voA
