ရာသီဥတုအခြေအနေမြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးမှာ အေးမြကြည်လင်သာယာနေပါလိမ့်မယ်မိုးရွာသွန်းနိုင်ခြင်းမရှိပါဘူးဆောင်းလေညှင်းလေးကအေးမြသာယာမှုကိုသာပေးတော်မူပါလိမ့်မယ် ။
အယ်နီညို ပြန်လာမယ် သတိ..
၂၀၂၃ ဖေဖော်ဝါရီလ မှဧပြီလအတွင်း ဘက်မလိုက်ကြားနေပုံမှန်ရာသီဥတုဖြစ်ပြီး ဇွန်လမှစတင်ကာ အယ်နီညို #ElNino ရာသီဥတုကိုရောက်ရှိရန်အရိပ်အယောင်ပြသနေပါတယ်
လာနီညာ= အေးမြတဲ့ဥတု
အယ်နီညို= ပူပြင်းခြောက်သွေ့ဥတု
အယ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်ပေါ်စဥ် ဖြစ်ပေါ်နိုင်တဲ့သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များမှာ..
ပူပြင်းခြောက်သွေ့ခြင်းအပူလှိုင်းကြောင့် လူနှင့်သတ္တဝါများ Heat strokeကြောင့်အသက်သေဆုံးတဲ့အထိဖြစ်နိုင်းခြင်းတောမီးလောင်ခြင်း ကောက်ပဲသီးနှံများပျက်စီးဆုံးရှုံးနိုင်ခြင်းအစရှိသဖြင့်ကြုံတွေရနိုင်ပါတယ်
2023-2024 အယ်နီညို ပြန်လာမှာဖြစ်လို့ အပူလှိုင်းအထူးသတိပြုကြရပါလိမ့်မယ် ။
ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့်အတူ ပိုမိုပူနွေးလာမှုကို ကမ္ဘာကြီးသည် ယခုအချိန်အထိ ကြုံတွေ့နေရသောကြောင့် အပူချိန်စံချိန်သစ်များ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်
ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်သည် အယ်လ်နီညိုကာလတွင် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ၏ နေရာအနှံ့အပြားရှိ ရေမျက်နှာပြင်သည် ပုံမှန်ထက် ပိုမိုပူနွေးလာစေရန် လေနှင့် သမုဒ္ဒရာရေစီးကြောင်းများကြား အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပါတယ်
တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ်ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာတဲ့ကမ္ဘာ့အကျပ်အတည်းနှင့်အတူ 2023-2024 မှာ #ElNino အယ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သဖြင့် ပိမိုပူပြင်းမှုတွေကြုံတွေရနိုင်တယ်လို့ ရာသ၎င်းဥတုပညာရှင်များနှင့်သိပ္ပံပညာရှင်များကဆိုထားပါတယ်
ကြိုတင်သတိပေးချက်
2023 2024 အယ်နီညိုရာသီဥတု
အာဖရိကတိုက်ကြီး အယ်နီညိုရာသီဥတုဆိုးရွားပြင်းထန်နိုင်ပြီး သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြီးကျရောက်နိုင်ပါတယ်
ဥရောပတိုက် အာရှတိုက် သြစတြေးလျတိုက်ကြီးတွေမှာ ဆိုးရွားပူပြင်းတဲ့ အပူလှိုင်းများသက်ရောက်နိုင်သဖြင့် ရေအခက်အခဲနှင့်စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲများကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်
လာနီညာ အယ်နီညိုနှင့် ကြားဘက်မလိုက်ရာသီဥတုတွေသည် ကမ္ဘာကြီးမှာတစ်လှည့်စီထပ်ခါတလဲလဲပြောင်းလည်းဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်
2023 နှစ်လယ်ပိုင်းတွင် လာနီညာရာသီဥတု ကုန်ဆုံးတော့မည်ဖြစ်ပြီး၂၀၂၃ အောက်တိုဘာ နိုဝင်ဘာ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၄ ဇန်နဝါရီလ ဖေဖော်ဝါရီလ မတ်လတွေမှာ ဘက်မလိုက်ကြားနေကာလသို့ရွှေးပြောင်းနိုင်ဘွယ်ရှိပြီ ၂၀၂၄မှာ အယ်နီညိုပြင်းထန်နိုင်ပါတယ်
အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဉ်၏ သက်ရောက်မှုသည် အပူချိန် ၁.၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ သက်ရောက်နိုင်ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ပြင်းထန်သော အပူရှိန်ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်
ဘာတွေကြိုတင်ပြင်ဆင်ရမလည်း..
ပူပြင်းခြောက်သွေ့နိုင်မှုကြောင့် သောက်သုံးရေပြတ်လပ်နိုင်သဖြင့် သောက်သုံးရေကန်များတည်ဆောက်ပြီး ရေပြတ်လပ်မှုမရှိအောင် သောက်သုံးရေသိုလှောင်ထားကြရမည်ဖြစ်ပါတယ် အရိပ့်ရအပင်များစိုက်ပျိုးထားကြပါ
ဘယ်နေ့ဘယ်ရက်မှာ အပူးလှိုင်း heat wave ဖြစ်မယ်လို့ခနအ့မှန်းပေးတဲ့ရက်တွေမှာ မနက် ၁၀ နာရီမှ ညနေ၅နာရီအတွင်း လွင်ထီးခေါင်လွင်ပြင်တွေကို မထွက်ပဲ အရိပ်အာဝါသကောင်းတဲ့နေရာမှာနေထိုင်ကြရပါမယ်
အဆိုပါအချိန်အတွင်းရေမချိုးကြပါနှင့် စနိုးတာဝါနှင့်မသုတ်ရပါ ဂုတ်ပိုးကိုရေမစွတ်ရပါဘူး ခြောက်သွေ့တဲ့ပဝါနှင့်သာသုတ်ရပါမယ်
ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနှင့်အတူ ရာသီဥတုဖြစ်စဥ်ပြောင်းလည်းလာခဲ့ပြီး ရာသီဥကြောင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များဖြစ်ပေါ်နိုင်တဲ့အလားအလာရာခိုင်နှုန်း%တစ်ဖြေးဖြေပိုမိုမြင့်တက်လာနေပါတယ် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်နိုင်မှုကို မိုးလေဝသနှင့်ရာသီဥတုအခြေအနေကြိုတင်သိရှိကြခြင်းဖြင့်သာ အန္တရာယ်မှလွှတ်မြောက်အောင်စီမံခန့်ခွဲလုပ်ဆောင်နိုင်ကြပါတယ်
ဒါကြောင့် ရာသီဥတုအခြေအနေကြိုတင်သိရှိစေရန် မင်းဂွတ်သီးလေး လေ့လာဆည်းပူးသင်ယူတတ်မြောက်ထားတဲ့ Meteorological ပညာရပ်ဖြင့် လူသားတွေအကျိုးအတွက်အစွမ်းကုန်ကြိုးစားလုဏ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နေပါတယ်
တစ်နှစ်ကြိုတင်အဝေးကြီးခန့်မှန်းပေးနေတာက ကြိုတင်သိရှိပြီး အပူလှိုင်းအန္တရာယ်မှကာကွယ်လွတ်မြောက်နိုင်ကြစေရန်အတွက်ဖြစ်ပါတယ်
#မင်း ဂွတ် သီး Su Su San
zawgyi,
❄❄❄❄❄ရာသီဥတုအေျခအေနျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ ေအးျမၾကည္လင္သာယာေနပါလိမ့္မ ယ္မိုး ႐ြာသြန္းႏိုင္ျခင္းမရွိပါဘူးေဆာင္းေလညႇင္းေလးကေအးျမသာယာမႈကိုသာေပးေတာ္မူပါလိမ့္မယ္
အယ္နီညိဳ ျပန္လာမယ္ သတိ…
၂၀၂၃ ေဖေဖာ္ဝါရီလ မွဧၿပီလအတြင္း ဘက္မလိုက္ၾကားေနပုံမွန္ရာသီဥတုျဖစ္ၿပီး ဇြန္လမွစတင္ကာ အယ္နီညိဳ #ElNino ရာသီဥတုကိုေရာက္ရွိရန္အရိပ္အေယာင္ျပသေနပါတယ္ ။
လာနီညာ= ေအးျမတဲ့ဥတု
အယ္နီညိဳ= ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ဥတု
အယ္နီညိဳရာသီဥတုျဖစ္ေပၚစဥ္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ားမွာ..
ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ျခင္းအပူလႈိင္းေၾကာင့္ လူႏွင့္သတၱဝါမ်ား Heat strokeေၾကာင့္အသက္ေသဆုံးတဲ့အထိျဖစ္ႏိုင္းျခင္းေတာမီးေလာင္ျခင္း ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ားပ်က္စီးဆုံးရႈံးႏိုင္ျခင္းအစရွိသျဖင့္ႀကဳံေတြရႏိုင္ပါတယ္
2023-2024 အယ္နီညိဳ ျပန္လာမွာျဖစ္လို႔ အပူလႈိင္းအထူးသတိျပဳၾကရပါလိမ့္မယ္ ။
ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္အတူ ပိုမိုပူေႏြးလာမႈကို ကမာၻႀကီးသည္ ယခုအခ်ိန္အထိ ႀကဳံေတြ႕ေနရေသာေၾကာင့္ အပူခ်ိန္စံခ်ိန္သစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္
ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္သည္ အယ္လ္နီညိဳကာလတြင္ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ၏ ေနရာအႏွံ႔အျပားရွိ ေရမ်က္ႏွာျပင္သည္ ပုံမွန္ထက္ ပိုမိုပူေႏြးလာေစရန္ ေလႏွင့္ သမုဒၵရာေရစီးေၾကာင္းမ်ားၾကား အျပန္အလွန္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။
တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ကမာၻႀကီးပူေႏြးလာတဲ့ကမာၻ႔အက်ပ္အတည္းႏွင့္အတူ 2023/2024 မွာ #ElNino အယ္နီညိဳရာသီဥတုျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သျဖင့္ ပိမိုပူျပင္းမႈေတြႀကဳံေတြရႏိုင္တယ္လို႔ ရာသ၎ဥတုပညာရွင္မ်ားႏွင့္သိပၸံပညာရွင္မ်ားကဆိုထားပါတယ္ ။
ႀကိဳတင္သတိေပးခ်က္
2023 / 2024 အယ္နီညိဳရာသီဥတု
အာဖရိကတိုက္ႀကီး အယ္နီညိဳရာသီဥတုဆိုး႐ြားျပင္းထန္ႏိုင္ၿပီး သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ႀကီးက်ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္
ဥေရာပတိုက္ အာရွတိုက္ ၾသစေၾတးလ်တိုက္ႀကီးေတြမွာ ဆိုး႐ြားပူျပင္းတဲ့ အပူလႈိင္းမ်ားသက္ေရာက္ႏိုင္သျဖင့္ ေရအခက္အခဲႏွင့္စားနပ္ရိကၡာအခက္အခဲမ်ားႀကဳံေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္
လာနီညာ အယ္နီညိဳႏွင့္ ၾကားဘက္မလိုက္ရာသီဥတုေတြသည္ ကမာၻႀကီးမွာတစ္လွည့္စီထပ္ခါတလဲလဲေျပာင္းလည္းျဖစ္ေပၚေနပါတယ္
2023 ႏွစ္လယ္ပိုင္းတြင္ လာနီညာရာသီဥတု ကုန္ဆုံးေတာ့မည္ျဖစ္ၿပီး၂၀၂၃ ေအာက္တိုဘာ ႏိုဝင္ဘာ ဒီဇင္ဘာလႏွင့္ ၂၀၂၄ ဇန္နဝါရီလ ေဖေဖာ္ဝါရီလ မတ္လေတြမွာ ဘက္မလိုက္ၾကားေနကာလသို႔ေ႐ႊးေျပာင္းႏိုင္ဘြယ္ရွိၿပီ ၂၀၂၄မွာ အယ္နီညိဳျပင္းထန္ႏိုင္ပါတယ္
အယ္လ္နီညိဳျဖစ္စဥ္၏ သက္ေရာက္မႈသည္ အပူခ်ိန္ ၁.၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ သက္ေရာက္ႏိုင္ၿပီး ကမာၻတစ္ဝွမ္းတြင္ ျပင္းထန္ေသာ အပူရွိန္ကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္ ။
ဘာေတြႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ရမလည္း..
ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ႏိုင္မႈေၾကာင့္ ေသာက္သုံးေရျပတ္လပ္ႏိုင္သျဖင့္ ေသာက္သုံးေရကန္မ်ားတည္ေဆာက္ၿပီး ေရျပတ္လပ္မႈမရွိေအာင္ ေသာက္သုံးေရသိုေလွာင္ထားၾကရမည္ျဖစ္ပါတယ္ အရိပ့္ရအပင္မ်ားစိုက္ပ်ိဳးထားၾကပါ ။
ဘယ္ေန႔ဘယ္ရက္မွာ အပူးလႈိင္း heat wave ျဖစ္မယ္လို႔ခနအ့မွန္းေပးတဲ့ရက္ေတြမွာ မနက္ ၁၀ နာရီမွ ညေန၅နာရီအတြင္း လြင္ထီးေခါင္လြင္ျပင္ေတြကို မထြက္ပဲ အရိပ္အာဝါသေကာင္းတဲ့ေနရာမွာေနထိုင္ၾကရပါမယ္ ။
အဆိုပါအခ်ိန္အတြင္းေရမခ်ိဳးၾကပါႏွင့္ စႏိုးတာဝါႏွင့္မသုတ္ရပါ ဂုတ္ပိုးကိုေရမစြတ္ရပါဘူး ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ပဝါႏွင့္သာသုတ္ရပါမယ္ ။
ကမာၻႀကီးပူေႏြးလာမႈႏွင့္အတူ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ေျပာင္းလည္းလာခဲ့ၿပီး ရာသီဥေၾကာင့္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္တဲ့အလားအလာရာခိုင္ႏႈန္း%တစ္ေျဖးေျဖပိုမိုျမင့္တက္လာေနပါတယ္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ျဖစ္ေပၚႏိုင္မႈကို မိုးေလဝသႏွင့္ရာသီဥတုအေျခအေနႀကိဳတင္သိရွိၾကျခင္းျဖင့္သာ အႏၲရာယ္မွလႊတ္ေျမာက္ေအာင္စီမံခန္႔ခြဲလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ရာသီဥတုအေျခအေနႀကိဳတင္သိရွိေစရန္ မင္းဂြတ္သီးေလး ေလ့လာဆည္းပူးသင္ယူတတ္ေျမာက္ထားတဲ့ Meteorological ပညာရပ္ျဖင့္ လူသားေတြအက်ိဳးအတြက္အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားလုဏ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ေနပါတယ္ ။
တစ္ႏွစ္ႀကိဳတင္အေဝးႀကီးခန္႔မွန္းေပးေနတာက ႀကိဳတင္သိရွိၿပီး အပူလႈိင္းအႏၲရာယ္မွကာကြယ္လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ၾကေစရန္အတြက္ျဖစ္ပါတယ္ ။
#မင္း ဂြတ္ သီး Su Su San
