မြန်မာပြည်မှာ အားရပါးရ စားသုံးနေကြတဲ့ ကင်ဆာအေးဂျင့် စားသောက်ကုန်နဲ့ ပစ္စည်းများအကြောင်း

မြန်မာပြည်မှာ အားရပါးရ စားသုံးနေကြတဲ့ ကင်ဆာအေးဂျင့် စားသောက်ကုန်နဲ့ ပစ္စည်းများအကြောင်း

မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ကင်ဆာရောဂါ အဖြစ်ပွားဆုံး (၁၀) နိုင်ငံတွင် ပါဝင်လျှက်ရှိသည်။ မိသားစုတစုထဲတွင် ကင်ဆာဝေဒနာရှင် (၃) ဦးထက်မနည်း တွေ့နေပြီ ဖြစ်ပါသည်။ အရမ်းအဖြစ်များပြီး ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ကင်ဆာဖြစ်စေတတ်သည့် အကြောင်းရင်းများကို မဖြစ်ခင် ရှောင်ရှားနိုင်အောင် ဖော်ပြပေးလိုက်ပါသည်။

၁။ ကင်ဆာကြောက်ရင် ပလတ်စတစ်နဲ့ ဖော့ဗူးရှောင်

ပလပ်စတစ်တွင်ပါဝင်သော ကင်ဆာဖြစ်စေသည့် စတိုင်ရင်း (Styrene) ဓါတ်နှင့် ဒိုင်အောက်ဇင်းဓါတ်များသည် ပူသောအစားအစာ ဆီပါဝင်သောအစားအစာနှင့် ရေခဲသေတ္တာထဲတွင် အစားအစာကို ပလပ်စတစ်နှင့်ထည့်၍ သိုလှောင်ထားပါက အစားအသောက်ထဲသို့ ဓါတ်ပြုပျော်ဝင်၍ ရင်သားကင်ဆာနှင့် ကင်ဆာအမျိုးမျိုး ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲဖြစ်ခြင်းနှင့် မျိုးပွားမှုကို ထိခိုက်ခြင်းတို့ကိုဖြစ်စေပါသည်။ (သားသမီးမရသောစုံတွဲများ သတိချပ်ကြပါ။)

မွေးကာစကလေးများကို ပလတ်စတစ်နို့ဗူးဖြင့် နို့မှုန့်တိုက်ခြင်းကို လုံးဝရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ မိခင်နို့ကို တိုက်ကျွေးခြင်းသည်သာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ စတီးချိုင့် ဖန်ဗူး အင်ဖက် စက္ကူတို့ဖြင့် ပြောင်းလဲထုတ်ပိုးကြပါစို့။ မယ်လမင်းပန်းကန်ပြားသည်လည်း အပူနှင့်ထိတွေ့လျှင် ကျောက်ကပ်ပျက်စီးစေခြင်းနှင့် ကင်ဆာရောဂါများ ဖြစ်စေ၍ ကြွေပန်းကန် စတီးပန်းကန်များ ပြောင်းလဲအသုံးပြုပါ။

၂။ ကလေးတွေရှောင်ရမည့် လေဖောင်းမုန့်များ

တံဆိပ်အမျိုးမျိုးဖြင့် ကျောင်းမုန့်စျေးတန်းတွင် ရောင်းချနေသည့် လေဖောင်းမုန့်များ (အာလူးကြော်/ချောင်း ဘယာကြော်/ချောင်း ကြက်သွန်ကြော် ငါးမုန့်ကြော် စနက်ခ် Snack များ) စသည်တို့သည် ကြော်ပြီးသားဆီများကို မစွန်းပစ်ပဲ အကြိမ် (၅၀) ထက်မနည်း ပြန်ကြော်နေသည်ကို တောင်ဒဂုံစက်မှုဇုံရှိ စက်ရုံတရုံတွင် စစ်ဆေးတွေ့ရှိရသည်။

ထိုဆီများ၏ အရောင်သည် ကတ္တရာစေးလို မဲနက်နေသည်။ ထိုအကြော်များကို မအေးမီ ပလတ်စတစ်ပါကင်ထဲသို့ထည့်၍ ပလတ်စတစ်မှ ကင်ဆာဖြစ်စေတတ်သော ဓါတ်သတ္ထုများ ထိုအကြော်ထဲသို့ ဝင်ရောက်သည့်အပြင် ကြောက်စရာကောင်းလှသော ပြန်ကြော်ဆီ အနက်ရောင်များသည်လည်း အသည်းကင်ဆာနှင့် အခြားကင်ဆာအမျိုးမျိုး ဖြစ်စေ၍ ထိုလေဖောင်းမုန့်များကို လုံးဝမစားသင့်ပေ။ ပြည်ပနိုင်ငံမှလာသော ပီကေများတွင်လည်း သကြားတု တားမြစ်ဆိုးဆေး ပလတ်စတစ် ရာဘာများနှင့် ပြုလုပ်ပြီး ပီကေအချို့တွင် ကင်ဆာဖြစ်စေသော တိုက်တေနီယမ်ဓါတ် ပါဝင်ခြင်းကြောင့် လုံးဝမစားသင့်ပေ။

၃။ ပြန်ကြော်ဆီနှင့် ကင်ဆာအန္တရာယ်

ရေမြောင်းဆီခေါ် ပြန်ကြော်ဆီများသည် တရုတ်နိုင်ငံမူဆယ် ၁၀၅ မိုင် လမ်းကြောင်းမှ ဝင်ရောက်လာသလို ထိုင်းနိုင်ငံ ရနောင်းကော့သောင်း မြဝတီနယ်စပ်မှလည်း ဝင်ရောက်လာကာ ဓါတုဆေးများဖြင့် အရောင်ချွတ် ပဲဆီအနံ့ထည့်ကာ ဆီစျေးကွက်တွင် ပဲဆီသန့်ဟု တံဆိပ်ကပ်၍၎င်း တံဆိပ်မကပ်ပဲ အလွတ်ရောင်းချ၍၎င်း ကျပ် ၂၅၀၀, ၃၀၀၀ ကျပ် ပတ်ဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချသည်။

လမ်းဘေးလက်ဖက်ရည်ဆိုင်များနှင့် စားဖွယ်စုံဆိုင်ကြီးများကို စစ်ဆေးရာ (၁၀) ဆိုင်ကို စစ်ဆေးရာတွင် (၁၀) လုံး အင်ဂျင်ဝိုင် အဟောင်းလို ညိုမဲနေသော ပြန်ကြော်ဆီများဖြင့် စမူဆာ အီကြာကွေး များကိုကြော်နေသဖြင့် ၎င်းတို့ကို စားသုံးမိပါက ပန်ကရိယကင်ဆာ အသံအိုးကင်ဆာ အစာအိမ်လမ်းကြောင်းကင်ဆာ အူမကြီးကင်ဆာ အမျိုးမျိုးကိုဖြစ်စေသည်။

၄။ အချိုမှုန့်နှင့် ကြက်သားမှုန့်များ

ကြက်သားမှုန့် အချိုမှုန့်တွင် ပါဝင်သော ဓာတုပစ္စည်းများသည် ဦးဏှောက်နှင့် အာရုံကြောထိခိုက်စေ၍ လေဖြတ်လေငန်းရောဂါ လေးဖက်နာရောဂါ နှလုံးရောဂါ ကျောက်ကပ်ချို့ယွင်းပျက်စီးစေသောရောဂါ အရိုးပွ အရိုးပါး အရိုးကျွတ်ဆတ်သောရောဂါ ဆီးချို သွေးချို သွေးတိုးရောဂါများကို ဖြစ်ပွားစေ၍ ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။

၎င်းတို့အစား ငါးကို ကြက်သွန်အဖြူ အနီ ဂျင်း တို့ဖြင့် ငါးကို ပြုတ်ကာ ငါးရိုးထွင်၍ ဆီတစက်နှစ်စက်ထည့်ပြီး လှော်ပါ။ ထိုငါးအမှုန့်ကို ခြောက်နေအောင်လှော်ပြီး ဟင်းချက်သည့်အခါတိုင်း ထည့်သုံးပါ။ ရေခဲသေတ္တာထဲထားလျှင် ၃ ရက် ခန့်ခံပါသည်။ ငါးတွင် Omega-3 ဓါတ်အများဆုံးပါသည်။

၅။ ခြင်ဆေးခွေအန္တရာယ်

နှာခေါင်းကင်ဆာ အဆုတ်ကင်ဆာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကင်ဆာတို့ကို ဖြစ်ပွားစေသော ခြင်ဆေးခွေတွင် ဓာတုပိုးသတ်ဆေးများထဲ၌ အပြင်းထန်ဆုံးဟု သတ်မှတ်ထားသော (S.2) ပိုးသတ်ဆေး လွှစာမှုန့် ဗိုင်ဒါကော် ဆိုးဆေးနှင့် ကင်ဆာဖြစ်စေတတ်သော ဖော်မယ်ဒီဟိုက် မီဖာဖလူသရင်း နှင့် ဓာတုအမွှေးအကြိုင်တို့ပါဝင်သည်။ ၎င်းအပြင် အပြင်းထန်ဆုံး အဆိပ် တမျိုးဖြစ်သည့် Benzene (ဘန်ဇိုင်း) ကာစီနိုဂျင်တစ်မျိုးပါဝင်ပြီး အာရုံကြောမှစ၍ ရိုးတွင်းချဉ်ဆီ အထိ အဆိပ်ဖြစ်စေသည်။

ခြင်ဆေးခွေတခွေ၏ အဆိပ်ဓါတ်သည် စီးကရက်အလိပ်ပေါင်း (၁၃၇) လိပ်မှ ထွက်ရှိသော အဆိပ်မှုန့်ပမာဏနှင့် ညီမျှ၍ ဝေးဝေးကရှောင်ကြဖို့ သတိပေးလိုက်ရပါသည်။ အမွှေးတိုင်များသည်လည်း ခြင်ဆေးခွေကဲ့သို့ပင် အန္တရယ်ရှိလုံးဝမသုံးအပ်ပေ။ ခြင်ဆေးခွေအစား နနွှင်းမှုန့်နှင့် နနွှင်းတက်ကို အသုံးပြုပါ။

၆။ အချိုရည်များနှင့် ဂျယ်လီများ

အချိုရည်ဗူးများတွင် တားမြစ်ဆိုးဆေး တာရှည်ခံဆေး သကြားထက်အဆ (၂၀၀) ပိုမို ချိုစေသော ပါဝါသကြားနှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နှင့် ကဖိန်းဓါတ်များပါဝင်၍ ခံတွင်းကင်ဆာ ကျောက်ကပ်ကင်ဆာ ဆီးချိုရောဂါ အဝလွန်ရောဂါ အသည်းကင်ဆာရောဂါတို့ကို ဖြစ်ပွားစေသည်။ ထို့အတူ ဂျယ်လီဗူးများတွင်လည်း တရုတ်မှလာသော ဂျယ်လီပေါင်ဒါ တာရှည်ခံဆေးအမျိုးမျိုး ပါဝင်၍ ကလေးများကို လုံးဝမကျွေးသင့်ပါ။

၇။ ကော်ဖီမစ်များ

ကဖိန်း ကော်ဖီအနံ့ အချို့ကော်ဖီမစ်စ်များတွင် ထန်းလျှက်ဂျိုးများပါဝင်ပါသည်။ ထန်းလျက်ဂျိုးမှာ ရံဖန်ရံခါ သောက်သုံးလျှင် ပြဿနာမရှိသော်လည်း ရေရှည်နေ့စဉ်သောက်သုံးလျှင် ကင်ဆာဖြစ်စေ၍ မသောက်သုံးသင့်ပါ။

ထို့ပြင် ကော်ဖီမစ်စ်တွင် ပါဝင်သော (Creamer) မှာ နို့ဆီအရသာ မျိုးခံစားနိုင်ရန် ရေမှာ (Milk Fat) က အလွယ်တကူမပျော်ဝင်နိုင်၍ ပျော်ဝင်နိုင်သောအဆီ (Hydro generated vegetable fat) နှင့် အစားထိုးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကော်ဖီမစ်များကို ရေရှည်သောက်သုံးပါက ဆီးချိုရောဂါ သွေးတိုးရောဂါ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်း နှလုံးသွေးတိုးရောဂါ စိတ်ကျရောဂါ ရင်သားကင်ဆာ ဆီးအိမ်ကင်ဆာ ဆီးကြိတ်ကင်ဆာ ပန်ကရိယကင်ဆာ အမျိုးသမီးများ ပဋိသန္ဓေမတည်နိုင်ခြင်းနှင့် ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေ၍ လုံးဝမသောက်သုံးသင့်ပါ။

သဘာဝကော်ဖီစေ့ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ကော်ဖီမှုံ့စစ်စစ် သကြား နို့ စသည်တို့ဖြင့် ကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်သော ကော်ဖီကိုသာ သောက်သုံးသင့်ပါသည်။

၈။ ရောင်စုံဆိုးဆေးများနှင့် အစားအသောက်များ

တားမြစ်အန္တရယ်ရှိ ဆိုးဆေးများအသုံးပြုထားသော မျှစ်နီမျှစ်ဝါ ပုဇွန်ချဉ်နီနီ အဝါရောင်ဆိုးထားသော ငါးပုဏ္ဏား ငါးမြွေထိုး ရွှေငါး ကြက်သား အရောင်ဆိုးထားသော ငရုတ်သီးမှုံ့ အရောင်တင်မှုံ့ နနွှင်းမှုံ့ ပုဇွန်ခြောက် လက်ဖက် လက်ဖက်ခြောက် ငပိ ပဲနီလေး ပဲဝါလေး မက်မန်းသီး ဆီးထုတ် ဒံပေါက်ဆိုးဆေး စသည်တို့သည် အသည်းရောဂါများ အစာအိမ်ရောဂါများနှင့် အစာအိမ်ကင်ဆာ အခြားကင်ဆာရောဂါများလည်း ဖြစ်စေတတ်သောကြောင့် လုံးဝရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။

၉။ အကင်များနှင့် ကင်ဆာရောဂါ

ပြည်ပနိုင်ငံမှ တင်သွင်းလာတဲ့ တုတ်ထိုးအကင်တွေမှာ သုံးထားတဲ့ တာရှည်ခံဆေးကလည်း ကင်ဆာရောဂါဖြစ်စေနိုင်ပြီး ဒီအသားကင်တွေကို (Freezer) တွေ အအေးခန်းတွေမှာ သိုလှောင်ထားတဲ့ အတွက်လည်း အောက်စီဂျင်ဓါတ်တိုးမှု (Oxidation) ဖြစ်ပြီး ကင်ဆာရောဂါကို ဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင်မသန့်တဲ့ ပြန်ကြော်ဆီ တွေနဲ့ ကြော်တဲ့အတွက် ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်ပြန်ရော။ ဒါကြောင့် အကင်များကို လုံးဝ လုံးဝ ရှောင်သင့်ပါတယ်။

၁၀။ သတိထားသင့်သော အသီးအနှံများ

ဓါတုဟော်မုန်းဆေးများအသုံးပြုထား၍ အဆမတန်ကြီးထွားနေသော မုံလာဥအဖြူများ အမြစ်တိုတို အလုံးတုတ်တုတ်နှင့် ပဲပင်ပေါက်များ ပိုးသတ်ဆေးအပြင်းစားသုံးထားသည့် ဂေါ်ဖီထုတ် ကိုက်လန် မုန်ညင်းရွက် ပန်းမုံလာထုပ် မုံညင်းထုတ်များ ဆေးစိမ်ဆေးဖျန်း၍ မှည့်နေသော သရက်သီး သင်္ဘောသီး လိမ္မော်သီး ပန်းသီး ငှက်ပျော်သီးစသည်တို့သည် ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သဖြင့် ရှောင်ရှားသင့်သည်။

Organic ဟုခေါ်သော ပိုးသတ်ဆေးမသုံးပဲ သဘာဝအတိုင်းပေါက်သည့် သစ်ဥသစ်ဖု သစ်သီးဝလံများ မိမိခြံထွက်သရက်သီး ခရမ်းချဉ်သီး ရုံးပတီသီး ချဉ်ပေါင် ငရုတ်သီး စသည်များကိုသာ စားသုံးသင့်ပါသည်။

၁၁။ ဖော်မလင်ခေါ် ဖော်မယ်ဒီဟိုက်နှင့် ကင်ဆာအန္တရယ်

ယခုအခါ ပဲပြားများ ချက်နို့ဆီနှင့် မုန့်ဟင်းခါးဖတ် မုန့်တီ (နန်းကြီး)ဖတ်များကို တာရှည်ခံအောင် လူသေကောင်တံင် မပုတ်မသိုးအောင်အသုံးပြုသော ဖော်မလင်ကို အသုံးပြုနေကြပါသည်။ ၎င်းဖော်မလင်ခေါ် ဖော်မယ်ဒီဟိုက်အဆိပ်ဓါတ်သည် ကင်ဆာရောဂါအမျိုးမျိုးကို ဆိုးရွားစွာဖြစ်ပေါ်စေ၍ လတ်ဆတ်သော လက်ညှစ်မုန့်ဖတ်များကိုသာ ရွေးချယ်စားသုံးကြပါ။

၁၂။ သတိထားရမည့်ရေချိုငါးပိ ငါးခြောက်နှင့် ငံပြာရည်

အချို့ရေချိုငါးပိများတွင် ယူရီးယား(ပုလဲ) ဓါတ်မြေသြဇာ ထည့်သွင်း ထားကြောင်း သိရသဖြင့် ယူရီးယား (၃) ဂရမ်နှင့်အထက် စားမိပါက အော့အန်ခြင်း သတိလစ်မေ့မျောခြင်း ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းနှင့် အသက်ဆုံးရှုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။ ထို့အပြင် ငါးခြောက်များလှန်းရာ တွင် ယင်မနား လောက်မတက်စေရန် တရုတ်နိုင်ငံမှလာသော (၉၀%) ယင်ဆေးခဲခေါ် (Tri Chlorophon) ပိုးသတ်ဆေး အသုံးပြုကြောင်း သိရှိရ၍ စားသုံးမိပါက လေဖြတ်လေငန်းရောဂါ အာရုံကြော နှင့် ကင်ဆာရောဂါများ ဖြစ်ပွားစေသည်။

၁၃။ ကင်ဆာဖြစ်စေသော ဝါးတူ

တစ်ခါသုံးဝါးတူတွင် သာမန် မျက်စေ့ဖြင့်မမြင်ရသော အသည်းကင်ဆာ ဖြစ်စေသည့် မှိုများပေါက်ဖွားလေ့ရှိသဖြင့် လုံးဝမသုံးသင့်ပါ။ သန့်ရှင်းသောဇွန်း ခရင်းကို အသုံးပြုပါ။

တရုတ်နိုင်ငံယူနမ်နယ်မှ တင်သွင်းသော တစ်ခါသုံးဝါးတူများတွင်လည်း မှိုမတက်စေရန် ကန့်ငွေ့ (Sulphur Dioxide) နှင့် (၄၈) နာရီ ပေါင်းခံပြီး ရေနံဖယောင်းနဲ့ အရောင်တင်တဲ့အခါ ကင်ဆာဖြစ်တဲ့ (Hydro Carbon) တစ်မျိုးပါလာပါတယ်။ ပြီးမှ ပိုဖြူသွားအောင် (Hydrogen Peroxide) ဆေးရည်နှင့်ပြုတ်ပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ (Sodium Pyro Phosphate) တွေပါ ထည့်ပြုတ်တယ်။ ဒါကြောင့်ဝါးတူများကို လုံးဝ အသုံးမပြုကြပါနဲ့။

မြန်မာနိုင်ငံသူနိုင်ငံသား အားလုံး ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသား အားလုံး ကျန်းမာချမ်းသာ၍ ဘေးဘယာဝေးကွာကြပါစေ။ ကင်ဆာရောဂါဝေဒနာဆိုးများမှ၎င်း အခြားရောဂါဝေဒနာဆိုးများမှ၎င်း လုံးဝလုံးဝ ကင်းစင်ကြပါစေရှင်။

မစန္ဒီသင်းမာဦး

ျမန္မာျပည္မွာ အားရပါးရ စားသုံးေနၾကတဲ့ ကင္ဆာေအးဂ်င့္ စားေသာက္ကုန္နဲ႔ ပစၥည္းမ်ားအေၾကာင္း

ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ကမၻာ့ကင္ဆာေရာဂါ အျဖစ္ပြားဆုံး (၁၀) နိုင္ငံတြင္ ပါဝင္လၽွက္ရွိသည္။ မိသားစုတစုထဲတြင္ ကင္ဆာေဝဒနာရွင္ (၃) ဦးထက္မနည္း ေတြ႕ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အရမ္းအျဖစ္မ်ားၿပီး ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ေစတတ္သည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို မျဖစ္ခင္ ေရွာင္ရွားနိုင္ေအာင္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။

၁။ ကင္ဆာေၾကာက္ရင္ ပလတ္စတစ္နဲ႔ ေဖာ့ဗူးေရွာင္

ပလပ္စတစ္တြင္ပါဝင္ေသာ ကင္ဆာျဖစ္ေစသည့္ စတိုင္ရင္း (Styrene) ဓါတ္ႏွင့္ ဒိုင္ေအာက္ဇင္းဓါတ္မ်ားသည္ ပူေသာအစားအစာ ဆီပါဝင္ေသာအစားအစာႏွင့္ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ အစားအစာကို ပလပ္စတစ္ႏွင့္ထည့္၍ သိုေလွာင္ထားပါက အစားအေသာက္ထဲသို႔ ဓါတ္ျပဳေပ်ာ္ဝင္၍ ရင္သားကင္ဆာႏွင့္ ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳး ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲျဖစ္ျခင္းႏွင့္ မ်ိဳးပြားမႈကို ထိခိုက္ျခင္းတို႔ကိုျဖစ္ေစပါသည္။ (သားသမီးမရေသာစုံတြဲမ်ား သတိခ်ပ္ၾကပါ။)

ေမြးကာစကေလးမ်ားကို ပလတ္စတစ္နို႔ဗူးျဖင့္ နို႔မႈန႔္တိုက္ျခင္းကို လုံးဝေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။ မိခင္နို႔ကို တိုက္ေကၽြးျခင္းသည္သာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္သည္။ စတီးခ်ိဳင့္ ဖန္ဗူး အင္ဖက္ စကၠဴတို႔ျဖင့္ ေျပာင္းလဲထုတ္ပိုးၾကပါစို႔။ မယ္လမင္းပန္းကန္ျပားသည္လည္း အပူႏွင့္ထိေတြ႕လၽွင္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးေစျခင္းႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစ၍ ေႂကြပန္းကန္ စတီးပန္းကန္မ်ား ေျပာင္းလဲအသုံးျပဳပါ။

၂။ ကေလးေတြေရွာင္ရမည့္ ေလေဖာင္းမုန႔္မ်ား

တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေက်ာင္းမုန႔္ေစ်းတန္းတြင္ ေရာင္းခ်ေနသည့္ ေလေဖာင္းမုန႔္မ်ား (အာလူးေၾကာ္/ေခ်ာင္း ဘယာေၾကာ္/ေခ်ာင္း ၾကက္သြန္ေၾကာ္ ငါးမုန႔္ေၾကာ္ စနက္ခ္ Snack မ်ား) စသည္တို႔သည္ ေၾကာ္ၿပီးသားဆီမ်ားကို မစြန္းပစ္ပဲ အႀကိမ္ (၅၀) ထက္မနည္း ျပန္ေၾကာ္ေနသည္ကို ေတာင္ဒဂုံစက္မႈဇုံရွိ စက္႐ုံတ႐ုံတြင္ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရသည္။

ထိုဆီမ်ား၏ အေရာင္သည္ ကတၱရာေစးလို မဲနက္ေနသည္။ ထိုအေၾကာ္မ်ားကို မေအးမီ ပလတ္စတစ္ပါကင္ထဲသို႔ထည့္၍ ပလတ္စတစ္မွ ကင္ဆာျဖစ္ေစတတ္ေသာ ဓါတ္သတၳဳမ်ား ထိုအေၾကာ္ထဲသို႔ ဝင္ေရာက္သည့္အျပင္ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွေသာ ျပန္ေၾကာ္ဆီ အနက္ေရာင္မ်ားသည္လည္း အသည္းကင္ဆာႏွင့္ အျခားကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေစ၍ ထိုေလေဖာင္းမုန႔္မ်ားကို လုံးဝမစားသင့္ေပ။ ျပည္ပနိုင္ငံမွလာေသာ ပီေကမ်ားတြင္လည္း သၾကားတု တားျမစ္ဆိုးေဆး ပလတ္စတစ္ ရာဘာမ်ားႏွင့္ ျပဳလုပ္ၿပီး ပီေကအခ်ိဳ႕တြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ တိုက္ေတနီယမ္ဓါတ္ ပါဝင္ျခင္းေၾကာင့္ လုံးဝမစားသင့္ေပ။

၃။ ျပန္ေၾကာ္ဆီႏွင့္ ကင္ဆာအႏၲရာယ္

ေရေျမာင္းဆီေခၚ ျပန္ေၾကာ္ဆီမ်ားသည္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမူဆယ္ ၁၀၅ မိုင္ လမ္းေၾကာင္းမွ ဝင္ေရာက္လာသလို ထိုင္းနိုင္ငံ ရေနာင္းေကာ့ေသာင္း ျမဝတီနယ္စပ္မွလည္း ဝင္ေရာက္လာကာ ဓါတုေဆးမ်ားျဖင့္ အေရာင္ခၽြတ္ ပဲဆီအနံ့ထည့္ကာ ဆီေစ်းကြက္တြင္ ပဲဆီသန႔္ဟု တံဆိပ္ကပ္၍၎ တံဆိပ္မကပ္ပဲ အလြတ္ေရာင္းခ်၍၎ က်ပ္ ၂၅၀၀, ၃၀၀၀ က်ပ္ ပတ္ဝန္းက်င္ျဖင့္ ေရာင္းခ်သည္။

လမ္းေဘးလက္ဖက္ရည္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ စားဖြယ္စုံဆိုင္ႀကီးမ်ားကို စစ္ေဆးရာ (၁၀) ဆိုင္ကို စစ္ေဆးရာတြင္ (၁၀) လုံး အင္ဂ်င္ဝိုင္ အေဟာင္းလို ညိဳမဲေနေသာ ျပန္ေၾကာ္ဆီမ်ားျဖင့္ စမူဆာ အီၾကာေကြး မ်ားကိုေၾကာ္ေနသျဖင့္ ၎တို႔ကို စားသုံးမိပါက ပန္ကရိယကင္ဆာ အသံအိုးကင္ဆာ အစာအိမ္လမ္းေၾကာင္းကင္ဆာ အူမႀကီးကင္ဆာ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုျဖစ္ေစသည္။

၄။ အခ်ိဳမႈန႔္ႏွင့္ ၾကက္သားမႈန႔္မ်ား

ၾကက္သားမႈန႔္ အခ်ိဳမႈန႔္တြင္ ပါဝင္ေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားသည္ ဦးေဏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာထိခိုက္ေစ၍ ေလျဖတ္ေလငန္းေရာဂါ ေလးဖက္နာေရာဂါ ႏွလုံးေရာဂါ ေက်ာက္ကပ္ခ်ိဳ႕ယြင္းပ်က္စီးေစေသာေရာဂါ အရိုးပြ အရိုးပါး အရိုးကၽြတ္ဆတ္ေသာေရာဂါ ဆီးခ်ိဳ ေသြးခ်ိဳ ေသြးတိုးေရာဂါမ်ားကို ျဖစ္ပြားေစ၍ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါသည္။

၎တို႔အစား ငါးကို ၾကက္သြန္အျဖဴ အနီ ဂ်င္း တို႔ျဖင့္ ငါးကို ျပဳတ္ကာ ငါးရိုးထြင္၍ ဆီတစက္ႏွစ္စက္ထည့္ၿပီး ေလွာ္ပါ။ ထိုငါးအမႈန႔္ကို ေျခာက္ေနေအာင္ေလွာ္ၿပီး ဟင္းခ်က္သည့္အခါတိုင္း ထည့္သုံးပါ။ ေရခဲေသတၱာထဲထားလၽွင္ ၃ ရက္ ခန႔္ခံပါသည္။ ငါးတြင္ Omega-3 ဓါတ္အမ်ားဆုံးပါသည္။

၅။ ျခင္ေဆးေခြအႏၲရာယ္

ႏွာေခါင္းကင္ဆာ အဆုတ္ကင္ဆာ အသက္ရႉလမ္းေၾကာင္းကင္ဆာတို႔ကို ျဖစ္ပြားေစေသာ ျခင္ေဆးေခြတြင္ ဓာတုပိုးသတ္ေဆးမ်ားထဲ၌ အျပင္းထန္ဆုံးဟု သတ္မွတ္ထားေသာ (S.2) ပိုးသတ္ေဆး လႊစာမႈန႔္ ဗိုင္ဒါေကာ္ ဆိုးေဆးႏွင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစတတ္ေသာ ေဖာ္မယ္ဒီဟိုက္ မီဖာဖလူသရင္း ႏွင့္ ဓာတုအေမႊးအႀကိဳင္တို႔ပါဝင္သည္။ ၎အျပင္ အျပင္းထန္ဆုံး အဆိပ္ တမ်ိဳးျဖစ္သည့္ Benzene (ဘန္ဇိုင္း) ကာစီနိုဂ်င္တစ္မ်ိဳးပါဝင္ၿပီး အာ႐ုံေၾကာမွစ၍ ရိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီ အထိ အဆိပ္ျဖစ္ေစသည္။

ျခင္ေဆးေခြတေခြ၏ အဆိပ္ဓါတ္သည္ စီးကရက္အလိပ္ေပါင္း (၁၃၇) လိပ္မွ ထြက္ရွိေသာ အဆိပ္မႈန႔္ပမာဏႏွင့္ ညီမၽွ၍ ေဝးေဝးကေရွာင္ၾကဖို႔ သတိေပးလိုက္ရပါသည္။ အေမႊးတိုင္မ်ားသည္လည္း ျခင္ေဆးေခြကဲ့သို႔ပင္ အႏၲရယ္ရွိလုံးဝမသုံးအပ္ေပ။ ျခင္ေဆးေခြအစား နႏႊင္းမႈန႔္ႏွင့္ နႏႊင္းတက္ကို အသုံးျပဳပါ။

၆။ အခ်ိဳရည္မ်ားႏွင့္ ဂ်ယ္လီမ်ား

အခ်ိဳရည္ဗူးမ်ားတြင္ တားျမစ္ဆိုးေဆး တာရွည္ခံေဆး သၾကားထက္အဆ (၂၀၀) ပိုမို ခ်ိဳေစေသာ ပါဝါသၾကားႏွင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ႏွင့္ ကဖိန္းဓါတ္မ်ားပါဝင္၍ ခံတြင္းကင္ဆာ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အဝလြန္ေရာဂါ အသည္းကင္ဆာေရာဂါတို႔ကို ျဖစ္ပြားေစသည္။ ထို႔အတူ ဂ်ယ္လီဗူးမ်ားတြင္လည္း တ႐ုတ္မွလာေသာ ဂ်ယ္လီေပါင္ဒါ တာရွည္ခံေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး ပါဝင္၍ ကေလးမ်ားကို လုံးဝမေကၽြးသင့္ပါ။

၇။ ေကာ္ဖီမစ္မ်ား

ကဖိန္း ေကာ္ဖီအနံ့ အခ်ိဳ႕ေကာ္ဖီမစ္စ္မ်ားတြင္ ထန္းလၽွက္ဂ်ိဳးမ်ားပါဝင္ပါသည္။ ထန္းလ်က္ဂ်ိဳးမွာ ရံဖန္ရံခါ ေသာက္သုံးလၽွင္ ျပႆနာမရွိေသာ္လည္း ေရရွည္ေန႔စဥ္ေသာက္သုံးလၽွင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစ၍ မေသာက္သုံးသင့္ပါ။

ထို႔ျပင္ ေကာ္ဖီမစ္စ္တြင္ ပါဝင္ေသာ (Creamer) မွာ နို႔ဆီအရသာ မ်ိဳးခံစားနိုင္ရန္ ေရမွာ (Milk Fat) က အလြယ္တကူမေပ်ာ္ဝင္နိုင္၍ ေပ်ာ္ဝင္နိုင္ေသာအဆီ (Hydro generated vegetable fat) ႏွင့္ အစားထိုးထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေကာ္ဖီမစ္မ်ားကို ေရရွည္ေသာက္သုံးပါက ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ေသြးတိုးေရာဂါ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း ႏွလုံးေသြးတိုးေရာဂါ စိတ္က်ေရာဂါ ရင္သားကင္ဆာ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ ဆီးႀကိတ္ကင္ဆာ ပန္ကရိယကင္ဆာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပဋိသေႏၶမတည္နိုင္ျခင္းႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစ၍ လုံးဝမေသာက္သုံးသင့္ပါ။

သဘာဝေကာ္ဖီေစ့ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေကာ္ဖီမႈံ႔စစ္စစ္ သၾကား နို႔ စသည္တို႔ျဖင့္ ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ေသာ ေကာ္ဖီကိုသာ ေသာက္သုံးသင့္ပါသည္။

၈။ ေရာင္စုံဆိုးေဆးမ်ားႏွင့္ အစားအေသာက္မ်ား

တားျမစ္အႏၲရယ္ရွိ ဆိုးေဆးမ်ားအသုံးျပဳထားေသာ မၽွစ္နီမၽွစ္ဝါ ပုဇြန္ခ်ဥ္နီနီ အဝါေရာင္ဆိုးထားေသာ ငါးပုဏၰား ငါးေႁမြထိုး ေရႊငါး ၾကက္သား အေရာင္ဆိုးထားေသာ င႐ုတ္သီးမႈံ႔ အေရာင္တင္မႈံ႔ နႏႊင္းမႈံ႔ ပုဇြန္ေျခာက္ လက္ဖက္ လက္ဖက္ေျခာက္ ငပိ ပဲနီေလး ပဲဝါေလး မက္မန္းသီး ဆီးထုတ္ ဒံေပါက္ဆိုးေဆး စသည္တို႔သည္ အသည္းေရာဂါမ်ား အစာအိမ္ေရာဂါမ်ားႏွင့္ အစာအိမ္ကင္ဆာ အျခားကင္ဆာေရာဂါမ်ားလည္း ျဖစ္ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ လုံးဝေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါသည္။

၉။ အကင္မ်ားႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါ

ျပည္ပနိုင္ငံမွ တင္သြင္းလာတဲ့ တုတ္ထိုးအကင္ေတြမွာ သုံးထားတဲ့ တာရွည္ခံေဆးကလည္း ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေစနိုင္ၿပီး ဒီအသားကင္ေတြကို (Freezer) ေတြ အေအးခန္းေတြမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ အတြက္လည္း ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္တိုးမႈ (Oxidation) ျဖစ္ၿပီး ကင္ဆာေရာဂါကို ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္မသန႔္တဲ့ ျပန္ေၾကာ္ဆီ ေတြနဲ႔ ေၾကာ္တဲ့အတြက္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္ျပန္ေရာ။ ဒါေၾကာင့္ အကင္မ်ားကို လုံးဝ လုံးဝ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။

၁၀။ သတိထားသင့္ေသာ အသီးအႏွံမ်ား

ဓါတုေဟာ္မုန္းေဆးမ်ားအသုံးျပဳထား၍ အဆမတန္ႀကီးထြားေနေသာ မုံလာဥအျဖဴမ်ား အျမစ္တိုတို အလုံးတုတ္တုတ္ႏွင့္ ပဲပင္ေပါက္မ်ား ပိုးသတ္ေဆးအျပင္းစားသုံးထားသည့္ ေဂၚဖီထုတ္ ကိုက္လန္ မုန္ညင္းရြက္ ပန္းမုံလာထုပ္ မုံညင္းထုတ္မ်ား ေဆးစိမ္ေဆးဖ်န္း၍ မွည့္ေနေသာ သရက္သီး သေဘၤာသီး လိေမၼာ္သီး ပန္းသီး ငွက္ေပ်ာ္သီးစသည္တို႔သည္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္သျဖင့္ ေရွာင္ရွားသင့္သည္။

Organic ဟုေခၚေသာ ပိုးသတ္ေဆးမသုံးပဲ သဘာဝအတိုင္းေပါက္သည့္ သစ္ဥသစ္ဖု သစ္သီးဝလံမ်ား မိမိၿခံထြက္သရက္သီး ခရမ္းခ်ဥ္သီး ႐ုံးပတီသီး ခ်ဥ္ေပါင္ င႐ုတ္သီး စသည္မ်ားကိုသာ စားသုံးသင့္ပါသည္။

၁၁။ ေဖာ္မလင္ေခၚ ေဖာ္မယ္ဒီဟိုက္ႏွင့္ ကင္ဆာအႏၲရယ္

ယခုအခါ ပဲျပားမ်ား ခ်က္နို႔ဆီႏွင့္ မုန႔္ဟင္းခါးဖတ္ မုန႔္တီ (နန္းႀကီး)ဖတ္မ်ားကို တာရွည္ခံေအာင္ လူေသေကာင္တံင္ မပုတ္မသိုးေအာင္အသုံးျပဳေသာ ေဖာ္မလင္ကို အသုံးျပဳေနၾကပါသည္။ ၎ေဖာ္မလင္ေခၚ ေဖာ္မယ္ဒီဟိုက္အဆိပ္ဓါတ္သည္ ကင္ဆာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဆိုးရြားစြာျဖစ္ေပၚေစ၍ လတ္ဆတ္ေသာ လက္ညႇစ္မုန႔္ဖတ္မ်ားကိုသာ ေရြးခ်ယ္စားသုံးၾကပါ။

၁၂။ သတိထားရမည့္ေရခ်ိဳငါးပိ ငါးေျခာက္ႏွင့္ ငံျပာရည္

အခ်ိဳ႕ေရခ်ိဳငါးပိမ်ားတြင္ ယူရီးယား(ပုလဲ) ဓါတ္ေျမၾသဇာ ထည့္သြင္း ထားေၾကာင္း သိရသျဖင့္ ယူရီးယား (၃) ဂရမ္ႏွင့္အထက္ စားမိပါက ေအာ့အန္ျခင္း သတိလစ္ေမ့ေမ်ာျခင္း ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္းႏွင့္ အသက္ဆုံးရႈံးသည္အထိ ျဖစ္နိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ငါးေျခာက္မ်ားလွန္းရာ တြင္ ယင္မနား ေလာက္မတက္ေစရန္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွလာေသာ (၉၀%) ယင္ေဆးခဲေခၚ (Tri Chlorophon) ပိုးသတ္ေဆး အသုံးျပဳေၾကာင္း သိရွိရ၍ စားသုံးမိပါက ေလျဖတ္ေလငန္းေရာဂါ အာ႐ုံေၾကာ ႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေစသည္။

၁၃။ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဝါးတူ

တစ္ခါသုံးဝါးတူတြင္ သာမန္ မ်က္ေစ့ျဖင့္မျမင္ရေသာ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ေစသည့္ မွိုမ်ားေပါက္ဖြားေလ့ရွိသျဖင့္ လုံးဝမသုံးသင့္ပါ။ သန႔္ရွင္းေသာဇြန္း ခရင္းကို အသုံးျပဳပါ။

တ႐ုတ္နိုင္ငံယူနမ္နယ္မွ တင္သြင္းေသာ တစ္ခါသုံးဝါးတူမ်ားတြင္လည္း မွိုမတက္ေစရန္ ကန႔္ေငြ႕ (Sulphur Dioxide) ႏွင့္ (၄၈) နာရီ ေပါင္းခံၿပီး ေရနံဖေယာင္းနဲ႔ အေရာင္တင္တဲ့အခါ ကင္ဆာျဖစ္တဲ့ (Hydro Carbon) တစ္မ်ိဳးပါလာပါတယ္။ ၿပီးမွ ပိုျဖဴသြားေအာင္ (Hydrogen Peroxide) ေဆးရည္ႏွင့္ျပဳတ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ (Sodium Pyro Phosphate) ေတြပါ ထည့္ျပဳတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ဝါးတူမ်ားကို လုံးဝ အသုံးမျပဳၾကပါနဲ႔။

ျမန္မာနိုင္ငံသူနိုင္ငံသား အားလုံး ကမၻာသူကမၻာသား အားလုံး က်န္းမာခ်မ္းသာ၍ ေဘးဘယာေဝးကြာၾကပါေစ။ ကင္ဆာေရာဂါေဝဒနာဆိုးမ်ားမွ၎ အျခားေရာဂါေဝဒနာဆိုးမ်ားမွ၎ လုံးဝလုံးဝ ကင္းစင္ၾကပါေစရွင္။

မစႏၵီသင္းမာဦး