ဆနျဆေးရနေဲ့ ခေါငျးလြှောျကွမယျ
ဆနျဆေးရေ ဆိုတာဟာ ကြှနျတောျတို့ နေ့စဉျစားတဲ့ဆနျကို ထမငျးအဖွစျမခကြျခငျမှာ ရနေဲ့ ဆနျကို ဆေးရာကနေ ရတဲ့ ရပေါ။ကြှနျတောျတို့ အတောျမြားမြားကတော့ ဆနျဆေးရကေို သှနျပစျကွလေ့ရှိပါတယျ
သို့သောျ ရှေးယခငျကတညျးက ဆနျဆေးရရေဲ့ အကြိုးအာနိသငျကိုသိပွီး ဆနျဆေးရကေို အလှအပအတှကျသုံးခဲ့တဲ့ လူတှလေညျးရှိပါတယျ။သုတသေနပညာရှငျမြားရဲ့ အဆိုအရ ဂပြနျနိုငျငံရဲ့ H e i a n ခတျေ (794 AD – 1185) မှာ ဂပြနျအမြိုးသမီးတှရေဲ့ ဆံပငျအရှညျဟာ ခေါငျးကနေ ခွဖြေားထိရှိပွီး ဆံသားကလညျးကောငျးတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
အဲ့လိုဆံပငျရှညျပွီး ဆံသားကောငျးဖို့ကို ဆနျဆေးရညျနဲ့ ခေါငျးလြှောျခဲ့ကွတယျလို့ သုတသေနပညာရှငျမြားက ဆိုပါတယျ။အဲ့ခတျေကာလက တောျတောျကွာခဲ့ပွီဆိုတော့ တခြို့တှအေနနေဲ့ ယုံခငြျမှ ယုံပါလိမျ့မယျ။
ဒါပမေယျ့ အဲ့ခတျေက ဂပြနျအမြိုးသမီးတှရေဲ့ ဆံပငျအရှညျလိုမြိုး အခုခတျေ တရုတျနိုငျငံ H u a n g l u o ရှာက Yao လူမြိုးစုတှမှော တှေ့နိုငျပါတယျ။ အဲ့လူမြိုးစုတှရေဲ့ ဆံပငျအရှညျက ခွောကျပနေီးပါးရှိလို့ ဂရငျးနစျ မှတျတမျးစာအုပျမှာ တောငျဖောျပွခွငျး ခံရပါတယျ။
ဆံပငျရှညျတာအပွငျ အသကျ ၈၀ ကြောျသညျအထိလညျး ဆံပငျဖွူတာ မရှိကွပါဘူး။ဒီလို ဆံသားတှေ ရှညျလြားသနျစှမျးနကျမှောငျရတဲ့ အကွောငျးရငျးကို မေးမွနျးကွညျ့တဲ့အခါမှာ သူတို့ခေါငျးလြှောျတဲ့အခါ ဆနျဆေးရညျသုံးပွီး ခေါငျးလြှောျတဲ့အတှကျ ဖွစျကွောငျး သိရှိခဲ့ရပါတယျဆိုပွီး သတငျးတှမှော ဖောျပွထားပါတယျ။
ခုနောကျပိုငျး လေ့လာခကြျတှအေရလညျး ဆနျဆေးရထေဲမှာ အလှအပအတှကျနဲ့ ကနြျးမာရေးအတှကျ အထောကျအကူပွုနိုငျတဲ့ ဓါတျတှမြေားစှာပါကွောငျး တှေ့ရပါတယျ။ဆနျဆေးရမှောပါတဲ့ အငျနိုစီတော (Inositol) ဓါတျဟာ ဆံပငျကြှတျခွငျးကို ကငျးဝေးစပွေီး ဆံပငျကို သနျစှမျးစပေါတယျ။ အမိုငျနိုအကျစစျဓါတျကလညျး ဦးရပွေားနဲ့ ဆံသားကိုအားဖွညျ့ပေးကာ ဆံသားကို ထူထဲစပေါတယျ။
ဒါတှအေပွငျ ဆနျဆေးရထေဲမှာ ဗီတာမငျဘီ၊ ဗီတာမငျအီး၊ သံဓါတျ၊ မဂ်ဂနီဆီယနျ၊ ဆီလီနီယနျ၊ ဖောစဖောရပျ စတဲ့ သတ်ထုဓါတျမြားစှာနဲ့ အနျတီအောကျဆီးဒနျ့ခေါျ ဓါတျတိုးဆနျ့ကငြျ ပစ်စညျးတှမြေားစှာလညျး ပါဝငျပါတယျ။ဒီလိုဓါတျတှမြေားစှာပါတဲ့အတှကျ ဆနျဆေးရဟော ဆံပငျကနြျးမာရေးအတှကျသာမက အသားအရအေတှကျလညျး အထောကျအကူပွုပါတယျ။
အရပွေားမှာ ရောငျရမျးပွီး အနီစကျတှထှေကျပါက ဆနျဆေးရကေို သုတျလိမျးခွငျးဖွငျ့ သောျလညျးကောငျး ဖွစျတဲ့အရပွေားနရောပေါျကို ဆနျဆေးရထေဲစိမျထားတဲ့ အဝတျသနျ့ ဂှမျးလေးကို တငျအုပျထားပေးခွငျးဖွငျ့သောျလညျးကောငျး သကျသာပြောကျကငျးစနေိုငျပါတယျ။
ဆနျဆေးရဟော အသားအရအေစိုဓါတျကို ထိနျးပေးနိုငျပွီး သူ့မှာ အနျတီအောကျဆီးဒနျ့ခေါျ ဓါတျတိုးဆနျ့ကငြ့ျပစ်စညျးတှေ မြားစှာပါတဲ့အတှကျ အသားအရခွေောကျသှေ့တာ အရေးအကွောငျးဖွစျတာတှအေတှကျ မြားစှာ အထောကျအကူပွုပါတယျ။
မကြျနှာ အဆီပွနျလှယျပွီး ဝကျခွံဖွစျလှယျတဲ့ အသားအရပေိုငျရှငျမြားအနနေဲ့လညျး ဆနျဆေးရနေဲ့ မကြျနှာသစျပေးပါက မှှေးညှငျးပေါကျတှကေို ကဉြျးမွှောငျးစပွေီး အဆီပွနျမှုကို လြှော့ခပြေးတဲ့အတှကျ ဝကျခွံခဏခဏဖွစျတာကို ပြောကျကငျးသကျသာစနေိုငျပါတယျ။
ပွုလုပျနညျး
ဆနျကို တစျရေ ၂ ရလေောကျဆေးလိုကျပါ။ ပွီးရငျ ခှကျအကွီးတစျလုံးထဲမှာထညျ့ထားပွီး ရေ ၃ ခှကျလောကျထညျ့ပါ။ပွီးရငျ ပလတျစတစျနဲ့ ဖုံးလိုကျပွီး ၁၀ မိနစျကနေ ၁၅ မိနစျထိ စိမျထားပါ
အဲဒီနောကျ ရဆေစျလိုကျပွီး ပလတျစတစျနဲ့ထပျဖုံးလိုကျကာ အခနျးထဲမှာ တစျရကျ (သို့) တစျညထားပါ။နောကျတစျနေ့မှာ အနံ့က ခဉြျစုတျစုတျထှကျလာပါလိမျ့မယျ။
အဲဒီရကေို ဆူအောငျတညျပွီး အအေးခံပွီးမှ ခေါငျးလြှောျနိုငျသလို ဒီအတိုငျးလညျး လြှောျလို့ရပါတယျ။ဇလုံးအကွီးတစျခုထဲကို လောငျးထညျ့ပွီး ခေါငျးပေါျမှာ လောငျးခပြေးပါ။ ပွီးရငျ ရစေငျစငျဆေးခလြိုကျရုံပါပဲ။
ဒီလိုပုံမှနျလုပျပေးမယျဆိုရငျ တလ နှစျလလောကျအတှငျးမှာ သိသိသာသာထူးခွားလာမှာဖွစျပါတယျ
Dr သီတာနှယျ (အမရပူရ)
